TÜİK’ten eleştirilere yanıt: Talimata göre değil

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Erhan Çetinkaya, kuruma yönelik eleştirilere yanıt verdi. TÜİK’in 96 yıldır ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda istatistik ürettiğini belirten Çetinkaya “Kurumumuzca üretilen resmi istatistikler herhangi bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat veya tahminlerine göre değil, kurumun sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile geçerli uluslararası yöntemler kullanılarak bağımsız olarak hesaplanmakta ve ilan edilmektedir” dedi.

TÜİK verilerinin Avrupa Birliği ve uluslararası normlara uygun yöntemlerle elde edildiğini savunan Çetinkaya, açıkladıkları istatistiklerin Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), AB İstatistik Ofisi (Eurostat) Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası tarafından da kullanıldığını söyledi.

ENFLASYON HESABINDA YENİ YÖNTEMLER KULLANILACAK
TÜİK’in, enflasyon hesaplamalarında alternatif veri kaynaklarının kullanılmasına yönelik çeşitli çalışmalar yürüttüğünü belirten Çetinkaya, bu alternatiflerin ‘barkod (satış) verilerinin kullanılması’ ve ‘web scraping (veri kazıma) yöntemiyle fiyat derlenmesi’ olduğunu ifade etti.

AA’ya konuşan yapan Çetinkaya, “Barkod verileri TÜFE hesaplamalarında ilk olarak 2021’de kullanılmaya başlanmış ve derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 21’i zincir marketlerden doğrudan temin edilmiştir. Bu yıl itibarıyla bu yöntemle derlenen fiyat sayısı toplam fiyat sayısının yüzde 44,3’ünü oluşturmaktadır” diye konuştu.

İnternet üzerinden mal ve hizmet satın alımlarının yaygınlaşması, istatistik ofislerinin internetten satışı yapılan ürün fiyatlarını TÜFE’ye entegre etmelerini gerekli hale getirdiğini vurgulayan Çetinkaya, madde tanımları ve yapısı gereği web scraping ile fiyat derlenmesi uygun olan beyaz eşya, elektronik ürünler, giyim, mobilya, sıfır otomobil ve otobüs bileti fiyatları için 2022 itibarıyla internet üzerinden derlenen fiyatların endeks hesaplamalarında kullanılacağını, bu yöntemle elde edilecek fiyat sayısının derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 5,3’ünü oluşturduğunu anlattı.

TÜİK, mart enflasyonunu yüzde 61 olarak açıklarken, ekonomist ve akademisyenlerin oluşturduğu ENAG ise yüzde 142 olarak hesaplamıştı.