İzmir ayağa kalkmıştı… Nae Sao Paulo için son karar!

Metehan UD/ EGEDESONSÖZ – Brezilya Donanması’na ait asbest yüklü Nae Sao Paulo isimli geminin İzmir Aliağa’daki gemi söküm tesisinde sökülmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın izin vermesi İzmir’i ayağa kaldırmıştı. 900 ton asbest barındırdığı ileri sürülen Nae Sao Paulo gemisi kentte tartışmalara neden olmuş, başta İzmir Büyükşehir olmak üzere sivil toplum kuruluşları geminin İzmir’de sökülmesine karşı çıkmıştı.

Kamuoyu sonucu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, İzmir’e doğru ilerleyen gemi için verdiği izni iptal etmişti. Bakan Kurum, geminin şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verildiğini duyurmuştu. İptal kararının gerekçesi ise geminin tekrar istenen 'Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ verilmemesi gösterilmişti.

Karar sonrası rotasını Afrika açıklarından Brezilya’ya çeviren gemi için bu sefer de Brezilya mahkemeleri ‘dur’ demişti ve gemi Brezilya’nın 30 kilometre açıklarında demirlemek zorunda kalmıştı. Yakın zamanda yaşanan gelişmeler geminin önümüzdeki aylarda tekrardan İzmir gündeminde yer edinebileceğinin sinyalini veriyor.

TEMYİZ BAŞVURUSU GERİ ÇEVRİLDİ
Gemiyi satılan alan Sök Denizcilik’in geminin gönderilmesi için anlaştığı ve genel müdürü Türk olan MSK Denizcilik adlı şirket Brezilya yargı makamlarına temyiz başvurusunda bulundu ancak şirketin başvurusu da Brezilya makamlarından geri döndü. Brezilya açıklarında demirleyen gemi geçtiğimiz günlerde Brezilya Donanması’nın emri ile batma tehlikesi olan gemi daha açıklara gönderildi.

Gemi ile ilgili yeni bir gelişme daha yaşandı. Brezilya haber sitelerinde yer alan bilgilere göre MSK Denizcilik, 3 aydır açık denizde bekletilen geminin mülkiyetini Brezilya Donanması’na devrettiği iddia edildi. Devir işlemleri Brezilya’nın 170 deniz mili açıklarında gerçekleşti. Devir işlemlerini doğrulayan Brezilya Donanması geminin Ağustos 2022'de Rio de Janeiro'dan ayrıldığında "iyi su geçirmez durumda ve yüzer durumda" olduğunu, ancak şimdi hızla çürümekte olduğunu savunuyor.  

GEMİ HAKKINDA
İzmir merkezli SÖK Denizcilik isimli şirket Nae Sao Paulo’yu 1 milyon 880 bin ABD doları karşılığında almıştı, şirket adına Brezilya’da faaliyet gösteren Cormack Marítima izin işlemlerini yürütmüştü.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı,  asbest yüklü Nae Sao Paulo isimli savaş uçağı gemisinin İzmir'in Aliağa ilçesindeki gemi söküm tesislerinde sökülmesi için geçtiğimiz Temmuz ayında şartlı izin vermişti.

1963’te Fransız donanmasında Foch adıyla görevine başlayan ve 2000 yılında Brezilya’ya satılarak Nae Sao Paulo ismini alan uçak gemisi kullanım ömrünü tamamlaması üzerine satışa çıkarılmıştı.  32 bin 800 ton ağırlığındaki, 265 metre boyundaki ve 32 metre genişliğindeki Clemenceau sınıfı uçak gemisinde 760 ton asbest olduğu ileri sürülüyor.

Nae Sao Paulo isimli gemiyi alan SÖK Denizcilik ve Ticaret Limited Şirketi’nin ortakları arasında Şükriye Yiğit, Celal Yiğit, Gönül Topçu, Mustafa Yiğit ve Ramazan Yiğit bulunuyor.

Şirket, 2020 yılında Avrupa Komisyonu Onaylı Gemi Geri Dönüşüm Listesi’ne girdi.  Öte yandan gemiyi yapan Fransa’nın satış işleminde şart koştuğu söküm için Avrupa Birliği onaylı geri dönüşüm tesisinin seçilme zorunluluğu da bulunuyordu.