3.5. AY SONRA TEKRAR SOMA'DA
Araştırma komisyonu üyeleri, yaklaşık 3.5 ay sonra araştırma yapmak üzere bir kez daha Soma'ya geldi. AK parti Aksaray milletvekili Ali Rıza Alaboyun başkanlığındaki komisyon üyeleri, Yılmaz Tunç, Ali Aydınlıoğlu, Fatoş Gürkan, Namık Havutça, Canan Candemir, Necati Özensoy, Ayşe Türkmenoğlu, Vural Kavuncu, Nesrin Ulema, Erkan Akçay, Özgür Özel ve Selçuk Özdağ, sabah saatlerinde Soma'ya ulaştı. Komisyonu, Soma Kaymakamı Bahattin Atçı, karşıladı. Komisyonla birlikte uzman olarak, Hacettepe Üniversitesi Maden İşletme Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bahtiyar Ünver, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu üyesi Mehmet Göl, TKİ Baş Mühendisi Ümit Çepni, Hacettepe Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Mehmet Suphi Ünal'da, incelemeler atıldı. Milletvekilleri ve heyette bulunan diğer üyeler, Ege Linyit İşletmeleri Misafirhanesi'ndeki hazırlıkların ardından, 301 işçinin can verdiği maden ocağının bulunduğu alana çıktı. Burada sahayı inceleyen, ocak hakkında maden şirketi yöneticilerinden brifing alan vekiller, ardından da, ocağa girdi.
ŞİRKETİN KIYAFETLERİNİ İSTEMEDİLER
Bu arada, komisyon üyeleri, Ege Linyit İşletmeleri'nde, maden için kıyafet giydikleri sırada ilginç bir olayda yaşandı. Milletvekilleri, arkalarında 'Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.' yazısının bulunduğu şirkete ait kıyafetleri giymeyi istemedi. Ayrıca şirketin sağlayacağı yemeği de yine kabul etmedi. Komisyon üyelerinin daha önceden de bu taleplerini yine Soma'daki yetkililere ilettikleri öğrenildi. Bunun üzerine yemeği kaymakamlık sağladı. Beyaz renkli madenci kıyafetleri ise, Türkiye Kömür İşletmeleri'nden temin edildi.
TUTUKLU PATRON VE YÖNETİCİLERLE DE KONUŞACAK
Komisyon üyeleri, maden sahalarındaki incelemelerden sonra yarın da, şirketin yöneticileri ile maden kazasında görev alan kişilerle konuşacak. Milletvekilleri, çalışmalarının son gününde ise, Aliağa Şakran Cezaevi'nde tutuklu bulunan Şirketin yönetim kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru ile İşletme Müdürü Akın Çelik'in yanı sıra, tutulu diğer 5 çalışanla daha görüşecekleri açıklandı.
'KİMSEYİ AKLAMA YA DA SUÇLAMA DURUMUMUZ YOK'
Manisa'nın Soma İlçesi'nde, 301 işçinin hayatını kaybettiği maden kazasını araştırmak üzere oluşturulan meclis araştırma komisyonu üyeleri, facianın olduğu ocağa girdi. Ocağa girmeden önce, milletvekillerine, kazadan sonra alındığı söylenen gaz maskeleri dağıtıldı. Özel bir raylı sistem aracıyla madene giren milletvekilleri, kazanın olduğu bölgeye 150 metre kadar yaklaştı. Bin 300 metre içeriye giren milletvekillerinin incelemeleri yaklaşık iki saat sürdü.
