İSTANBUL - Kamuoyunda 'Barış Süreci' olarak bilinen görüşmeler Kürt sorununun çözümünün askeri yöntemlerle değil siyasi yöntemlerle sağlanabileceğinin anlaşılması açısından önemli bir adımdır. Bu süreç Türkiye için hayati bir imkandır. İlan edilen çatışmasızlık kararı ve silahların bırakılması niyeti Kürt sorununun artık tüm boyutları ile demokratik ve sivil bir şekilde tartışılmasının önünü açmıştır.
Sürecin kalıcı barış ve tüm Türkiye için özgürlükçü bir demokrasi sağlayacak şekilde sonlandırılması için sürmekte olan yeni anayasa hazırlama süreci de önemli bir fırsattır. TBMM'de grubu bulunan tüm partiler kapsamlı anayasa önerilerini kısa süre önce açıklamış bulunmaktadırlar. Kürt sorunu açısından bakıldığında Kürt siyasi hareketi anayasal taleplerini ilk defa bu netlikte ve kapsamda ortaya koymuş bulunmaktadır. Bu husus demokratik bir tartışma ortamı için büyük bir fırsattır.
Türkiye'de yaşayan Kürtlerin kendilerini tam anlamıyla eşit yurttaş olarak hissetmelerini sağlayacak ve üzerinde geniş bir uzlaşma sağlanabilecek birçok anayasal adım bulunmaktadır. Farklılıkları koruyan; çoğulculuk, özgürlükçülük ve eşitlik ilkelerine dayanan; etnisite temelli olmayan bir yurttaşlık tanımı ile eşit yurttaşlık anlayışını güçlendiren; Türkiye'de yaşayan her yurttaşın kendi dil ve kültürünü korumasını, geliştirmesini ve gelecek kuşaklara aktarmasını sağlayacak; yurttaşların demokratik süreçlere katılımını artıracak şekilde yerel iktidarları ve karar alma süreçlerini güçlendirecek değişikliklerin yapılması ve geçmişte Türkiye'de yaşanan insan hakları ihlallerini tüm çıplaklığı ile ortaya koyacak bir geçmişle yüzleşme mekanizmasının kurulması gibi adımların atılması sadece Kürt sorununun değil Türkiye'nin genel demokrasi sorununun çözümü için de hayati önemdedir. Barıştan ve demokrasiden yana olan tüm aktörler demokratik ilkeler temelinde bir anayasal uzlaşı sağlanması için çalışmalıdır.
Bu yönde anayasal uzlaşının sağlanmasına kolaylık sağlayacak, yol temizliği niteliğinde kısa vadede de atılabilecek birçok adım vardır. Kısa vadede bu adımlar atılarak sürece olan güvenin artırılması sağlanmalıdır. Seçim barajının düşürülmesi, özel yetkili mahkemelerin kaldırılması, bu mahkemelerin verdikleri tüm kararlara karşı yeniden yargılama süreçlerinin işletilmesi ve yol açtıkları mağduriyetleri giderecek adımların atılması, terörle mücadele yasasının kaldırılması, Siyasal Partiler ve Seçim Kanunlarında gerekli değişikliklerin yapılarak Türkçe dışındaki dillerde siyaset yapılabilmesinin önünün açılması gibi birçok değişiklik hiçbir anayasal değişiklik gerektirmeden çok kısa bir sürede gerçekleştirilebilir ve gerçekleştirilmelidir. Bu adımların hepsi temel hak ve özgürlükleri ilgilendirmektedir. Temel hak ve özgürlükler al-ver konusu yapılamayacak, müzakere malzemesi edilemeyecek hususlardır. Bu adımların atılması süreç açısından güven artırıcı bir işlev görecektir.
Bu hedefler ışığında incelenince sürecin mevcut ilerleyişi bazı kaygılara yol açmaktadır. Bu kaygıları dile getirmek ve sürecin bu kaygıları giderecek şekilde güçlendirilmesini sağlamak ise Türkiye'de kalıcı barışın tesis edilmesini isteyen her yurttaş için bir görevdir.
