İhsan Özbelge ÖZDURAN
Sahipsiz kalan eski İzmir…
11 Mayıs 2024 Cumartesi

İzmirlilik nedir? Başlıklı bir önceki yazımın henüz mürekkebi kurumadan…

Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi M. Kemâl ile İzmirli Uşakizade ailesine mensup Latife hanımın nikahlarını kıyan dönemin İzmir Müftüsü Rahmetullah efendinin yaşadığı…

Konak ilçesi Hatuniye Mahallesindeki bu tarihi evin alevler içindeki görüntüleri…

Bir tarih yok oluyor tepkileri içindeki gerçek İzmir sevdalılarının yüreğinde kor ateşler oluyordu. 

İzmir’in üç buçuk yıla yakın süren işgâl yıllarına, Millî mücadeleyi başlatan ilk kurşuna ve şanlı kurtuluş gününe ait tüm hatıraları koynunda saklayan…

İzmir’in kalbi sayılan Basmane: Ben İzmir’im, İzmir benim diyerek…

Çok zamandır süregelen unutulmuşluğunu, ihmal edilmişliğini ve terk edilmişliğini…

Bu kenti yönetenlere sesini duyurmaya çalışarak yine avaz avaz haykırıyordu!

***

Bir zamanların en güzel muhitlerinden olan Basmane’nin, yıldızının sönüşünü hissettiğimiz yıllara şöyle bir dönüp baktığımda…

Ağızdan ağıza yayılan “Buralar sit ilan edilmiş, bu evlere artık çivi dahi çakılamazmış” sözlerini işittiğim 1960 yıllarının ortalarına doğru… Çocuk yaşlarımdaydım.

Bölgenin sit ilan edilmesi ile birlikte, o evlerde oturan sakinler hızla muhit değiştirmeye başlamış …

Cumbaları, kafesli balkonları şıkır şıkır boyalı o evler, aniden değer kaybedivermiş; bir bir belleri bükülüp, renkleri soluvermişti…

O zamanlar adına “simsar” denilen emlak komisyoncularının sokaklarda vızır vızır cirit atması ile…

Komşulukları hatıralara emanet edilerek terk edilip de; sosyolojik ve demografik yapısı gibi çehresi de hızla değişen bu kadim semt…

Her geçen yıl daha fazla yabancı kültüre  şahitlik eder olmuştu.

***

Ve… Çok daha önceki yıllarda bu sokaklarda yaşanmış hayat hikayelerine kulak verdiğimizde ise…

Yapılan istimlaklarla Fevzipaşa Bulvarının açılmasının tamamlandığı 1930 ları takip eden yıllarda…

Ne yazık ki… ”Oteller Sokağı” gibi bir etiketle tanınır hale gelen İzmir’in o mutena sokaklarının…

O muhteşem konaklarında doğmuş, büyümüş ve yaşamış olan…

Bestekâr Rakım Elkutlu’dan, şair Tokadizade Şekip bey’e … Evliyazadelerden, Uşakizade ailelerine ve Eczacıbaşı ailelerine kadar…

İzmir’in pek çok köklü ailesinin, kuşaklar boyu yaşadığı ve anılarının iz bıraktığı …

Edebiyat, tasavvuf, mevlevilik gibi edebi değerlerin havasının teneffüs edildiği bu evleri…

Bugünkü harap ve  manzaraları ile anlatabilmek…

Ve bu kadim muhitin bugün çok farklı hayatlara sahne olduğunu görmek…

Ve de… Bu şartlar altında eski İzmir kültüründen söz etmeye çalışmak bir İzmirli için elbette yürek acıtan bir durumdu..

Ve.. Her biri ayrı güzellikteki bu tarihi binaların, sit alan kapsamında tel örgüler arkasında ironik bir şekilde korumaya alınarak!..

“Dikkat yıkılabilir. Konak Belediyesi” ibaresinin yer aldığı levhaların kapılarına asılarak kaderlerine edilmiş olması…

Ya da yıkılıp, yakılarak otopark haline getirilmesi… Kent belleğine verilmiş en büyük zarardı.

Ve… İzaha muhtaç bu ihmâl, bu umarsızlık, bu yok sayış ve görmezden geliş…

Bu sokaklardan beşyüz metre ötede bulunan Konak Belediye Başkanlık makamından gelmiş geçmiş cümle başkanların sorumluluk alanlarındaydı..

