Büyük bir talihsizlik sonrası hayatını kaybeden, Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, şehrinden öte, tüm ülkede insanları üzüntüye boğdu. Hem gençti, hem ölümü talihsizdi ve hem de çok seviliyordu.
Cenazesinde güçlükle konuşan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “Ben alamadım Manisa’yı, O aldı” diye, Zeyrek’in ne kadar çok sevilen ve güvenilen biri olduğuna vurgu yaptı.
Zeyrek’in ölümüyle dillendirilen diğer bir olgu ise, çok partili hayatta, CHP’nin Manisa’da ilk kez seçim kazanmasıydı. Gerçekten de çok sayıda seçimde, CHP, kıyı bandında başarı elde etse de, Sabuncubeli’ni aşıp, Manisa’da aynı başarıyı kazanamıyordu.
Özel’in aynı konuşmasında dile getirdiği gibi, Zeyrek de, “Abi Büyükeşehir’i bize vermezler” deyip, merkez ilçe adaylığı istemiş. Böyle katı bir seçim tarihi var Manisa’nın... Tabii, daha detaylı araştırmayı gerektiriyor ama biz burada ana hatlarıyla Manisa’daki seçim sonuçları ve Zeyrek’in zaferine ilişkin bazı değerlendirmeler yapmaya çalışacağız.
CHP, çok partili seçim tarihinde hiç kazanamamış ama zaman zaman iddialı olmuş Manisa’da.
Ecevit rüzgarının estiği ve CHP’ye rekor oy sağlayan 1977’nin yerel seçimlerinde seçimi kazanan AP, %49 oy alırken, CHP %46’da kalmış.
Aynı durum Erdal İnönü liderliğindeki SHP’nin katıldığı 1989 yerel seçimlerinde yaşanıyor. Türkiye haritasını kırmızıya boyayan bu seçimde, ülke genelinde birinci parti olan SHP, Manisa Belediye başkanlığını DYP’ye kaptırıyor. Ama kıl payı fark ile. (DYP %34.94- SHP %33.22).
Ama aynı seçimde Manisa ilçelerinde SHP rüzgarı esiyor. 17 ilçenin 10 tanesini SHP kazanıyor. Bir çok belde ile birlikte. Yani Manisa il düzeyinde zafer kazanan SHP, Manisa merkez belediyesini kaçırmış oluyor.
Ondan sonra düşüş o düşüş. CHP, SHP ve DSP çekişmeleri bir yana, ülke genelinde yükselen milliyetçi ve muhafazakar dalga, Manisa’da daha güçlü hissedilmeye başlıyor.
1994 seçimlerinde sandıktan dördüncü parti olarak çıkan CHP’nin oyu ancak %13 oluyor.
1999 seçimleri özel şartlarda gerçekleşti. Abdullah Öcalan’ın yakalanması, Ecevit DSP’si ile MHP’nin yelkenlerini şişirmişti. İzmir’de Ahmet Piriştina, Eskişehir’de Yılmaz Büyükereşen DSP adayları olarak belediye yönetimlerine geldiler.
Aynı seçimde, Manisa’da DSP yüzde 22 civarında oy aldı. Baraj altında kalan Baykal’ın CHP’si ise %3.27.
Manisa’da 2004 yılında oyunu %9.1’e yükselten CHP, 2009 yerel seçimlerinde ancak %14’e ulaşabildi. Bu seçimlerle birlikte Manisa’da MHP ve Cengiz Ergün dönemi başlamış oldu.
2019 yerel seçimleri yine MHP ve Ergün kazanırken, CHP, %18.2 ile üçüncü sıraya yükselebilmişti. Bu seçimde CHP’nin adayı Özgür Özel’di.
2019 seçimleri ittifakların yarışına sahne oldu. Cumhur İttifakı’nın MHP’li adayı Cengiz Ergün, Millet İttifakı’nın İYİ Partili adayı karşısında yine kazanmıştı.
2024 seçimlerine girilirken, CHP yönetimi değişmiş, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş isimleri ülke genelinde seçmeni etkiler hale gelmişti. İktidarın yıpranmasına ek olarak birçok yerde iktidar belediye yönetimleri de epeyce yozlaşmış ve seçmende bıkkınlık yaratmıştı.
Manisa’daki bir sokak röportajını hiç unutmuyorum. 15 yıllık Başkan Ergün sokakta gezerken, bir vatandaş, Başkanın İzmir’de yaşadığına atfen, “Merak etme bu seçimde seni temelli İzmir’e göndereceğiz” demişti. Başkan da orayı terk etmek zorunda kalmıştı.
CHP’deki yönetim değişikliği, adayların yeni nesil seçilmeye çalışılmasına ek olarak, 15 yıldır Manisa’yı yöneten Başkan’ın iyice yıpranmış olması, seçim sonuçlarına yansıdı. Ancak sonradan gördüğümüz kadarıyla, CHP adayının nitelikleri ve kişiliği de seçmende büyük bir beğeni yaratmıştı.
Sokaktaki tavrı, insanlarla ilişkileri, kentiyle kurduğu bağ hep olumlu özelliklerdi. Bütün bunlar bir araya gelince, Zeyrek’in kişisel özellikleri de seçmeni ikna eden bir faktöre dönüşüverdi. Ve CHP’nin hayal bile edemeyeceği bir destek ortaya çıktı.
15 yıllık Başkanı, AKP-MHP ittifakının ortak adayını ikiye katlayacak bir destek ile seçildi Ferdi Zeyrek. %57,26 ya karşılık %29.78.
CHP böylece Manisa karabasanından kurtuldu. Öyle bir kurtuldu ki, 17 ilçenin 14’ünü de kazanarak Manisa zaferi ilan etti.
Manisa çok önemli bir ölçüydü ve derslerle dolu bir tecrübe sundu. Nitekim Özel’in de dile getirdiği gibi, Zeyrek son kamuoyu araştırmalarında en başarılı başkan gözüküyordu... Yani seçim başarısı tesadüf değildi.