Buse AÇIKALIN/EGEDESONSÖZ- Türkiye'nin kışlık sebze üretim merkezlerinden İzmir'in Torbalı ilçesinde üreticiler, zor günler geçiriyor.
Artan maliyetlerin ve yaşanan iklim olaylarının yansımaları günden güne çiftçiyi zorlarken kışlık ürünlerde de tablo içler acısı.
İlçede brokoli ve karnabahar yetiştiriciliği yapan çiftçi Egedesonsöz’e yaptığı değerlendirmelerde kışlık ürünlerde gelinen noktayı anlattı. Ürünlerini satamaması sebebiyle tarlasını sürmek zorunda kaldığını belirten Çiftçi, 2025 yılı ürün fiyatlarının, 2022 yılındaki fiyatların bile altına düştüğünü söyledi.
“FİYATLAR FİDE MALİYETLERİNİ BİLE KARŞILAMIYOR”
Tarladaki ürün fiyatları ile ilgili konuşan çiftçi, “Durumlar çok kötü. Şu an sözleşme fiyatlarının altında mal alımı yapılıyor. Ayrıca şu anda ne halde ne de fabrikalardan herhangi bir şekilde mal geçmiyor, mal alımı yapılmıyor. Şu an karnabahar 4 lira ile 5 lira arasında gidiyor, brokoli ise 8 lira üzerinden satılıyor. Zaten maliyetleri hesapladığınız zaman dekar maliyeti 17 ile 18 lira arasında, fide fiyatlarını bile çıkarmıyor” açıklamasında bulundu.
“ÇİFTÇİ ADETA KAN AĞLIYOR”
2025 yılı ürün fiyatlarının, 2022 yılındaki fiyatların bile altına düştüğünü söyleyen çiftçi, kışlık ürünlerin adeta içler acısı bir durumda olduğunu belirtti.
Çiftçi “ Kışlık ürünler içler acısı durumda. Ne pırasası, ne kerevizi, ne karnabaharı, ne brokolisi, ne lahanası, hiçbir şey para etmiyor. Pazarda da durum aynı. Şu anki fiyatlar 2022 yılındaki fiyatların bile altında. 2022 yılında karnabaharı 5-6 liradan, brokoliyi 10 liradan satıyorduk. Bu yıl girdiler arttı, maliyetler arttı. İşçi fiyatları şu an 990 lira, ocaktan sonra bin 600 liraları bulacak. Çiftçi adeta kan ağlıyor. Geçen yıl da düzgün para kazanamadı. Domates para etmedi, biber para etmedi, karpuz para etmedi” dedi.
“KENDİ YERLERİMİN ÇOĞUNU SÜRMEK ZORUNDA KALDIM”
Ürünlerini satamaması sebebiyle tarlasını sürmek zorunda kaldığını belirten çiftçi, “Milletin tek dayanağı kışlık ürünlerdi, “kışlıklar para eder” diye düşünülüyordu. Ancak havaların hem serin hem de sıcak gitmesi nedeniyle ürünler erken geldi. Ben kendi yerlerimin çoğunu sürmek zorunda kaldım. Hale mal gönderiyorum, halde bir hafta boyunca bekliyor. Bu durumda işçi parasını bile çıkaramıyorum. Bir araba mal gönderdim, toplam 63 bin lira tuttu. Bunun 30 bin lirası işçiye, 30 bin lirası nakliyeye gitti, geriye 3 bin lira kaldı. Mala 5 lira fiyat verdiler. Bu işin hiçbir kârı yok” şeklinde konuştu.
“BU ÜLKEDE ÇİFTÇİ PARA KAZANAMAZSA, KİMSE PARA KAZANAMAZ”
Başka bir üreticinin yaşadıklarını anlatan çiftçi, “çiftçi para kazanamazsa bu ülkede kimse para kazanamaz” diyerek şu sözleri söyledi:
“ Bir başka arkadaşın malını gönderdik, 3 bin lira para kaldı. Dönüşte bin 500 lira yemeğe gitti, kalan bin 500 lirayı da “Allah bin bereket versin” diyerek harcadı. Artık ağlanacak halimize gülecek duruma geldik. Millet kafayı sıyıracak noktaya geldi. Gerçekten çiftçi için durum çok zor, üreticinin, yetiştiricinin durumu çok kötü. Bu sadece çiftçiyi ilgilendiren bir mesele değil. Çiftçi para kazanmazsa bu ülkede kimse para kazanamaz; ne esnaf kazanır, ne üretici, ne sanayici. Emlak sektörüne bakın. 2022 yılında domates para kazandığında Torbalı’da satılacak ev kalmadı. Çünkü üretici para kazandı, emlak sektörü çalıştı. Hepsi birbiriyle bağlantılı. Şu an herkes elindeki traktörü, arabayı, arsayı satıp Tarım Kredi borçlarını, çeklerini, senetlerini ödemeye çalışıyor”
