Adı, Aliağa Menderes Raylı Sistem Hattı… İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Devlet Demiryolları’nın ortaklığıyla kuruldu. İki tarafın da yüzde 50’şer payının bulunduğu yapı İZBAN isimli şirket ile taçlandırıldı. Bünyesine trenler, personel, makineler alındı. Yeri, genel müdürlüğü, idari binaları oluşturuldu. İZBAN’ın başına genel müdür, altına da yardımcıları oluşturuldu. Haliyle şirketin bir de yönetim kurulu var… Yönetim Kurulu Başkanlığı görevi şirketin paydaş ortağı Büyükşehir ile TCDD arasında dönüp dolaşıyor.
Şu anda yönetim kurulu başkanı olan isim aynı zamanda TCDD Genel Müdür Yardımcısı İsmet Duman. Duman’ın yaptığı birçok başarılı çalışma ve proje var. Hızlı tren gibi demiryollarına çağ atlatacak birçok işin içinde oldu. Tabi ki Duman, işleri burada bulunan isimlere bıraktı. O yüzden İzmir’deki gelişmeleri çok özel değil, genel hatlarıyla biliyor, okuyor.
Biraz da buradaki yani krizin göbeğindeki isimlerden bahsetmek istiyorum. İZBAN’ın kuruluşunun hemen ardından genel müdürlüğü Denizcilik Müsteşarlığı eski Bölge Müdürü Selçuk Sert getirildi. Uzun süre bu görevde kalan Sert’in Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’a yakınlığı biliniyor. Sert, görevinden geçtiğimiz aylarda ayrılarak Türk Hava Yolları ve HAVAŞ ortaklığıyla kurulan yer hizmetleri şirketi Turkish Ground Services (TGS) İzmir Müdürlüğü görevine döndü. Bildiğim kadarıyla yönetim kurulu üyeliği de devam ediyor Sert’in…
İstanbul Atatürk Havalimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı, Antalya Havalimanı, Adana Havalimanı ve İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı olmak üzere toplam 6 havalimanında faaliyetlerini süren TGS’nin İzmir’deki etkili ismi olan Sert, Binali Yıldırım’ı Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na hazırlamak için kurulan “35 Proje Hareketi Derneği”nin de başına getirildi. İZBAN’ın kuruluşundan itibaren büyük emek sarf eden Sert’in yerine TCDD’ye yıllarını vermiş 3. Bölge Müdürü Sebahattin Eriş geldi. Başbakanın eşi Emine Erdoğan’ın hemşerisi olan Eriş’in gerçekten 80 kilometrelik hattın her metresinde emeği büyük. Şirketin genel müdür yardımcılığında ise Büyükşehir Belediyesi’ni temsilen Metro A.Ş Genel Müdürü Sönmez Alev bulunuyor.
Yönetimi, ilişkileri, nitelikleri ve durumu anlattıktan sonra gelelim dananın kuyruğunun koptuğu noktaya… Bu kadar deneyimli, iş bilen, yol/yöntem görmüş/geçirmiş isimlerin bulunduğu kurum neden S.O.S verdi?
Halen günde 170 bin kişiyi işe/eve götüren/getiren ve İzmir’in toplu ulaşımının bel kemiği olan proje nerede/nasıl tıkandı?
Yatırım rakamları üzerinden AK Parti ve CHP milletvekilleri arasında tartışmalarla gündemden düşmeyen İZBAN, MHP’li Eski Bakan Oktay Vural’ın ‘onlar değil biz yaptık’ açıklamalarıyla şimdiye kadar genellikle siyasi tartışmaların odağında yer aldı.
İZBAN üzerinden “en çok yatırımı biz yaptık, parayı biz daha fazla verdik” tartışmalarıyla
devasa projedeki asıl sorunu göremeyen siyasetçiler haliyle de içten içe kanayan yarayı pansuman edemediler.
Büyük sorun Büyükşehir ve TCDD gibi iki köklü iki kurumun ortaklığında kurulan şirketin çalışanlarının toplu sözleşme hakkının aylarca verilmemesiydi. Ve dahası aynı hat üzerinde, aynı işi yapan makinistlerin ücretleri arasında ‘uçurum’ diyebileceğimiz farkların olmasıydı.
TCDD’nin Ankara’dan törenle gönderdiği çekerleri kullanan 20 makinist görevlendirme yöntemi ile İzmir’e gelip çalışıyor, ardından aylık 1850 TL maaşı alarak Ankara’ya dönüyordu. Üzerine kilometre başına aldıkları ücretle birlikte Ankara’dan gelen makinistlerin maaşı 4 bin lirayı buluyordu.