Bugüne kadar özellikle hükümet yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda hep çatışmasızlığın sağlanmasına yönelik taktik adımlar ön plana çıkarılmaktadır. Geldiğimiz aşamada eş zamanlı olarak hangi kalıcı demokratikleşme adımlarının da atılacağının konuşulması bir zorunluluktur. Türkiye'nin tüm yurttaşları için insan haklarının tam anlamıyla hayata geçirilmesini sağlayacak adımlar atılmadan Türkiye'de kalıcı barışın sağlanması mümkün olmayacaktır.
Bu açıdan bakıldığında, 1 Mayıs 2013 tarihinde uygulanan orantısız ve gayri-meşru devlet şiddeti haklı olarak demokratikleşme çabalarına dönük endişeleri artırmıştır. Eğer Türkiye siyasetine şiddet değil barışçıl tartışmalar hakim olacaksa, öncelikle hükümet ve kolluk kuvvetleri bu hedeflere uygun davranmalıdır.
Benzer şekilde, Kürt sorununun çözümü ile doğrudan bir ilişkisi olmayan ve geniş toplum kesimlerinde haklı otoriterleşme kaygıları yaratan başkanlık sistemi tartışmalarının bu sürece dahil edilmesi yukarda bahsedilen geniş anayasal uzlaşının sağlanması önünde tıkayıcı bir unsurdur. Yasama ve yargının çok büyük oranda yürütmenin kontrolüne sokulacağı bir değişiklik Türkiye'nin genel demokrasi sorununa ve Kürt sorununun çözümüne yönelik atılacak adımların kalıcılığı konusunda şüphe uyandıracaktır. Şeffaf bir şekilde halkın önünde yapılması gereken anayasal hazırlıkların gizli yürütüldüğü ve bir emrivaki ile halkın önüne sunulacağı izlenimi veren her türlü adım da sürece zarar verecektir. Dolayısıyla anayasaya ilişkin tüm görüşmeler TBMM çatısı altında kurulmuş olan anayasa uzlaşma komisyonunda yürütülmelidir. Kürt sorununun çözümü için atılacak anayasal adımların başkanlık sistemi gibi bağlantısız konularla birleştirilerek tek bir anayasal paket halinde referanduma sunulması ne demokratik etik ile bağdaşacaktır ne de toplumsal barışa hizmet edecektir. Türkiye'de barış ile demokrasiyi karşı kaşıya getirmek kimseye yarar sağlamayacaktır. Bu tarzda getirilen bir anayasa toplumsal kutuplaşmayı artıracak ve anayasanın toplumsal meşruiyetini azaltacaktır. Türkiye'nin ihtiyacı olan yeni kutuplaşmalar değil, kutuplaşmaları azaltacak uzlaşmalardır.
Kürt sorununun çözümü için gereken barış dili hiçbir etnik ve inanç grubunu ötekileştirmemelidir. Barış ve demokrasi için gereken yeni, herkesi içine alan gerçek bir çoğulcu, özgürlükçü ve eşitlikçi siyasal anlayıştır. Barış süreci geliştirilirken imtina edilmesi gereken bir diğer eğilim de barışın amacı olarak uluslararası politika hedeflerinin gösterilmesidir. Barış dili içte de dışta da ötekileştirici olmamalıdır. Yurtta barış bölgede barışla beraber düşünülmelidir. Türkiye'nin Ortadoğu politikasının emperyal ve mezhepsel saiklerle belirlenmesine son verilmelidir.
