Hem dünyada hem de Türkiye’de tarımsal üretim giderek zorlaşıyor ve bu durumun temel nedenleri arasında iklim değişikliği, su kıtlığı, yanlış tarım politikaları, artan maliyetler ve çiftçiliğe olan ilginin azalması yer alıyor. Özetle tarım, insanlık tarihinin en eski uğraşlarından biri olmasına rağmen, bugün ciddi krizlerle karşı karşıya
Küresel tarım, iklim krizinin etkileriyle mücadele ediyor. Aşırı sıcaklıklar, kuraklık, seller ve kasırgalar, üretimi doğrudan etkileyerek gıda arzını tehdit ediyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) raporlarına göre, dünya genelinde tarım arazilerinin verimliliği düşüyor ve birçok ülkede çiftçiler ürün kayıplarıyla başa çıkmakta zorlanıyor.
Ayrıca, küresel tarım sisteminde dev şirketlerin artan etkisi küçük çiftçileri zorluyor. Büyük tarım tekelleri, küçük üreticilerin rekabet gücünü azaltarak tarımı endüstriyelleştiriyor ve yerel üreticilerin pazara erişimini zorlaştırıyor. Bunun sonucunda, gıda fiyatları yükselirken tarımsal çeşitlilik azalıyor ve biyolojik çeşitliliğe zarar veriliyor. En önemli dertlerden biri de bu zaten: Biyolojik çeşitliliğin karşı karşıya olduğu tehlikeler.
Türkiye de küresel tarım krizinden payını fazlasıyla alıyor. Bir zamanlar kendi kendine yeten ender ülkelerden biri olan Türkiye’de tarımsal üretim giderek düşüyor. Kuraklık ve mevsim değişiklikleri, tarımda öngörülebilirliği azaltarak çiftçileri zor durumda bırakıyor. Tarımsal desteklerin yetersiz olması ve ithalata dayalı politikalar, yerli üreticinin rekabet gücünü düşürüyor. Gübre, mazot, tohum ve sulama gibi temel girdilerin fiyatlarının artması, çiftçilerin üretim yapmasını zorlaştırıyor. Kırsal nüfus giderek yaşlanırken, genç nesil tarımdan uzaklaşıyor ve şehirlerde farklı sektörlerde iş arıyor.
Türkiye’de tarım arazilerinin giderek küçülmesi ve kentleşme baskısı da üretimi düşüren bir diğer önemli faktör.
Sıklıkla eleştirdiğimiz tarım arazilerinin imara açılması, yerel üretimi tehdit ederek gıda güvenliğini riske atıyor.
Tarımın sürdürülebilir olması için hem küresel hem de ulusal düzeyde ciddi adımlar atılması gerekiyor. Bunlar arasında, iklim dostu tarım uygulamaları önde geliyor. Ayrıca küçük ve orta ölçekli çiftçiler için finansal teşviklerin artırılması sıklıkla dile getiriliyor.
Tabii ki soru da çok. Gençlerin tarıma teşvik edilmesi nasıl sağlanacak? İthalata dayalı politikalardan vazgeçilecek mi?
Tarım, yalnızca ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda bir ülkenin gıda güvenliği, ekolojik dengesi ve kültürel mirasıyla doğrudan bağlantılı.
İşte bu hafta 20-21 Şubat günlerinde İzmir’de çok kıymetli bir zirve toplanıyor. Değerli arkadaşlarım Sumer Tömek Bayındır ve Pınar Nacak beni de davet ettiler 3. Tarım Yatırım Etki Zirvesi’ne. İzmir'de İzQ İnovasyon Merkezi’ndeki zirveyi çok önemli buluyorum.
Tarım 4.0 Teknoloji ve Etki Derneği tarafından düzenlenen ve Akbank’ın ana sponsor ve AXA Sigorta’nın sponsor olduğu zirve tarımsal yatırımlar odağında gerçekleşecek. Tarımda teknoloji, sürdürülebilirlik, etik ve etki kavramlarını ele alan tarım zirveleri farklı disiplinlerden kişileri tarım-gıda değer zinciri çerçevesinde bir araya getiriyor. Tarım ve teknoloji alanında faaliyet gösteren girişimler, zirvede yatırımcılarla buluşma fırsatı da yakalayacak. Geçmiş yıllarda da olduğu gibi, özellikle Sente VC (ABD) iş ortaklığı ile tarım sektöründeki start-up’lara yönelik yeni iş birlikleri ve modelleri zirve sonrası ele alınacak konulardan olacak.
2024 yılında Dernek tarafından, Ankara Üniversitesi önceki Rektörü, TARGET Başkanı Prof. Dr. Cemal Taluğ, hayvancılık sektörünün duayenlerinden Veteriner Hekim Tahir S. Yavuz ile Türk Kooperatifçiliğinin yaşayan en önemli isimleri arasında yer alan Ödemiş, Bademli Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin efsane Başkanı Selçuk Bilgi’ye onur ödülü plaketleri takdim edilmişti. Bu yıl yine zirvede tarıma emek veren üç önemli isme ödül sunulacak.
2025 Zirvesinde öne çıkacak konular ise şöyle sıralanıyor.
• Tarımsal Yatırımlar: Gıda, Tekstil ve diğer katma değerli yatırımlar • Tarım Gıda Değer Zinciri • Onarıcı (Rejeneratif) Tarım • Tek Sağlık: Toprak-Bitki-Hayvan-İnsan Sağlığı • Sağlıklı ve Sürdürülebilir Gıda • Yerel Gıda • Onarıcı ve Doğayla Uyumlu Bitkisel ve Hayvansal Üretim • Çiftlikten Sofraya Tarım-Gıda Değer Zinciri • Topraktan Bağırsağa Mikrobiom • Tarım ve Gıda Ekonomisi • Tarımın Finansmanı: Etki ve Etik • Herkes için Tarım® • Tarım Filizleri ® Genç Çiftçiler Ağı
Biraz da dernek hakkında bilgi vermek gerekirse… Tarım 4.0 Teknoloji ve Etki Derneği, bir yandan Anadolu'nun tarım devrimine ev sahipliği yapan kadim bilgisini kuşaktan kuşağa aktarırken, bir yandan da yenilikçi çözümler ve sürdürülebilir uygulamalar geliştirmeyi amaçlayan bir sivil toplum kuruluşu. Dernek, 2018 yılından beri tarım, gıda, gastronomi ve sağlıklı beslenme alanlarında bilgi yayımı, araştırma ve eğitim faaliyetleri yürütüyor.
İki gün boyunca oradayız. Başarılar
