Kemeraltı'nda Vakıf mülklerine yüzde 250 zam!

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ - Konut kiraları, yasal düzenlemeyle yüzde 25 oranında zamla sınırlandırılırken, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kemeraltı Çarşısı'nda sahip olduğu 600 dolayında mülk üzerinde faaliyet gösteren esnafa ağır fatura çıkarıyor. Kemeraltı'nda beş yılda bir rayiç bedel düzenlemesine gidilen vakıf mülklerinde bu yıl, yeni rayiçle birlikte kiranın da eklenmesiyle yüzde 250'lik zam yapıldı. Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, beş yıllık süreci henüz tamamlamamış vakıf mülklerinde faaliyet gösteren esnafın dükkan kirasına Aralık ayının TÜFE oranının da ilave edilmesiyle oluşacak rakamın üzerinde zam beklendiğini açıkladı.

GİRGİN: BİR GÜN GECİKSENİZ BİLE KİRA SÖZLEŞMENİZ FESHEDİLİYOR
Piyasaların çok kötü olduğu bir dönemde Vakıflar'a ait dükkanlarda iş yapan esnafa yapılan zammın çok ağır olduğuna vurgu yapan Başkan Girgin, "Eskiden yılın ilk 11 ayının TÜFE oranına bakılarak zam karar veriliyordu. Bu yıl Aralık ayının TÜFE oranını da görüp ona göre zam oranını belirleyeceklermiş. Yani 12 aylık oranı baz alacaklarmış. Hal böyle olunca, yeni zam oranını Ocak ayının ikinci günü bildireceklermiş" dedi. 5 Ocak'ta talep edilecek kira bedelinin yatırılması gerektiğini hatırlatan Başkan Girgin, "Eğer esnaf, 2 veya 3 Ocak'ta karşılaşacağı zamlı kira bedelini 5 Ocak'ta yatırırsa, sözleşme otomatikman yenilenmiş olacak. Ödemediği ya da ödeyemediği takdirde, kira sözleşmesi yine otomatikman feshedilmiş olacak" açıklamasında bulundu. Konut kiraları için yüzde 25'lik zam sınırlaması getirilirken, Vakıflar'ın TÜFE'nin de çok ötesinde oranlarla zam yapmasının esnafı bitireceğini öne süren Girgin, devletin daha önce olduğu gibi geri adım atmasını, oranı makul seviyeye çekmesini beklediklerini sözlerine ekledi.

4 BİN LİRALIK KİRA, YÜZDE 250'LİK ARTIŞLA 15 BİN LİRA OLDU
Tarihi Kemeraltı Camisi'nin yanında Vakıflar'a ait bir dükkanda 52 yıldır esnaflık yaptıklarını belirten Mustafa Tabak, 4 bin 275 lira olan dükkan kirasının, rayiç düzenlemesiyle birlikte yüzde 250'lik artışla 15 bin liraya çıktığını söyledi. 1990 yılında dükkanı baştan aşağıya tadilat yaparak yenilediklerini, bu iş için Vakıflar'dan tek kuruş çıkmadığını belirten Tabak, faaliyet alanını kırtasiyeden organik doğal gıda ürünlerine geçtikleri için ceza gibi yüzde 1100'lük zamla karşılaştıklarını hatırlattı. Tabak, "O zaman işlerimiz iyiydi ve o zamma hiç itiraz etmedik. Fakat bugün durum çok farklı" dedi ve şu değerlendirmelerde bulundu:

TABAK: OCAK AYINDA ÖDEYECEĞİM PARA 55 BİN LİRA OLACAK
"Eskiden Kemeraltı çok iyi kazandırıyordu. Pandemide çok yıprandık, geriye gittik. Dükkanı kapatmamak için birikimlerimizi harcadık. Şu dönemde asgari ücrete zam geldi. 15 bin lira kira, artmış asgari ücretle personel maaşı, sigorta primi, elektrik, su  derken, Aralık ayında yaptığımız toplam harcama, Ocak ayında iki katına çıkacak. Benim satışlarım da iki kat artacak mı? Tabii ki artmayacak. Esnaf olarak devletten aldığım tek yardım, pandemi zamanında verilen 3 bin lira oldu. Kilo bazında yaptığım satışlara bakarsanız, pandemi dönemindeki satışlarla orantılarsak yüzde 40’lardayım. Ancak ciro bazında bakarsanız, yukarıdayız. Şu anda çarkı çeviriyoruz ancak önümüzdeki süreçte, neler yaşayacağımızı öngöremiyoruz. Ocak ayında benim kiradır, elektrik, su, personel gideri, çalışanların sigorta primleriyle birlikte ödeyeceğim para 55 bin lira. Bu yükün altından nasıl kalkacağız, bilemiyorum. Böyle bir zam geleceğini hiç tahmin etmiyordum. 15 bin lira olan zamlı kira rakamına ilaveten, 7 bin 722 lira da teminat yatırmam isteniyor. Ben bu parayı zamanında yatırmazsam, kira sözleşmemiz uzatılmıyor, feshediliyor. 2 Ocak’ta bu parayı yatırmam gerekiyor. Devletin bu rayiç ve kira artış oranlarını geri çekeceğini umut ediyorum. Cumhurbaşkanımız Erdoğan'ın esnafın sesini duymasını, bir talimatla bu ağır bedeli hafifleteceğine inanıyorum" dedi.

ÇOBAN: KİRAMIZ 6 BİN LİRAYDI, 21 BİN LİRA OLDU
Yine Kemeraltı Camisi'nin yanında kuruyemiş, lokum ve kahve satışı yapan Vakıflar'ın kiracılarından esnaf Mustafa Çoban da bugüne kadar kirayı bir gün bile geciktirmediklerini, hep zamanında ödediklerini belirterek, "Yüzde 250'lik artışla 6 bin lira olan dükkan kiramız 21 bin liraya çıkarıldı" dedi. Bu büyük artışın moral bozucu olduğuna vurgu yapan Çoban, şu görüşlere yer verdi:

"21 yıllık kiracıyız ve hep bu dükkandaydık. Normal kiralara göre çok büyük bir artış yapıldı. Şaşkınız. Bu kadar zam beklemiyorduk açıkçası. Bu yıl yüzde 60 ile 80 arasında rayiçle birlikte artış olacağını ve en fazla 13 bin lira olacağını düşünüyordum ancak tahminlerimin ötesinde bir artış oldu. Bir de 10 bin 500 lira teminat ödemem gerekiyormuş. Bürokratların bu konuda yapacakları bir şey yok. Yönetmelik, TÜFE'ye göre kiraya zam yapılır diyor. Rayiç bedel belirlenirken ne gibi kriterler dikkate alındı, bilemiyoruz. Ceketimizi satarız, devletimize borcumuzu öderiz ancak devlet büyüklerimizin yüzde 250'lik artışı yeniden değerlendirmelerini bekliyoruz ve bu oranın düşürüleceğine olan inancımızı koruyoruz."