İktisat Kongresi'nde 'sınıfsal' karşı karşıya geliş... İşçi-işveren oylamasını kim kazandı?

Oktay GÜÇTEKİN/ EGEDESONSÖZ -  İzmir’de 17 Şubat- 4 Mart 1923 tarihinde gerçekleştirilen ve Türkiye Cumhuriyeti’nin iktisadi politikalarının belirleyen İzmir İktisat Kongresi’nin 100’ncü yıl dönümünde yeniden düzenlenen İzmir İktisat Kongresi’nde sonuç bildirgesi oylamasında patronlar ve işçiler karşı karşıya geldi.

Maddelerin oylanması sırasında ise çeşitli itirazlar olurken ‘İşçi Deklerasyonu Buluşması’ maddelerinde patronlardan sık sık ‘ret’ kararı çıktı. Kararların içerisinde ‘insanca yasam’ şartları olarak kabul edilen maddelerin olması ve iş dünyasının ‘ret’ oyu vermesi sonrası işçilerin oy çokluğu ile maddeler kabul edilirken, işçi ve çiftçi sınıfı kararları alkışlarla destekledi

İşverenler tarafından reddedilen önergeler şu şekilde;

KARALAR: İŞ GÜVENLİĞİ VE SENDİKAL ÖRGÜTLENME 
“5-Etkin bir iş güvencesi sistemi kurulacak ve işe iade işçinin iradesine bırakılacaktır. İşçi haklarını pazarlığa açık hale getiren zorunlu arabuluculuk sistemi kaldırılacak, İhtiyari hale getirilecektir.” Maddesi  ‘İşçiye tek taraflı bırakılamayacağı’ gerekçesi ile…

8. Kamu işletmelerinin özelleştirilmesi durdurulacak, sosyal devlet olmanın gereklilikleri yerine getirilecek, özelleştirilen kamu işletmelerinin yeniden kamulaştırılmasının koşulları yaratılacaktır.

9. Kamu, özel sektör ve iş kolu ayrımı olmaksızın taşeronluk sistemi kaldırılacaktır. Hizmet alımına dayalı personel çalıştırma kapsamında kamudaki tüm taşeron işçilik sona erdirilmelidir. Bu düzenleme 94 sayılı ILO sözleşmesinin gereklerinin yerine getirilmesini de kapsamaktadır.

11. İş Yasası'nın 25/11. maddesi gibi keyfi işten çıkarmalarla sonuçlanan düzenlemeler ve uygulamalara son verilecek, işten çıkarmaya ilişkin mevzuat hükümleri işçinin yaşam hakkı ve sosyal güvenceleri gözetilecek şekilde düzenlenecektir.

ÇALIŞMA YAŞAMI
6. Genel olarak haftalık çalışma süresi ücret kaybı olmadan 35 saati aşmayacaktır. Ancak ağır ve tehlikeli iş kollarında ise bu süre, haftada 25 saat olarak sınırlandınlacaktır. Haftada en az 2 gün Ücretli izin hakkı verilecektir.

9. İşçilerin kıdem ve ihbar tazminatlarını hak etmesi önündeki yasal engeller kaldırılacak, her iki uygulamanın kapsamı genişletilecektir. Çalışanların çalışma süreci boyunca kazandıklan haklar güvence altına alınacaktır. Çalışma süresine bakılmaksızın ve işçilerin istifası halinde de kıdem tazminatı ödenmesi sağlanacaktır. Kıdem tazminatı tavanı kaldırılacaktır.”

Maddelerine İZTO Başkanı Mahmut Özgener, Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazive EBSO Başkan Yardımcısı Hakan Ürün başta olmak üzere sanayicilerden ret oyu geldi.