‘Amansız’ rekabet üzümün tadını kaçırdı!

Sinan DOĞAN / EGEDESONSÖZ - Ege'nin en önemli tarım ürünlerinden çekirdeksiz kuru üzüm sektörü yeni sezona sancılı giriyor. Sezon başında fiyatı 5 liranın üzerine çıkan kuru üzümde fiyat özellikle rakip ülkelerin baskısıyla yeni sezon öncesi 3 liranın altına indi. Yeni sezonda rekoltenin bu sezon 242 bin ton olan rekolteden çok olacağı beklentisi de fiyatları aşağıya çekiyor. Özellikle ihracatçı firmalar arasındaki rekabet nedeniyle önceden yapılan fiyat bağlantıları da üzüme darbe vuruyor.

Ege Kuru Meyve İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, üretim sezonunda ton başına bin dolarlı rakamlara kadar ulaşan fiyat dalgalanmalarının ve ihracatçı firmalar arasındaki amansız rekabetin kuru üzüm sektörüne zarar verdiğini açıkladı.



KÖR REKABET
Kuru üzüm ihracatçı firma sayısının 20 civarında olduğunu belirten Celep, bu firmaların üretim kapasitelerinin yaklaşık 600 bin-700 bin ton dolayında iken, yurtdışından gelen talebin 200 bin-250 bin ton seviyesinde kaldığını söyledi. Bu durumun amansız bir rekabete sebep olduğunu dile getiren Celep, "Maalesef, neredeyse her firma sabit maliyetlerini düşürme amacı ile tonaj peşinde koşmakta, direnen firmalar bile müşteri kaybetme riski karşısında aynı çarkın içerisine girmeye zorlanmakta. Bu durum, firmalarımızın kar marjlarını en dip seviyelere çekmekte ve aynı zamanda, ürünün daha arz miktarı belli olmadan, tahminler doğrultusunda piyasa fiyatlarının kısa dönemde olması gerekenden çok daha yüksek seviyelere veya çok daha alçak seviyelere gelmesine sebep olmaktadır. Durum böyle olunca da ya ülkemiz üzümünün yüksek fiyatla konumlanması ile pazar kaybetmesine ya da düşük fiyatla konumlanarak döviz kaybı yaşamamıza sebep olmaktadır" diye konuştu.

'DÜZENLEYİCİ KURUM ŞART'
Çekirdeksiz kuru üzümde hava koşulları, bağ verim ve kalitesi gibi sebeplerle üretimin değiştiğini belirten Celep, üretimin dönem dönem yüzde 40 hatta yüzde 50'lere varan dalgalanma gösterdiğini söyledi. Talebin ise ürün fiyatının rakip ülkelerle fiyat ilişkisinin durumuna bağlı oldugunu ifade eden Celep, Amerika, İran, Çin, Özbekistan, Afganistan, Avustralya, Yunanistan, Şili'nin ciddi rakipler olduğunu kaydetti. Kuru üzüm piyasasını düzenleyici bir kurumun olmaması nedeniyle Türk kuru üzümünün pazar kaybı yaşadığını vurgulayan Celep, yetkili kurumların arzdaki dalgalanmayı kısıtlayıcı önlemler almasını istedi.

'BAĞ ALANI SINIRLANSIN'
Çekirdeksiz kuru üzümün Menemen'den Manisa'ya ve Denizli'ye kadar 1 milyon dekarlık alanda 70 bin çiftçi ailesinin geçimini sağladığını belirten Celep, üzümün Ege'nin en önemli gelir kaynaklarından biri olduğuna dikkat çekti. Hasadın yüzde 80-85'inin ihraç edildiğini dile getiren Celep, 200 bin ton civarındaki ihracatın ülke ekonomisine yılda 500 milyon doların üzerinde gelir getirdiğini ifade etti. Celep, "Yeni bağ alanlarının kontrolsüz şekilde oluşturulması, diğer yandan bağların teknik alt yapılarının standart olmaması sektöre zarar veriyor. Bağların her bölge için uygun bir standartta oluşturulması verimi ve kaliteyi olumlu yönde etkileyecek. Yeni bağ alanı kurulacak yerlerin seçimine de belli kriterler getirilmeli ve takibi sağlanmalı" dedi.