Kaçakçılığın faturası gümrükçüye: 4 bin 500 kişi...

Sinan DOĞAN/EGEDESONSÖZ - Mersin’de yaşanan et kaçakçılığı ile İstanbul’da ortaya çıkan Çin malı zehirli ayakkabının faturası gümrük müşavirlerine çıktı. Hükümet, 2 Aralık’ta yayınladığı tebliğ ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin gümrüklü antrepolardaki denetim yetkilerini yılsonunda kaldıracak.

Alınan karara tepki gösteren İzmir Gümrük Müşavirleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Taşkın Dalay, uygulama ile Türkiye genelindeki 400 yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin devre dışı bırakılacağını belirterek, 4 bin 500 kişinin işsiz kalacağını açıkladı.

Türkiye genelindeki faaliyet gösteren 5 gümrük müşavirleri derneğinin ‘meslek onurumuz ve haklarımız korunmalı’ başlıklı ortak basın açıklaması yaptığını da dile getiren Dalay, hükümetin bu kararı alırken gümrük müşavirlerinin görüşlerini almadığını söyledi. Dalay, “Konuyu hükümetin yetkili makamlarına ilettik. Bir sonuç alamadık. Bakanlığın paydaşları olan dernekler olarak Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli ile şu ana kadar bir görüşme yapamadık” dedi.

Hükümetin 2008’de gümrüklü antrepolardaki yetkilerin önemli bölümünü gümrük memurlarından alıp yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine verdiğini hatırlatan Dalay, “Daha önce antrepolara giriş çıkış esnekti. Düzenleme ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine mali ve cezai sorumluluk verildi. Biz de antrepolara 24 saat personel koyduk. Ancak 2 Aralık’taki tebliğ ile gümrük memuru sistemi yeniden getiriliyor. 8 saat çalışan memur devletin güvenliğinden ne kadar sorumlu olabilir? Hem sektörümüzdeki 4 bin 500 kişi işsiz kalacak hem de kamunun güvenlik zaafı ortaya çıkacak” diye konuştu.

İŞTE ORTAK METİN
Ankara Gümrük Müşavirleri Derneği, Bursa Gümrük Müşavirleri Derneği, İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği, İzmir Gümrük Müşavirleri Derneği ve Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği, yayınladıkları ortak bildiride şu görüşlere yer verdi:
 
“MESLEK ONURUMUZ VE HAKLARIMIZ KORUNMALIDIR”
Avrupa Birliği müktesabatına uyum kapsamında gümrük mevzuatında yapılan değişiklik ile ekonomik etkili gümrük rejimlerinden antrepo  rejiminde devlet tekeli kaldırılması sonucu özel sektör tarafından ciddi miktarda antrepo açıldı.
Mevzuat gereği gümrük gözetim ve denetimi altında olması öngörülen özel ve genel gümrüklü antrepolarda, gümrük idarelerinin yeteri kadar personel görevlendirmemesi nedeni ile etkin denetim ve kontrol sağlanamamıştır.
Bu tespit üzerine, antrepolara giren ve çıkan eşyaya nezaret edilmesi ile bunlara ilişkin tespitlerin yapılması, kayıtlarının günlük  olarak elektronik ortamda gümrük idaresine bildirilmesi, dönemsel sayımların yapılması,  idarenin izin ve talimatı doğrultusunda eşya hareketine izin verilmesi ile mevzuat hilafına doğabilecek hata, eksiklik ve suistimalin engellenmesi amacı ile müteselsil sorumlu ikinci bir müessese olarak 2008 yılında yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği sistemi getirilmiştir.
Bakanlıkta asgari on yıl  müfettişlik yada üst düzey yöneticilik yaptıktan sonra ayrılanlar ile asgari yedi yıllık tecrübeye sahip gümrük müşavirlerinden sicil durumu uygun olanların yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olma imkanı tanınmıştır.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği sistemine dönük mevzuat düzenlemesi yapılmadan önce; dış ticaret erbabı, antrepo işleticileri, uygulamacı gümrük idare amirlerinden oluşan paydaşların olumlu görüşleri alınmıştır. pilot bölge uygulamasından başarılı sonuç alındıktan sonra gümrük müsteşarlığınca uygulamaya geçilmiştir.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği sistemi denetim elamanları marifetiyle de sürekli kontrol edilmiş ve uygulamadan kaynaklanan boşluklar  giderilerek sürekli iyileştirme sağlanmıştır.
2008 yılından itibaren uygulamaya konulan bu sistem ile gerçekten ciddi iyileşme ve disiplin sağlanmıştır.
Son günlerde kamuoyuna da yansıyan iki suistimal iddialarından hareketle, sistemin tümünde yaygın bir kötüye kullanım varmış gibi, kamuoyunda olumsuz algı yaratılmıştır. kurallara uygun ve doğru bir şekilde yapılan milyonlarca gümrük  işlemi görmezden gelinerek olumsuz birkaç örneğin, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği müessesine  mal edilmesi kabul edilemez.
Antrepo işleticisi ile birlikte mali ve cezai yönden birlikte sorumlu olması dolayısıyla, sistemin  aynı zamanda sigortası  olan  yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği sistemi sürdürülemez hale getirilmiştir.  iki sorumlu yerine tek sorumlu sisteme dönülmesinin hata ve suistimalin önlenmesinde zaafiyet yaratacaktır.
İhtiyaca binaen uygulamaya konulan bu müessesenin kuruluş amacı, gerekçesi ve süreci hakkında siyasi iradeyi temsil edenlere yeterli ve sağlıklı bilgi verilmediği kanaatini taşımaktayız. zira 2008 yılı sonunda uygulamaya konulan, teknolojik imkanların kullanıldığı  ve   uygulamaya ciddiyet ve disiplin getiren bu uygulamadan bu kadar kısa süre içinde vazgeçilmesinin izahı yoktur.
Bu tebliğ, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği sistemi içinde istihdam edilen konusunda uzman yaklaşık 4500 kişinin 31 Aralık 2014 tarihi itibari ile işsiz kalması sonucunu doğuracaktır.
Kamu güvenliğine dönük kaygıların ve yaşanan olumsuz örneklerin giderilmesi için paydaşlarla en kısa sürede bir araya gelinerek ortak akılla hükümetimizin yasal ticaretin kolaylaştırılması politikasından ödün vermeden, yasal olmayan ticaretle etkin mücadeleyi kararlılıkla sürdüren ilave tedbirler ve çözümler üretilmelidir.
Mesleğini yasa ve mevzuata uygun şekilde sürdüren yetkilendirilmiş gümrük müşaviri meslektaş ve çalışanlarının onurlarını inciten  ve mesleğini sürdüremez hale getiren bu tebliğin iptal edilerek yaratılan maddi ve manevi mağduriyetin giderilmesi sayın bakanımız ve hükümetimizden acil beklentimizdir.