Bir de TCDD’den emekli olduktan sonra şirket bünyesinde yine bu maaşlara çalışan makinist grubu vardı. En başından itibaren hem emekli maaşlarını alan hem de bin 800 TL ücret ödenen 20 kişilik bu grup da diğer arkadaşlarının iki katı maaş alarak iki yıldır görevlerini sürdürüyordu.
İzmir’de bulunan yaklaşık 80 makinist ise sendikalı olmasına rağmen 750-950 TL arasında maaşla çalışıyordu. Çünkü henüz toplu sözleşme yapmamışlardı. Sendikalı olanların daha fazla maaş ve sosyal hakkının olduğu sistemin tam tersi olan bu uygulama sonunda patlama noktasına geldi. Bir ara sakal bırakan, makyaj yapmayan makinistler ardından ‘uzlaşıldı’ açıklamasından sonra geri attı. Sözleşme tam da Yüksek Hakem Kurulu’nda görüşülürken kıyamet koptu. Ve bugün itibariyle İZBAN’da görev yapan makinistler sosyal haklarını alamadıkları, maaşlarının yeterli gelmediği gerekçesiyle işi bıraktı, eylem yaptı, tren seferlerine çıkmadı. Haftanın ilk iş günü yapılan bu eylem İzmir’de şok etkisi yarattı. Kent içi toplu ulaşım allak bullak oldu.
Aslında durumun bu noktaya geleceğini yöneticiler gayet iyi biliyordu. Eylemin yapılmayacağına kanaat getirerek beklemeyi tercih ettiler sadece.
Tıpkı, Türk Hava Yolları’ndaki hostes eyleminde olduğu gibi makinistlerin cep telefonlarına “kovuldunuz” mesajı çekilirken çözüm için arayışlar başladı. Devreye Ankara girdi, yeni makinistler gönderildi. Ayrıca Denizli, Aydın gibi yerlere giden ‘raybüsler’ hat üzerinde çalıştırılmaya başlandı. Bu arada hemen bu raybüslerin sistem tarafından tanınmadığını, yani istasyonlara kodlanmadığı için hangisinin nerede olduğunun görülemeyeceğini de ifade edelim. Tabi ki bunun da büyük bir krize dahası felakete yol açma riskini de hatırlatmış olalım.
Süreci anlattıktan sonra gelelim maaş ve maddi konuya. Bu işin tek gerekçesi var. O da makinistlerin yeterli maaşı alamaması. İnsanca yaşayacak kadar maaş alamamaları… İZBAN’a göre yemek ve yol parası ile makinistlerin maaşı bin TL’nin üzerine çıksa da ele geçen para belli. Bu insanlar o paraya kira verecek, ev geçindirecek, çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayacak. Yıllardır ‘stajyer’ statüsünde çalıştırılan, sosyal hakları ve maaş zamları saçma sapan bir sistem olan hakem kuruluna bırakılan makinistler nasıl yolcu taşıyacak? Evine gelecek borcu düşünen, kirayı hesaplayan ya da taksiti aklında olan bir kişi binlerce kişinin bindiği treni nasıl güvenli kullanacak?. Olası bir kaza ve tedbirsizlik durumunda sorumluluk yönetimin olmayacak mı?. Evet mesele maddi. Yani tamamen duygusal… Çalışanın maaşına zam yapmak yerine işten çıkarmayı tercih eden zihniyet maalesef devletin her kademesinde mevcut. Sözleşmelere aykırı davranıldığı konusu ile alınan karar da bu işin bahanesidir. İZBAN’ın Genel Müdürü Eriş, 5 bin TL’ye yakın makamdan kaynaklanan maaş alıyor. Önceki görevinden kaynaklanan emekli maaşı da bir o kadar. Yine şirketin yönetimde göre aldığı ve toplantılara katıldığı için 2-3 bin TL’da alıyor. Kısaca maaşı 10 bin TL’nin çok üzerinde. Genel Müdür Yardımcısı Alev de öyle. Büyükşehir’de bir şirket genel müdürü 6-8 bin TL arası maaş alır. Burada da görevi var. Yine yönetimde yer aldığı için aldığı ücretler de işin kaymağı…Tabi ki hak eden kazansın ama kendi personelini üç kuruşa mecbur kılan bu yönetimin büyük sorumluluğu var. Adaletin terazisi İZBAN’da çoktan kaymış… Bunun da sorumlusu makinist ya da çalışan değil yönetimdir. Kısaca yönetim zafiyetidir.
.jpg)
Yazdır
Önceki sayfa
Sayfa başına git
11
5
Künye
İletişim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene Ekle
Günün Haberleri