İzmir’de yeni SİT kararı… Kazıdan tarih fışkırdı!

EGEDESONSÖZ – Kültür ve Turizm Bakanlıığı, İzmir’deki arkeolojik SİT alanlarına yenilerini ekledi.

Son olarak Selçuk ilçesindeki bir bölge daha birinci derece arkeolojik SİT ilan edildi.

Çok sayıda kültürel kalıntının olduğu Ayasuluk Tepesi’nde yeni bir yerleşim bölgesinin daha bulunması üzerine Efes Müze Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalarda mimari buluntular, Roma, Bizans, Venedik, Aydınoğlu Beyliği ve Osmanlı Dönemi’ne ait sikkeler, seramik parçaları, mermer kadın büstü ve Eros heykelciği bulundu.

Hali hazırda 3’üncü derece arkeolojik SİT olan bölgenin statüsü İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından 1’inci dereceye çıkarıldı.  Bölgenin yeni imar planları hazırlanacak.

Karar şu şekilde:

İzmir Ili, Selçuk İlçesi, Atatürk Mahallesi, koruma amaçlı imar planı kapsamında, 3. derece arkeolojik sit ve kentsel sit alanı içerisinde kalan, kuzeydoğusunda Ayasuluk Kalesi ve St. Jean Anıtı, kuzeybatısında İsa Bey Camii, batısında İsa Bey Hamam'ı, güneybatısında Kılıçarslan Camii, ile Artemis Tapınağı bulunan 346 ada, 2 ve 3 parsellerde Müze Müdürlüğü tarafından yapılan kurtarma kazısında; mermer döşemeli avlu ve maksem yapısıyla birlikte 7 odadan oluşan mimari buluntu, Roma, Bizans, Venedik, Aydınoğlu Beyliği ve Osmanlı Dönemi'ne ait çok sayıda sikke, MS. 12 ve 13. Yüzyıllara tarihlendirilebilecek seramik kap ve amorf seramik parçaları yanı sıra karışık olarak ele geçen cam ve kemik objeler, bir adet mermer kadın büstü ve Eros heykelciği gibi arkeolojik buluntular da dikkate alınarak, söz konusu parsellerin bütüncül korunması gerektiğinden, sit derecesinin 1. derece arkeolojik sit olarak belirlenmesine, taşınmazlara ilişkin tescil fişinin Kurul Müdürlüğünce hazırlanarak Kurulumuza iletilmesine karar verildi.

AYASULUK TEPESİ HAKKINDA
Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi.[2] Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır.  Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan Apasas'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir.  Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.