Ocaktan çıkan milletvekilleri adına açıklamayı ise, Araştırma Komisyonu Başkanı Ak Parti Aksaray Milletvekili Ali Rıza Alaboyun yaptı. Maden kazasının hemen ardından iki ay 10 günlük bir sürede yoğun olarak çalıştıklarını söyleyen Alaboyun şu açıklamayı yaptı,
'Bizim komisyon olarak ana hedeflerimizden birisi, kazanın olduğu yeri görmekti. Bunun için buradayız. Kazanın olduğu mekana 150 metre kadar ilerledik, orayı tahta bir bariyer ile örmüşler, onun ötesinde galeri dolmuş, göçükten dolayı. Bunu açıp 1.5-2 aya kadara kazanın olduğu alanı da onaracaklar. Gelinen nokta itibariyle özellikle temiz hava girişi tamir olmuş durumda. Yanan bantları, boruları, kabloları gördük. Ama burada da gördük ki, gerçekten madencilik faaliyeti, diğer iş kollarına göre zor bir durum. 30 yıldır muhtemelen özelleştirme politikalarıyla madencilik alanlarında ciddi oranda ihmal edilmiş. Madencilik alanında, bizim burada hızlıca kanuni düzenlemeleri yapıp yürürlüğü koymamız lazım. Daha önce de söyledik kömürle, yeraltı kaynaklarıyla ilgili özel düzenleme yapmak lazım. ABD'de, bu düzenleme, mevzuat, yükümlülükler tam 600 sayfa, bizde sadece birkaç sayfadan ibaret. Bunun genişletilmesi lazım detaylarıyla ortaya koymak lazım. Burada da işverenin üzerindeki yükün alınması lazım. Devletin teşvik etmesi lazım. Bir kaza nedeniyle sektörü top yekun suçlu hale getirirsek burada çalışanları suçlu hale getiririz. Burada çalışanlardan Allah razı olsun. Bin 200 sayfa rapor okuduk. İşçilerin ifadeleri, ziyaret edenlerin raporları. Bin 500 sayfanın üzerinde olayı görmeye okumaya çalışıyoruz. Burada kurtarma faaliyetlerinde, arkadaşlarını kurtarmak için nasıl zorlandıklarını görebiliyoruz. Dışarıdan hikaye gibi gelebilir. O cenazeleri oralardan çıkarmak, bayılan arkadaşları kollarından tutup getirmek. Düz yolda yürümüyorsunuz, taşlı, çukur bir yer. Elinizde küçük bir ışık var. Zor şartlarda kurtarma yapmışlar. Burada kurtarma çalışanlarına katılanlara teşekkür ediyorum. Hayatlarını kaybedenlere Allahtan rahmet diliyorum. Zor şartlarda para kazanıyorlar. Anadolu'da bir tabir vardır. Kazandıkları her kuruşu helal olan insanlar. Burada üzerimizde çok büyük vebal var. Kanuni düzenlemelerin yapılması için biz önereceğiz. Bir soruşturma komisyonu olmadığımız için kimseyi suçlama ya da aklama gibi bir durumumuz yok. Biz burada kazanın oluş nedenlerini net olarak ortaya çıkartıp şu önlemlerin alınması lazım diyeceğiz. Ancak her bölgenin kendisine göre şartları var, Zonguldak'taki şartlar farklıdır. Amasya'da, Bursa Mustafa Kemal Paşada, Soma'da farklı şartlar vardır. Bunu göz ardı etmeden genel bir kanuni düzenleme lazım. Bizdeki düzenleme, şirketle devlet ilişkilerinin ön plana çıkartıyor. Özellikle uygulama mevzuatlarında çok büyük zayıflıklarımız var.'
RESMİ BÜTÜN OLARAK ORTAYA KOLMAMIZ LAZIM
Açıklamalarının ardından soruları da yanıtlayan Ali Rıza Alaboyun, ocağın son durumuyla ilgili olarak, 'Ocakta özellikle araştırmalarımız için önemli bilgiler aldık. Üretim nedir, kaza nedir, mekanize üretim nedir yerinde gördük. Ben meslekten geliyorum mesleği bilmeyenler için yerinde görmek olayı net anlamamız açısından önemli' dedi. Alaboyun, bilirkişi raporunda, ayrıntı olduğunu ancak olayın nasıl olduğuyla ilgili yeteri kadar ayrıntı olmadığını, kendi araştırmalarının ardından, raporlarında olayın oluşuyla ilgili daha ayrıntılı bilginin yer alacağını, çünkü kendilerinin resmi büyük olarak görüp, çözüm önerileri sunacaklarını ifade etti. Alaboyun, son yaşanan değişikliklerle Zonguldak'taki işletmelerin kapanmasıyla ilgili olarak ise, Soma'da sistemin farklı olduğunu bu tür kapatmaların olmayacağını dile getirdi.
ÖZEL, ESKİ TAS ESKİ HAMAM
Komisyon üyesi olan CHP Manisa Milletvekili ve Parti Meclisi üyesi Özgür Özel ise, ocağın son sürat yeni üretim için hazırlandığını söyleyerek, 'Her şey eski tas eski hamam olacak. Facia yaşandıktan sonra bir arpa boyu yol alınmadı. Yeni düzenlemeler yapılmadı. Bu madenin en güvenli madenlerden olduğu söylendi. Bu saatten sonra olacak olan her maden kazasının sorumlusu hükümet ve bakanlık yetkilileridir. Binlerce madenci ölüme gönderilmektedir' dedi. Bu arada maden ocağı girişinde kendilerine dağıtılan yeni gaz maskesiyle ilgili olarak ise Özel, 'Bunlara havalimanlarındaki VIP salonlar gibi. Bize özel olarak dağıtıldılar. Yani madencilerde bunlardan yok. Şirket yetkilisi 300 tane ellerinde olduğunu söyledi, ama biz bunları görmedik. Yine binerek madene gittiğimiz araç ta bize özel. Yoksa madenci yine yürüyerek ocağa giriyor' dedi.(dha)
