İsa; Kenan’da Yahudi bir annedendoğdu.Annesi gibi iyi bir din eğitimi aldı. Din adamı olarak yetiştirildi.Tevrat’ı hahamlarla tartışabilecek kadar biliyordu.

Vahiy destekli bilgilerle Tevrat’ı aslına uygun yorumladı. Dini ve sosyal konularda uyarılar yaptı. Ciddiye alınmadı.Ancak susacak değildi. Havralarda din adamlarıyla İbranice, çarşıda, pazarda, köylerde ise halkla Aramice konuştu.

Mesajını en anlaşılabilir şekilde ısrarla anlattı.

Her geçen gün İsa’nın konuşmalarından duyulan rahatsızlık arttı. Haksız kazançlarını “fetvalarla” meşrulaştırmak isteyenler İsa’nın konuşmalarının etkisizleştirmeye çalıştılar.

Roma’nın Kudüs valisine şikâyet edildi. Yargılandı ve masum bulundu.

***

İsa, Tevrat’ı zenginlerin arzularına göre yorumlayan bazı hahamların açık hedefi oldu. Gümrük memurlarının aldığı rüşveti eleştirmesi de en çok rahatsızlık duyulan konulardan biri oldu. Rüşvetin ahlakı ve ekonomiyi bozduğunu söyledi.

Rüşvet eleştirilerine yanıt verilemeyince, eleştirilerinin şiddetini artırdı.İsa’nın her fırsatta taşladığı şeytanın“rüşvetçi gümrük memurları” olduğunu söylersek abartmış olmayız.

***

-Tevrat’a göre faiz haramdı. Lakin dönemin bankerleri, “hediye” düşkünü din adamlarından aldıkları fetvalar ile faizi para kazanılan bir iş haline getirmişlerdi.

-Kitabımızda yazar ki faiz haramdır, dediğinde bankerler,

-Evet faiz haramdır! Biz Yahudilere faizle borç vermiyoruz ki, Yahudi olmayanlara veriyoruz, derler.

İsa da;

-Allah’ın yasakları herkesi kapsar, der. Anlaşamazlar.

-Kitabımız (Tevrat) fuhuş ve ticaretini yasaklamıştır. Büyük günahtır, der. 

Fuhuş sektöründen para kazananlar derler ki,

-Doğru, Kitabımız fuhşun her türlüsünü yasaklamıştır. Ama biz Yahudi kadınlarını çalıştırmıyoruz. Yahudi olmayanların çalıştırıyoruz, derler.

İsa da,

-Allah’ın emirleri ve yasakları bütün insanları kapsar, der. Anlaşamazlar.

Dönemin en önemli kazanç yollarından biri de insan kaçakçılığı ve köle ticaretidir.

-Kitabımızda hür insanların köleleştirilmesi ve ticareti haramdır, der. 

Köle tacirleri aldıkları fetva doğrultusunda,

-Yahudileri köle yapmıyoruz ve satmıyoruz. Köleleştirdiklerimiz ve ticaretini yaptığımız kişiler Yahudi değiller, derler.

İsa da;

-Allah’ın yasakları herkesi kapsar, der. Bu konuda da anlaşamazlar.

Görüleceği gibi İsa’nın Yahudilere yaptığı uyarılar Tevrat’ta yer alan hükümlerdir.

Bununla beraber İsa Tevrat’ta olmayan bazı yenilikler de getirmiştir:

-Kitabımızda (Tevrat) yazar ki vuranı vurun! Ben size derim ki en iyi insan affedendir.

-Kitabımızda yazar ki evlenin. Ben size derim ki en iyi insan evlenmeyendir.

En iyi insan evlenmeyendir, sözü rahip ve rahibelerin evlenmemesine yorumlanmıştır.

İsa başka bir konuşmasında da;

-Kitabımızda yazar ki anlaşamayanlar boşanabilir. Ben size derim ki boşanma gökleri ağlatacak kadar ağır bir karardır, der. Katolik nikahı İsa’nın bu sözünün aşırı yorumundan doğmuştur.

***

Hıristiyan İslamı; Tevrat’ın hükümleri üzerine inşa edilen İncil ahlakından oluşur. İlk Hıristiyanlar Kenan’dan ayrılmak zorunda kalınca gittikleri yerlerde Tevrat’ın hükümlerini uygulayamadılar. Çünkü Roma hukuk düzeni vardı.

Tevrat’ın şeriatı üzerine İncil’in ahlakını inşa etmek mümkün olmadı. Bu nedenle ilk Hıristiyanlarkentlerin dışında yaşadılar. Takibat başladığında ise beş vakit namazı ancak mezarlıklarda kılabildiler.

***

-İsa’nın çarmıhta öldürüldüğü iddiası doğru değildir, gökyüzüne yükseltildiği sözü de..

-İsa ve talebeleri, sonraki yıllarda kararlaştırdıkları vakitlerde bir araya geldiler.

-İsa, her görüşmede talebelerine yeni bilgiler iletti.

-Sanıldığı gibi genç yaşta ölmedi, ilerleyen yaşında saçları ağarıncaya kadar yaşadı.