ABD'den seçimlere ilişkin ilk açıklama

Washington Yönetimi, yaklaşık yüzde 86 gibi rekor seviyede bir katılım oranına ulaşan ve sivil toplumun da üstlendiği sorumluluk sayesinde şimdiye kadar ciddi bir hile suçlamasının yaşanmadığı Türkiye’deki 7 Haziran seçimlerinin ardından ilk açıklamasını yaptı. Amerikan Dışişleri, yüksek katılımdan dolayı Türk halkını tebrik ederken, sonuçların halkın iradesini yansıttığını vurguladı.

Dışişleri Sözcüsü Jeff Rathke, Dışişleri Bakanlığı’ndaki günlük basın toplantısının başında okuduğu yazılı açıklamada şunları söyledi: “Dünkü parlamento seçimlerine katılımları dolayısıyla Türk halkını kutlarız. Resmi seçim sonuçlarının önümüzdeki günlerde açıklanacağını anlıyoruz ama ilk sonuçların gösterdiği, seçimlerin oy verme hakkını kullanan 50 milyondan fazla Türk vatandaşının iradesini ve Türkiye’nin demokrasisinin sürekli olan canlılığını yansıttığı. ABD, yeni seçilecek parlamento ve gelecekteki hükümetle çalışmayı dört gözle bekliyor. Bir dost ve NATO müttefiği olarak, yakın politik, ekonomik ve güvenlik işbirliğimizi devam ettirme taahhüdüne bağlıyız.”

KERRY HENÜZ TEBRİK ETMEDİ
Rathke, hiçbir partinin tek başına hükümet kurma olanağı elde edemediği seçimlerden sonra Dışişleri Bakanı John Kerry’nin şimdiye kadar Türk tarafıyla herhangi bir görüşme gerçekleştirmediğini belirtti. Sandıktan çıkan koalisyon hükümeti sonucunun
Türk-Amerikan ilişkilerine nasıl yansıyacağına ilişkin ise “Yeni hükümet kuruluncaya kadar Başbakan Davutoğlu’nun yönettiği mevcut hükümetin işleri idare etmeye devam edeceğini anlıyorum. Türkiye ile işbirliğine devam edeceğiz” diye konuştu.

Rathke, seçimlerin özgür ve adil olup olmadığı konusundaki değerlendirmesi sorulduğunda ise “AGİT’in (Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı) Türkiye’de bir seçim gözlem komitesi vardı. Ve benim anladığım, ilk gelen raporlara göre temel özgürlüklere genelde saygı gösterildi. Nihai rapor, önümüzdeki haftalarda yayınlanacak” dedi. Rathke, HDP’nin başarısına ilişkin bir yorum yapmayı reddederken, mevcut hükümet ve cumhurbaşkanlığının seçim sonuçlarına saygı göstermeyecekleri konusunda bir kaygısı olup olmadığı yönündeki soruya ise “Hayır bu yönde özel bir kaygım yok” diye cevap verdi.

OBAMA DA ARAMADI
2011’deki genel seçimlerde de, ABD Yönetimi ilk açıklamayı ertesi günkü Dışişleri Bakanlığı basın toplantısında yapmıştı. Obama da, seçimden üç gün sonra dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’a bir kutlama telefonu açmıştı. Ancak bu sene İtalya’da gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra kazanan Sergio Mattarella’yı aynı gün, yine bu sene Sri Lanka’da ve geçen yıl Japonya’da gerçekleşen seçimlerden sonra kazanan adayları hemen ertesi gün arayan Obama, şimdiye dek Davutoğlu’na telefon açmadı.

TÜRKİYE KOALİSYONA HAZIR
90’lardaki koalisyon hükümetleri dönemi Ankara’daki Amerikan Büyükelçiliği’nde maslahatgüzâr (1995-1999) olarak görev yapan eski Amerikan Büyükelçisi (2010-2014) Frank Ricciardone ise erken seçim tartışmalarıyla ilgili olarak Türkiye’nin 90’lardan çok farklı olduğunu söyledi ve "Koalisyon Türkiye'yi zayıflatmayacaktır" dedi. Washington’daki gazetecilere Türkye’deki seçimlere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ricciardone, Türkiye'nin bir koalisyon hükümetine hazır olup olmadığı sorusuna "Evet hazır" diye cevap verirken, koalisyonun Türkiye'nin dış politikasına nasıl etki edeceğine ilişkin ise şunları söyledi: "Koalisyon hükümeti döneminde dış politika konularına dair daha fazla tartışma, daha yavaş kararlar olacaktır. Türk politikasında yabancı düşmanı bir söylem olabilir. Ama iyi ki birçok konuda bir eskiye dönüş de var. Birincisi, Türk halkı ve Türk yönetiminin iç politika ve dış ilişkilerde geleneksel olarak sahip olduğu Batı’yla müttefiklikler, ABD, AB ve NATO’yla ticari ilişkiler ve savunma ilişkilerinin önemli olduğu düşüncesi. İkincisi, güney ve doğudaki komşularla ilişkilerde riskler olduğu kadar fırsatlar var. Üçüncüsü, AKP liderleri dahil Türk politikacılardan defalarca duyduğum, Atatürk’ün ünlü sözü, yabancı düşmanı retoriğin azaltılmasını öngören ‘Yurtta barış dünyada barış’ sözünün Türk dış politikasında yeri olduğu. Bununla Türkiye’nin bölgesel konularda prestij ve etki posizyonuna dönmesi biraz daha kolay olur.”

PRESTİJ ARTIRIR
Ricciardone ayrıca seçimler sırasında bir şiddet olayı ve karmaşa yaşanmamış olmasının "bölgede Türkiye'nin prestijini artırdığını" belirtti. Eski büyükelçi, seçime dair kendisi için en çarpıcı gözlemler olarak ise sonuçlarda hile yapıldığına dair şimdiye kadar bir suçlama duyulmamasını, anayasal ve yasal mekanizmaların ötesinde özellikle Oy ve Ötesi gibi sivil toplum hareketlerinin seçimlerin adil bir biçimde gerçekleşmesi için gösterdikleri çabaları saydı. Ricciardone, seçimlerin ortaya koyduğu sonuçlardan biri olarak Türkiye’de başkanlık meselesi etrafında dönen kuvvetler ayrılığı tartışmasına da vurgu yapıp, “Türkiye'de devletin içinde kontrol ve denge mekanizmaları var ve belli devlet menfaatlerini yürütmek için açıkçası iyi işliyor” diye konuştu.