Ziraat Mühendisleri'nden çarpıcı zeytinyağı raporu… Dar gelirli ancak tadımlık tüketir!

Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- TMMOB Ziraat Mühendisleri İzmir Şubesi 2023 yılına ait zeytin ve zeytinyağı raporunu hazırladı.

Raporda, zeytin ile ilgili ağaç dikiminde yıllara göre artış olmadığı kaydedilirken zeytinyağında ise artan fiyatlar dolayısıyla dar gelirli tüketicinin ulaşmakta zorluk çekeceği belirtildi.

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyinin (UZZK) Koordinatörlüğünde, “Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti tarafından 2023-2024 üretim sezonu sofralık zeytin ve zeytinyağı rekoltesi açıklandı.

YÜZDE 54,9 AZALDI
Rapora göre, 2023 yılında ağaç başına ortalama üretim geçen seneye göre azalmış ve buna bağlı olarak toplam zeytin miktarının yine geçen seneye göre yüzde 54,9 azalarak 1.342.998 ton olacağı tahmin ediliyor.

ÖNCEKİ YILLARA GÖRE DİKİM ARTIŞI YOK
Raporda, 2023 yılı için toplam zeytinyağı üretim beklentisinin 179.300 ton olduğu belirtilerek şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye’de; 170.859.878 adet meyve veren, 31.281.898 adet meyve vermeyen zeytin ağacı olduğu ve toplam 2022/23 sezonuna göre yüzde 3,1 artış belirtilmiştir. Son 10 yılın ağaç sayısı incelendiğinde artışlar görülse de önceki yıllara göre ciddi bir dikim artışına rastlanmamaktadır.

İÇ PİYASADAKİ TÜKETİMİ KARŞILAYACAK MİKTARDA
Raporda, tüketimi karşılayacak zeytin rekoltesinin olduğu vurgulanarak, “Türkiye’nin üretim verileri incelendiğinde son 10 yılın üretim değerlerinde ciddi bir sapma olmadığı ve 2022/23 sezonunda yaşanan rekor üretimden sonra normal bir hasat dönemi geçirmekte olduğumuz söylenebilir. UZZK tarafından açıklanan tahmini rekoltenin hem ihracat hem de iç piyasadaki tüketimimizi karşılayabilecek miktarlarda olduğunu öngörmektedir” ifadeleri yer aldı.

Öte yandan, raporda fiyatların yükseliş sebepleri ve tüketiciye olan etkisi şöyle açıklandı:

ENFLASYONA BAĞLI GIDA KRİZİ BÜYÜYOR
Zeytinyağı fiyatındaki artışın nedenleri olarak; artan maliyetler, AB ülkelerindeki üretimde yaşanan düşüş ve bu düşüşten kaynaklanan dış talep olarak değerlendirilmektedir. Zeytinyağı fiyatındaki artışın nedenleri olarak; Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Kasım/22- Temmuz/23 arasında Türkiye’nin toplam zeytinyağı ihracatı bir önceki sezonun aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 240 artarak 136 bin 500 ton olmuştur. Ürün maliyetleri, girdi fiyatlarındaki yükselme nedeniyle olumsuz etkilenmektedir.

DAR GELİRLİLERE TADIMLIK TÜKETEBİLİR
Zeytinyağı fiyatındaki artışın tüketici tarafında ise; ekonomik krizin derinleşmesi alım gücünü düşürmektedir. Enflasyonun yükselmesine bağlı olarak gıda fiyatları da yükselmekte, sorun daha da büyümektedir.

Son olarak, dar gelirli tüketicinin zeytinyağına ulaşmakta güçlük çekeceği ifadelerine yer verildi.

Raporda, “Zeytinyağında düşen üretim ve yüksek fiyatlar nedeniyle tüketiciler ürünlere ulaşmakta zorlanacak ve dar gelirli zeytinyağını ancak tadımlık tüketebilecektir” denildi.