***

Ve ne yazık ki…

Son yıllardaki mülteci akını ile bu muhitin önlenemez bir şekilde hızla Araplaşmasına…

Geçmiş ile geleceği birbirine rapteden yapı taşlarının bir bir dökülüşüne…

Ve bunun yarattığı kültür erozyonuna acı içinde şahitlik ederken…

Avrupa şehirlerinde hayranlıkla gezilen ve şehre büyük bir turizm girdisi sağlayan “old city” vizyonundan fersah fersah uzak bir şekilde…

Belediyelerimizin; bu terkedilmiş, yıkılmış sokaklara düzenledikleri abesle iştigal şehir turlarının…

“Kültür turu” kavramı ile bir arada değerlendirilmesi... 

Bu muhitin en güzel yıllarını yaşamış her İzmirli gibi beni de son derece rahatsız ediyordu.

***

Ez cümle…

Artarda yaşanan bu gibi elim olaylardan acilen çıkarılacak derslerle…

Bu kadim semt Basmane ve civarının günün birinde külliyen yok olmamasını dileyerek…

Buralarda doğup büyümüş, sokaklarında koşturmuş ya da ataları buralarda yaşamış her İzmirliyi gerçek bir kent gözlemcisi olmaya davet ediyorum.

Bu köklü tarihe, bu güngörmüş semte yapılacak olan iyileştirme projelerine, her zamankinden çok ihtiyaç olduğunun idrak edilmesini…

Dünyanın en büyük açık hava alışveriş merkezi olarak nitelendirilen…UNESCO Dünya Mirasına  aday gösterilen Kemeraltı’nın iyileştirme çalışmaları kapsamının genişletilmesini…

Ve… Konak vilayet binasından Basmane garına kadar devam eden, günümüzde Anafartalar Caddesi olarak anılan İzmir’in bu ilk caddesinin de iyileştirme çalışmaları kapsamına dahil edilmesini umuyorum.

Geçtiğimiz aylarda  yapılan yerel seçimlerde… İzmir BB ve Konak Belediye başkanlık görevine büyük bir hevesle talip olup da görev başına geçenlerin…

Tüm  dikkatlerini ivedilikle İzmir’in kalbi Basmane’ye çevirmeleri gerektiğini düşünüyorum.

Konak Belediye Başkanlık makamına verilmiş bir dilekçe mahiyetindeki bu yazımla maksadın hasıl olmasını dileyerek…

Konak B.B Sn. Nilüfer Çınar Mutlu nezdinde tüm kadınlarımızın  anneler gününü en içten duygularla kutluyorum…

Ve de… İşgal kuvvetlerine atılan ilk kurşunla, milli mücadelenin başladığı 15 Mayıs 1919 tarihinin 105. yıldönümüne yaklaştığımız şu günlerde…

Vatan şairi Mehmet Akif’in;
“Sahipsiz olan vatanın batması haktır, sen sahip olursan bu vatan batmayacaktır” dizelerinin yüreğimde yarattığı mahcubiyetle…

Gazeteci Hasan Tahsin ve kurtuluş mücadelesinde bu vatana kanı ile canı ile sahip çıkmış  cümle ecdadımızı minnet ve saygı ile anıyorum.

Ps: 

Resimde görülen “Dikkat yıkılabilir “ tabelası ile ölüme terkedilmiş bu metruk ev ise; bir gece vakti yanan ve şimdi yerinde yeller esen, dört kuşak atalarımın gelip geçtiği evimizin tam karşısındaki komşu evinin kapısıdır! 

Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR
Toplam 8 yorum var, 8 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
Mengü abi 12 Mayıs 2024 Pazar 22:39

Bugün bu yazıyı kaç defa okudum bilmiyorum. Yetmişbeş yaşımdayım. Düşündükçe seni de aileni de hatırladım , yirmi yaşına kadar yaşadığım muhit neden bitürlü korunmadı merak içindeyim. Alaçatı da hayvan damlarından dükkanlar restoranlar yaratan insan beyni basmanede neden çalışmadı acaba. Bu konuyu enine boyuna düşündürdüğün için sağol kardeşim .

Yorumu oyla      0      0  
Gülten yenisey 12 Mayıs 2024 Pazar 19:56

Beni çook uzaklara götürdün Doğup büyüdümüz evlenene kadar oturduğuz yıllara Eski İzmirlilern yaşadığı çok nezih ve prestijli yerdi Nerden nereye Kalemine yüreğine sağlık İhsancm

Yorumu oyla      0      0  
Erol Çağlar 12 Mayıs 2024 Pazar 12:00

Kaleminize sağlık İhsan hanım, ben de 60 lı yılların sonu 70 li yılların başında rahmet ve saygıyla andığım, Hilmi ve Banubehişt Özbelgelerin yaşadığı Basmanedeki o evlerine sık sık uğrardım. Nur içinde yatsınlar, maalesef bizde kent kültürü diye bir düşünce yok. Yazık çok yazık. Selam ve sevgiler.

