Engin ÖNEN
'100 yıllık avans' ne demek?
27 Mart 2023 Pazartesi

İzmir Büyükşehir organizasyonunda gerçekleşen İkinci Yüzyıl İktisat Kongresi, olumlu ve olumsuz çeşitli değerlendirmelere yol açtı.

Eleştirilerin başında neo liberal düşünceye sahip konuşmacıların ağırlıkta olmasıydı. Bilhassa neo liberalizmin en ünlü sözcülerinden Fukuyama’nın onur konuğu olması en çok tepkiye yol açan konulardan biri oldu. Batı’da hiç olmazsa sosyal demokrat kimliği ile öne çıkan bir iktisatçı veya sosyal bilimci konuk olabilirdi eleştirisi yerinde bir itirazdır.

Çok sayıda üniversiteye sahip İzmir’den hiçbir iktisatçı ve tarihçinin toplantıda yer almaması da dile getirilen diğer bir eleştiriydi.

Kongrenin tamamını izleme olanağına sahip değildim. Yayınlanan videolardan izledim konuşmaları. Ama kongrede yer alan DİSK temsilcileri Fukuyama eleştirisi yaptı mı bilmiyorum.

Altılı masanın yanı sıra HDP düşüncesi de Kongrede yer alsın diye olsa gerek Sırrı Süreyya Önder de konuşmacı olarak yer aldı. Ancak konu iktisat değildi. İktisat için belki de Garo Paylan daha isabetli olabilirdi.

Önder, siyasetçi ve sinemacı olarak toplumun geniş kesiminden sempati toplayan biri. Kongredeki konuşmasına toplantı davetini alaya alarak başladı. “Bana bu program geldiğinde, sadakat bahsinde konuşacağımı görünce, bunun bir şaka olabileceğini düşündüm. Hayatta gerçeklik hariç hiçbir şeye sadakat duymuş değilim.”

Ardından da Kongrenin “sadakate davet” oturumunda sadakat eleştirisi yaptı. Otorite ve otoriterlik sadakat ister, hiyerarşi sadakate muhtaçtır vb. Eski Türk filmlerinden örnekler vererek, sadakat uğruna kadının feda edildiğini anlattı. Bugünkü kadın cinayetlerine kadar bu örnekler çoğaltılabilir.

Nesli Çölgeçen’in Züğürt Ağa filmini eleştirdi bu bağlamda. Ağalığı sempatik hale getirdiğini söyledi kabaca. Oysa ben o filmde, Züğürt Ağa’nın sempatik değil, zavallı olduğunu düşünmüşümdür. Acınası ve tasfiye olan bir ağa tiplemesi. Kentleşme ile birlikte ağalarına sadakatten vazgeçen marabaların kente göçmesi ile tasfiye olan mizahi bir ağa anlatısı.

Önder’in konuşmasının son bölümünde Atatürk hakkındaki değerlendirmesi de dikkat çekiciydi doğrusu. “Atatürk Yurtta Barış, Dünyada Barış diyerek bir barış mesajı vermemiş aslında. Misakı Milli’den daha azına razı olunmuş ve bütün Batı’ya, (Biz sizin Ortadoğu’daki bütün hesaplarınızla ilgili değiliz) demiş ve (Osmanlı’dan elimizde kalmış bu bakiye ile kendi yağımızla kavrulacağız) demiş. Bunun karşılığında 100 yıllık bir avans almıştır.”

Bu cümleler biraz daha açıklamaya muhtaç gözüküyor. Atatürk ve politikaları eleştirilebilir elbette. İtirazım buna değil. “Barış mesajı vermemiş” ifadesi, biraz bu sloganı itibarsızlaştıran bir açıklama gibi geldi bana. Çünkü Atatürk’ün düşünce sistematiğinde hiç de sırıtmıyor. “Kendi yağımızla kavrulacağız” düşüncesi, az çok İktisat Kongresinin de mesajıydı şüphesiz.

Yine açıklamaya muhtaç diğer bir ifade, “100 yıllık avans” tanımıdır. Lozan’ın gizli maddeleri gibi kalmamalı bu iddia. Kimler bu avansı verdi ve şimdi avansın süresi doldu mu?

Tarihçilerin ve konuyla ilgili siyasetçilerin de bu tartışmaya girerek açıklama getirmeleri yararlı olabilir diye düşünüyorum.

Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR
Toplam 2 yorum var, 2 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
Osman 31 Mart 2023 Cuma 14:00

Atatürk’ün Iktisat Kongresinde Fukuyama''yi Neoliberalizm guzellemesi yaparken dinledik. Tarihci olmadigini soyleyerek alcak gonulluluk yapan Sirri Sureyya''yi da Atatürk’ü aklinca kucumsemesini dinledik. Ayrica kendisinin Tarihci olmadigi gibi iyi bir sinemaci da olmadigini efsane ''Zugurt Aga'' filmi elestirisiyle anlamis olduk.

Yorumu oyla      2      3  
Mümin Kırtıl 27 Mart 2023 Pazartesi 15:19

Sırrı Süreyya Önder in Züğürt ağa filmiyle ilgili eleştirisine kesinlikle katılmıyorum.Bana göre ‘’Babam ve Oğlum’’dan sonra en iyi yerli film diye düşünüyorum.Atatürk ile ilgili yorumu da tanamen sığlıktan ibarettir.

Yorumu oyla      4      3  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Filiz SEZER
Filiz SEZER
Etkili fedakârlık ve kayıp milyarlar
Nedim ATİLLA
Nedim ATİLLA
İzmir’in deprem bölgesindeki büyük dayanışması…
Mehmet KARABEL
Mehmet KARABEL
Bu seçimin neden bunca talibi var?
Engin ÖNEN
Engin ÖNEN
İzmir kimin ya da neyin kalesi?
Tayfun MARO
Tayfun MARO
Erkek dediğin öldürür
Cumhur BULUT
Cumhur BULUT
Foça, Tire, Çeşme ve Dikili de MHP diyecektir
Kemal ARI
Kemal ARI
Oyumuz, onurumuz ve özgürlüğümüzdür...
Dr. Berna BRIDGE
Dr. Berna BRIDGE
Diktatör
İhsan Özbelge ÖZDURAN
İhsan Özbelge ÖZDURAN
Sağduyu marifeti ile seçebilmek…
Rifat ÖZER
Rifat ÖZER
Son hafta
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
GAZETE EGE'DE SONSÖZ
KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva