EGEDESONSÖZ – Ticaret Bakanlığı’nın Türkiye genelinde Tüketici Hakem Heyetlerinin (THH) sayısını azaltma kararına tepki gösteren Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şubesi, kararın tüketici haklarını yok saymak anlamına geldiğini belirterek geri çekilmesini istedi.
TÜKODER İzmir Şubesi’nden yapılan açıklamada, Tüketici Hakem Heyetlerinin yıllardır vatandaşların tüketici sorunlarını mahkemeye gitmeden, hızlı ve ücretsiz biçimde çözebildiği hayati kurumlar olduğu hatırlatıldı.
Ticaret Bakanlığı’nın 18 Eylül 2025 tarihli yazısıyla 19 büyükşehirde görev yapan 64 hakem heyetinden 45’inin kapatılarak sadece 23 heyetin faaliyete devam etmesi kararını aldığına dikkat çekilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
TÜKETİCİ HAKLARI YOK SAYILAMAZ!
TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNİN SAYISININ AZALTILMASINI KABUL ETMİYORUZ!
Tüketici hakları mücadelesinde yıllardır önemli bir işlev üstlenen Tüketici Hakem Heyetleri, yurttaşların tüketici sorunlarını yargıya gitmeden, hızlı ve ücretsiz bir şekilde çözebilmeleri açısından hayati bir öneme sahiptir.
Yürürlükten kalkan 4077 sayılı TKHK ile kurulan THH.leri sayısı, 6502 Sayılı TKHK.nun Yürürlüğe girdiği 2014 yılındaTürkiye genelinde 1581 adet idi. 2014 yılından sonra THH sayısı önce 1011 adete düşürülmüş, 2018 yılında ise bu sayı 211 adede indirilmişti. Ticaret Bakanlığı, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün 18.09.2025 tarihli bakan oluru alındığı belirtilen yazısıyla, Ülkemizdeki 30 Büyükşehirden, öncelikli olarak19 Büyükşehirin il ve ilçelerinde görev yapan 64 adet THH.nden 45 adedi yıl sonuna kadar kapatılıp 4 yeni THH açılarak 19 ilde sadece 23 Tüketici Hakem Heyetinin faaliyet göstermesi kararı alınmıştır. Diğer 11 Büyükşehirde faaliyet gösteren Tüketici Hakem Heyetlerinin sayısının azaltılması da 2026 yılı içerisinde planlandığı anlaşılmaktadır. Bu karar; tüketicinin sesini kısmaya yönelik açık bir müdahale niteliği taşımakta ve tüketicinin adalete erişim hakkını sistematik biçimde tırpanlamaktadır.
TükoDer İzmir Şubesi olarak bu kararı kabul etmiyor, şiddetle kınıyoruz! Kamuoyunun da bu yanlış karara sessiz kalmaması gerektiğini vurguluyoruz.
Tüketici Hakem Heyetleri yalnızca uyuşmazlık çözüm mekanizması değil; aynı zamanda tüketicilerin hakları konusunda danışmanlık aldığı, doğrudan yüz yüze bilgi alabildiği önemli kurumlardır. Bu heyetler sayesinde tüketiciler başvuru dilekçelerini doğru, eksiksiz ve usulüne uygun hazırlayabilmektedir.
Ancak heyetlerin sayısının azaltılmasıyla birlikte:
· Tüketiciler başvuru yapabilecekleri fiziksel yerlere ulaşmakta güçlük çekecektir.
· Özellikle yaşlı vatandaşlarımız ve dijital araçları kullanamayan bireyler, e-Devlet üzerinden başvuru yapmakta ciddi sorunlar yaşamaktadır.
· Elektronik ortamda yapılan başvurularda, tüketici doğru yönlendirilmediği için eksik ya da hatalı başvurular artmakta ve bu da hak kayıplarına yol açmaktadır.
· Ne yazık ki bu konudakamuoyuna yeterli eğitim ve bilgilendirme yapılmamıştır.
· Kurulu bulunan THH.lerine yapılan başvuruların sayısı artarken, THH.lerinin işyükü çoğalacak, başvuruların karar bağlanma süreçlerini uzatacaktır.
· Büyük şirketlerin karşısında zaten zayıf durumda olan tüketicinin eli daha da zayıflatılacaktır.
· İstatistiki veriler, yüz yüze yapılan başvurularda tüketici lehine çıkan kararların %50-%70 aralığında, e-devlet üzerinden yapılan başvurularda ise bu oranın %30-%40 aralığında gerçekleştirildiğini göstermektedir.
Ticaret Bakanlığı, TÜBİS üzerindeki istatistiki bilgilere sahip olduğu halde bu kararla fiilen şunu demektedir:
"Tüketici hakkını aramak için gitsin, ama önce yol gitsin, internet kullansın, sistemi kendi öğrensin; öğrenemezse hakkından da vazgeçsin!"
Biz bu anlayışı reddediyoruz! Adalete erişim, herkes için eşit ve erişilebilir olmalıdır.
THH.leri sayısının azaltılması, tüketicinin daha baştan hak arama noktasında iken caymasına neden olacaktır.Tüketicinin korunması, devletin anayasal sorumluluğudur. Tüketici haklarını koruyacak mekanizmaları küçültmek, bu sorumluluktan kaçmak anlamına gelir. Ticaret Bakanlığı, bu kararıyla tüketiciden değil, sermaye gruplarından yana tavır aldığını açıkça göstermiştir.
Buradan soruyoruz?
· Tüketicihaklarını savunma iddiasında olan bir Bakanlık, neden bu kadar temel bir mekanizmayı adım adım ortadan kaldırıyor?
· Kimi temsil ediyorsunuz: Halkı mı, şirketleri mi?
Tüketici Hakem Heyetleri tüketicinin en temel hakkı olan adalete erişimin güvencesidir!Bu güvenceden vazgeçmiyoruz, vazgeçmeyeceğiz!Kamuoyunun da bu yanlış karara sessiz kalmaması gerektiğini vurguluyoruz.
Tüketici yalnız değildir!
Tüketici Hakem Heyetleri kapatılamaz, budanamaz, etkisizleştirilemez!
Ticaret Bakanlığı’nı bu vahim karardan bir an önce dönmeye, tüketici lehine düzenlemeler yapmaya davet ediyoruz. Tüketici örgütleri, yurttaşlarımız ve demokratik kamuoyu ile birlikte bu kararın karşısında olmaya ve mücadele etmeye devam edeceğiz.
Bu karar, sosyal devlet ilkesine, Anayasa’ya ve tüketici haklarının evrensel ilkelerine aykırıdır.
Geri çekilmeli, hatta tüketici hakem heyetlerinin sayısı artırılmalı; yerel düzeyde erişilebilirliği sağlanmalıdır.
Ayrıca, e-Devlet başvuruları için kamuoyuna geniş çaplı ve ücretsiz eğitim programları ivedilikle başlatılmalıdır.
KAMUOYUNA SAYGIYLA DUYURULUR.
TÜKETİCİYİ KORUMA DERNEĞİ (TÜKODER)
İZMİR ŞUBESİ YÖNETİM KURULU