Yorumu oyla      0      0  
Enver Olgunsoy 11 Mayıs 2024 Cumartesi 15:09

Basmane Izmirdir..Kemeraltı ile birlikte dünya mirasi listesine girmeli ve koruma tedbirleri artirilmalidir.Izmir tarihinin yok olmamasi icin sadece belediyeler degil topyekün kurumlar ve en önemlisi hepimiz bu koruma cabasina katilmali destek vermeliyiz...Konuya dikkat cektiginiz bu yaziniz icin sizi kutluyorum..Keşke tüm Izmirli sizin kadar hassas olabilse..

Yorumu oyla      0      0  
Zehra Özbek 11 Mayıs 2024 Cumartesi 15:03

Bu hatırlatmaları çok yerinde bularak ve çok üzülerek okudum umarım sevgili İhsan hanımın uyarılarını belediyelerimiz dikkate alır

Yorumu oyla      0      0  
Nilgun Yildirim 11 Mayıs 2024 Cumartesi 13:47

Çok anlamlı,uyarıcı bir yazı Ihsan hanımcıgım. Umarım yetkililerin dikkatini çeker ve kolları sıvarlar. Gezdiğimiz Avrupa şehirlerinde ilk gittiğim yer " old town" olur. Şehrin dokusunu,tarihini görmek,yaşamak,hissetmek isterim. Bizim Izmir''imizde tarihi doku korunamadi ne yazik ki. Asfalt Osman ile birlikte şehrimizin simgesi özel taşlarının üzerine alkışlarla kapkara asfalt döküldü. Hiç degilse bir kısmı Old Town denilen bölgede korunabilirdi. Ne Old Town bıraktılar,ne de şehrimizin gerçek kimliğini. Umarım yazınız uyarıcı olur. Londra''dan sevgilerimle.??

Yorumu oyla      0      0  
Mengü Abi 11 Mayıs 2024 Cumartesi 11:24

İhsan hanım benim de doğup büyüdüğüm ev arka sokak da idi.Çocukluğum da arkadaşlarım ile orada çok oyun oynadım yorulup susayınca o kapının arkasındaki bahçe çeşmesinden çok su içdim. Bir kaç ay önce çocukluğumun geçtiği o bölgeyi dönertaşa kadar gezdim.Benin yaşadığım muhit tamamiyle değişmiş benim bildiğim esnaflardan bir tek karakolun karşısındaki tahin helvacısı kalmış.Bölge tamamı ile Suryeli olmuş. Temenniniz İnşallah gerçek olurda tarihi evler gün yüzüne çıkar.Kaleminize sağlık.

Yorumu oyla      0      0  
Ülkü Karlı 11 Mayıs 2024 Cumartesi 11:19

İhsan hanım, geçmişimizi ne kadar güzel anlatıyorsunuz ve o zamana ait duyguları.. Benim anneannemin evi de Basmane deydi.. Umarım yeni belediye başkanımız oralara sahip çıkar ve gereğini yapar.. Kaleminize sağlık

Yorumu oyla      0      0  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Mehmet KARABEL
Mehmet KARABEL
Çok mu çok oluyor bu Çeşme?
Dr. Hakan Tartan
Dr. Hakan Tartan
Can dostlar tartışması!
Kemal ANADOL
Kemal ANADOL
Beyaz tren...
Muhittin AKBEL
Muhittin AKBEL
'Memleket' küçülüyor!
Engin ÖNEN
Engin ÖNEN
Afyon üstünden Akşehir’e... (Gezi notları)
Tayfun MARO
Tayfun MARO
Çıkışlar kapalı
Nedim ATİLLA
Nedim ATİLLA
19 Mayıs 'yorulmadan' ilerleme günüdür
Çağdaş ÖZGÜN
Çağdaş ÖZGÜN
Çocuklukta yaşamsal sorunlar üzerine
Ümit YALDIZ
Ümit YALDIZ
Değişimin ayak sesleri!
Dr. Berna BRIDGE
Dr. Berna BRIDGE
19 Mayıs'tan Lozan'a...
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
FACEBOOK'TA EGE'DE SON SÖZ
GAZETE EGE'DE SONSÖZ
KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva