Ülkemizde yetişen anıt adamlar vardır hemen her dalda… Bu yazımızda da bir anıt idareciden söz etmek istiyoruz : Vali Hikmet Kümbetlioğlu.
Hikmet Kümbetlioğlu, 1910 Erzurum doğumlu.
1932 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun olunca, Kaymakamlık ve Valilik yaptı.
1957’de Danıştay Üyesi oldu…
27 Mayıs 1960 yılındaki darbeden sonra ; Yeni Anayasayı, Siyasi Partiler Kanununu ve Seçim Kanununu hazırlamak, seçimlere kadar yasama görevi yapmak üzere oluşturulan,
1961 Kurucu Meclisine de üye seçildi…
***
Hikmet Kümbetlioğlu’na “işte Devlet Valisi” dedirten üç olayı ; Sayın Lütfü Türkkan’ın, Sayın Mehmet Türkbay’ın arşivindeki “Bütün Dünya 2000’in” 2011/04 sayısındaki yazısından da yararlanılarak, yaklaşığıyla ve çok özetle anlatmak mümkün…
Demokrat Parti (DP) ; eski Başbakan ve Cumhurbaşkanlarından Celal Bayar’ın,
Genel Başkanlığında, 1946 yılında kuruldu. Temelde ; varlık vergisi ve toprak reformuna, 2.Dünya savaşının yarattığı darlığa karşı oluşan muhalefetin CHP’yi bölmesiyle doğan bir parti…
DP’nin kurulmasıyla Türkiye artık plüralist (çok partili) demokratik düzene geçmişti… Aynı yıl yani 1946 seçimlerinde muhalefette kaldı ama, 1950 seçimlerinde, seçim sisteminin de etkisiyle büyük çoğunlukla iktidara geldi…
Demokrat Partinin ileri gelenleri 1950 seçimleri öncesi yurt gezilerine çıkar ve vatandaşların büyük ilgisiyle karşılanırlardı… Ama, o İlin yöneticileri müdahale ettikleri için sık sık olaylar çıkardı!
Celal Bayar ve arkadaşları Urfa’ya gitmişlerdi.
O sıralar Urfa Valisi de Hikmet Kümbetlioğlu idi. Vali sınırda Celal Bayar’ı karşıladı. Benim anlayışıma göre muhalefet lideri de, Başbakan’da aynıdır. Sizi karşılamak görevimdir : “Şehrimize hoş geldiniz efendim” diyerek saygı ile selamladı…
Vali, Demokrat Parti heyeti ile birlikte vilayete de geldi ve ikramda bulundu. Bayar’ın karşısına oturdu, ısrarlara karşın makamına geçmedi!
Ankara’da olay duyuldu. Tepkiler üzerine Vali, Urfa’dan alındı… Elazığ’a tayin edildi!
1950 genel seçimlerinde DP ezici çoğunlukla iktidara geldi. Bu defa da muhalefetteki CHP yurt gezilerine başladı… Ülkeyi karış karış gezmeye başlayan Genel Sekreter Kasım Gülek, Elazığ’a da geldi. Vali Kümbetlioğlu, Gülek’e de itibar gösterdi…
Bunun üzerine bu defa da DP’lilerin tepkileri başladı… Başbakan Adnan Menderes Valiyi Ankara’ya çağırdı. Git gel nihayet 18 gün sonra Vali’yi kabul etti… Bir de azarladı. Gidin yerinize benim talimatımı bekleyin dedi!
Arkasından tenzili rütbe ile Nüfus İşleri Genel Müdür Yardımcılığına atanmak üzere, acele kararname hazırlanıp, onay için Çankaya Köşküne gönderildi… Cumhurbaşkanı Celal Bayar, dar günlerde kendisine kucak açan Valiyi hatırladı ve kararnameyi imzalamadı!
***
Hikmet Kümbetlioğlu 27 Mayıs Darbesinden sonra kurulan Yüksek Soruşturma Kurulu İkinci başkanı olur…
Görevli binbaşı şüpheli durumundaki Adnan Menderes’i makam odasına getirirince, Kümbetlioğlu hemen yerinden fırlar ve saygı ile, O’na koltuk gösterir. Menderes ise, kendisinin de yerine geçmesini rica eder…
Kümbetlioğlu şu cevabı verir, derki :
“Emrederseniz yerime geçerim Efendim, çünkü siz benim hala Başbakanımsınız.”!
İkisinin de gözleri dolar… Menderes de şu cevabı verir : “Devlet işte bu Hikmet Bey…”
Hikmet Bey ağlamamak için dudaklarını ısırır ve kısık bir sesle : “Ben Milletimden aldığım terbiyenin gereğini yapıyorum…” der.
1966 yılında kalp krizinden vefat etti.
Ruhu şad olsun… Anıt Vali’mizin
İyi Pazarlar…