Sonuç olarak, Türkiye'nin önünde açılan tarihi fırsattan istifade edebilmesi için ivedilikle kapsamlı demokratikleşme adımlarını atmaya başlaması gerekmektedir. İçinde bulunduğumuz tarihi çatışmasızlık ortamının kalıcı barışa evrilmesi için bizlere gereken daha fazla demokrasidir. Barış sürecinde demokrasiyi zedeleyecek girişimler yürütülmesi tarihi bir hata olacaktır. Çatışmasızlık ortamı Türkiye'de demokrasi mücadelesi verenleri zayıflatan değil güçlendiren bir adım olmuştur. Bu ortam sürdürülebilir hale dönüştürülmelidir. Silahların konuşmadığı bir ortamda demokrasi tartışmaları çok daha anlamlı ve kapsamlı bir şekilde yapılabilecektir; böylece her geçen gün yeni yurttaşların demokrasi isteyenlerin saflarına katılması sağlanabilecektir. Barışın teminatı çoğulcu, özgürlükçü, eşitlikçi demokrasidir'

1. Ahmet İsvan
İstanbul Eski Belediye Başkanı
2. Ahmet Saymadi
Tutuklu Öğrencilerle Dayanışma İnisiyatifi
3. Ahmet Şık
Gazeteci, Birgün Gazetesi
4. Ahmet Tonak
Akademisyen, Bilgi Üniversitesi
5. Akın Birdal
BDP Eski Milletvekili
6. Alaattin Yüksel
Milletvekili, CHP
7. Alaz Erdost
Mali Müşavir, Faili Meçhul Yakını
8. Altan Ertürk
TÜSES Başkanı
9. Aydın Cıngı
SODEV Eski Başkanı
10.Aykan Erdemir
Milletvekili, CHP
11.Ayşe Buğra
Akademisyen, Boğaziçi Üniversitesi
12.Ayşe Danişoğlu
Milletvekili, CHP
13.Ayşenur Arslan
Gazeteci, Yurt Gazetesi
14.Bağış Erten
Gazeteci, Radikal
15.Barış Antik
İç Mimar, CHP Eski İstanbul İl Gençlik Kol. Bşk.
16.Beyza Üstün
Akademisyen, Yıldız Teknik Üniversitesi
17.Binnaz Toprak
Milletvekili, CHP
18.Birol Namoğlu
Sanatçı
19.Burak Çelik
Hukukçu, Galatasaray Üniversitesi
20.Burhan Şenatalar
Akademisyen, CHP PM Üyesi
21.Büşra Ersanlı
Akademisyen, Marmara Üniversitesi
22.Can Dündar
Gazeteci, Milliyet
23.Can Öz
Yayıncı, Can Yayınları
24.Canan Kaftancıoğlu
Tıp Doktoru, CHP İstanbul İl Bşk. Yrd.
25.Çayan Demirel
Yönetmen
26.Celal Beşiktepe
Mühendis, TMMOB
27.Ceren Akçabay
Hukukçu, Marmara Üniversitesi
28.Cüneyt Cebenoyan
Gazeteci, Sinema Eleştirmeni, Birgün Gazetesi
29.Doğu Yücel
Yazar
30.Ece Temelkuran
Gazeteci-Yazar, Birgün Gazetesi
31.Elif Ilgaz
Gazeteci
32.Emre Cingöz
Oyuncu
33.Ercan Geçmez
İktisatçı,
Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Gen. Başkanı
34.Ercan Karakaş
CHP PM Üyesi
35.Erdoğan Aydın
Yazar
36.Erol Kızılelma
SODEV Başkanı
37.Ertuğrul Mavioğlu
Gazeteci, Birgün Gazetesi
38.Eşber Yağmurdereli
Avukat-Yazar
39.Faruk Özsu
Yargıç, Demokrat Yargı Der. Yön. Kur. Üyesi
40.Fikri Sağlar
CHP PM Üyesi
41.Filiz Ali
Sanatçı, Faili Meçhul Yakını
42.Gülşah Kurt
Hukukçu, Galatasaray Üniversitesi
43.Gülseren Onanç
İş Kadını, CHP PM Üyesi
44.Güneş Duru
Sanatçı
45.Hakan Altınay
Araştırmacı, Brookings Inst.
46.Hamit Çağlar Öztük
Yazar
47.Harun Tekin
Sanatçı
48.Hilmi Hacaloğlu
Gazeteci, SkyTürk
49.Hosrof Dink
Yayıncı
50.Hülya Gülbahar
Avukat, Kadın Hakları Aktivisti
51.Hülya Güven
Milletvekili, CHP
52.Hüseyin Aygün
Milletvekili, CHP
53.Hüseyin Karabey
Yönetmen
54.Hüseyin Ocak
Cumartesi Anneleri, Kayıp Yakını
55.İbrahim Kaboğlu
Hukukçu, Marmara Üniversitesi
56.İlhan Cihaner
Milletvekili, CHP
57.İrfan Aktan
Gazeteci, Express Dergisi
58.İrfan İnanç Yıldız
CHP Gençlik Kolları Genel Başkanı
59.Kadir Gökmen Öğüt
Milletvekili, CHP
60.Koray Çalışkan
Akademisyen – Köşe Yazarı, Radikal
61.Leyla Erbil
Yazar
62.Maside Ocak
Cumartesi Anneleri, Kayıp Yakını
63.Mehmet Emin Aktar
Avukat, Diyarbakır Barosu Eski Başkanı
64.Mehmet Karlı
Hukukçu, Galatasaray Üniversitesi
65.Mehmet Tarhan
LGBT Aktivisti
66.Mehmet Ural
TÜSES Eski Başkanı
67.Melda Onur
Milletvekili, CHP
68.Mert Fırat
Oyuncu
69.Meryem Göktepe
Kamu Çalışanı, Faili Meçhul Yakını
70.Mihail Vasiliadis
Gazeteci, Apoyevmatini
71.Mithat Bülent Özmen
TÜSES Yönetim Kurulu Üyesi
72.Müjde Ar
Sanatçı
73.Murat Sabuncu
Gazeteci, SkyTürk/T24
74.Mustafa Kemal Öztürk
Sanatçı
75.Mustafa Moroğlu
Milletvekili, CHP
76.Mustafa Sönmez
Yazar, Birgün Gazetesi
77.Naki Kaftancıoğlu
Tıp Doktoru
78.Neşe Özgen
Akademisyen, Mimar Sinan Üniversitesi
79.Nurettin Demir
Milletvekili, CHP
80.Orhan Gazi Ertekin
Yargıç, Demokrat Yargı Derneği Eş Başkanı
81.Osman Akınhay
Çevirmen, Agora Yayınları
82.Osman Kavala
Sivil Toplum Aktivisti
83.Oya Ersoy
Halkevleri Genel Başkanı
84.Özcan Alper
Yönetmen
85.Özge Mumcu
Araştırmacı-Yazar, T24
86.Özgür Mumcu
Akademisyen-Köşe Yazarı, Radikal
87.Pınar Kür
Yazar
88.Pınar Öğünç
Gazeteci, Radikal
89.Ramize Erer
Karikatürist
90.Remzi Altunpolat
Kaos GL
91.Rıza Kocaoğlu
Oyuncu
92.Rıza Türmen
Milletvekili, CHP
93.Şahika Yüksel
Akademisyen, İstanbul Üniversitesi
94.Şebnem Korur Fincancı
Tıp Doktoru, TİHV
95.Sedat Yurtdaş
Avukat, DEP Eski Milletvekili
96.Selahattin Özel
Alevi Bektaşi Fed. Genel Başkanı
97.Sena Kaleli
Milletvekili, CHP
98.Seren Yüce
Yönetmen
99.Şevval Sam
Sanatçı
100. Şeyhmus Diken
Yazar, PEN Diyarbakır Temsilcisi
101. Sezgin Tanrıkulu
CHP Milletvekili ve MYK Üyesi
102. Sinan Birdal
Akademisyen, Işık Üniversitesi
103. Tarık Ziya Ekinci
Türkiye İşçi Partisi Eski Milletvekili
104.Tuncay Akgün
Karikatürist -Leman Dergisi Kurucusu
105.Tuncay Yılmaz
Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi
106.Vedat Yıldırım
Sanatçı, Kardeş Türkler
107.Veli Ağbaba
Milletvekili, CHP
108.Yetvark Dink
Yayıncı
109.Yıldırım Şentürk
Akademisyen ,Mimar Sinan Üniversitesi
110.Zeynep Altıok
CHP İstanbul İl Bşk. Yrd.
111.Zeynep Kıvılcım
Akademisyen, İstanbul Üniversitesi
(radikal.com.tr)