2014 yılında yapılacak olan seçimlerde 30 ilçede 1337 muhtarlık bölgesinde Büyükşehir Belediye Başkanlığı için oy kullanılacaktır. Mahalle ve köy sayısı 2014 yılına kadar olan değişikliklerin YSK tarafından dikkate alınmasıyla artabilecektir. Bugüne kadar iki muhtarlık bölgesi ilçeler arasında yer değiştirmiş, iki muhtarlık bölgesininse adı değişmiştir. Seçim propaganda sınırlarının genişlemesine paralel olarak seçim çalışmalarının zorluğu artacaktır. Burada zamanın ve kaynakların doğru kullanılması adına seçmen yoğunluğunun, iki seçim arasında eğilim değiştiren mahallelerin, her iki seçimde kazanılan ve her iki seçimde kaybedilen mahallerin sınıflandırılması, partilerin başarısı açısından büyük önem taşımaktadır. Mahalle bazındaki okumalarımı ilçelere geçtiğimizde paylaşacağım.
İzmir'in geleneksel oy verme alışkanlıkları 3 Kasım 2002 seçimleriyle beraber ciddi değişikliğe uğramıştır. CHP İzmir'de, 2000'li yıllardaki her seçimden, ülkedeki durumun tersine, iktidar partisinin önünde çıkmıştır. Yıllar içerisinde sol ve sağ diğer partilerin oylarının küçülmesi, özellikle İzmir'de CHP'nin lehine olmuştur.
CHP İzmir'de oylarını düzenli şekilde artırmıştır. Bunun tek istisnası 2009 İl Genel Meclisi oylamasına göre 2011'de daha düşük oy almasıdır. Elbette burada genel ve yerel seçim arasındaki ayrımdan söz edilebilir. Bir diğer husus, yerel seçimlerde CHP'nin, rakibine oranla bir avantaja daha sahip olmasıdır; seçmen, genel seçimlerde tercih ettiği partinin adayları yerine CHP adaylarına yönelebilmektedir. Öte yandan 2009 – 2011 yılı seçimleri arasındaki farklılıklar; CHP için önlem alınması gereken tehdit, AK Parti için sonuca dönüştürülmesi gereken fırsat olarak değerlendirilebilir. Bu kıyası yaparken 2009 yılı İl Genel Meclisi oylama sonuçlarını mihenk olarak belirledik. Bu yöntemle, tüm partiler açısından olası tehdit ve fırsatları ön görmeye elverişli ve fakat bilimsel kesinlik arz etmeyen, eğilim belirlemede kullanışlı olabilecek bilgiler süzebilmekteyiz. Burada elbette farklı seçim sonuçları da farklı okumalar için yan yana getirilebilir. Artık 2009 – 2011 seçimlerindeki detaylara girebiliriz.

CHP 2009 İl Genel Meclisi oylamasında en yakın rakibine yaklaşık 450.000 bin oyluk bir fark atmıştır. Ancak iki yıl sonra bu fark 170.000'lere inmiştir. Bu durum oldukça ilgi çekici olmakla birlikte gerek iktidar gerekse de muhalefet tarafından eksik okunabilmektedir. Bu yüzden iki parti arasında 2007 seçimlerindeki farkı da belirtmek gerekir; yaklaşık yüz beş bin. Eğer partiler seçim sonuçları genel ve yerel olarak ayırarak incelerse farklı bir tablo, son iki yıldaki tutumlarının seçmene nasıl yansıdığıyla ilgili yan bir okuma yapma adına yerel ve genel seçimi birlikte değerlendirirse faklı bir tablo karşımıza çıkmaktadır. Ancak kanımızca parti örgütlerinin önümüzdeki seçimlere hazırlanırken 2009 – 2011 seçim sonuçlarından daha çok faydalanması gerekmektedir. İzmir'de iddiası yüksek iki parti için seçimden önde çıkılan mahalle ve köy sayısı dikkate alındığında 2009 yılının CHP, 2011 yılının ise AK Parti açısından başarılı geçtiği söylenebilir.



Mahalle sayısı bakımdan oluşan makas farkı CHP açısından korkutucudur. Ancak buna rağmen alınan mutlak oy bakımından CHP'nin halen AK Parti bariz olarak önünde olduğu unutulmamalıdır. Kuşkusuz bunun sebebi yoğunluğu yüksek olan kentsel alanlarda seçmenlerin tercihinin CHP'den yana olmasıdır. CHP halen İzmir'deki en önemli siyasi aktördür. CHP kentsel alanlarda kırsal alanlara nazaran daha başarılıdır. Ancak CHP adayları her düzeyde aynı seçmen grubundan aynı teveccühü görmemektedir. Eğer sadece CHP adaylarının hepsinin aynı anda seçime girdiği sandıklar göz önüne alınırsa bu fark daha net olarak görülecektir. Bu kıyası bir örnekle açmak gerekirse, Bornova'da 33 mahalle ve 12 köy olmak üzere 45 muhtarlık bölgesi bulunmaktadır. Ancak Belediye Başkan adayı ve Belediye Meclisi adayları belediye sınırı içerisindeki 33 mahallede seçime girerken, Büyükşehir adayı ve İl Genel Meclisi adayları ilçenin tamamında seçime girmiştir. Bu nedenle adayları objektif olarak kıyaslamak adına bu dört oylama sonucu, 33 mahalle üzerinden değerlendirilmelidir. Bu kıyaslama için bu yazı dizisi boyunca ''belediye sınırları paydası'' deyimi kullanılacaktır.

BELEDİYE SINIRLARI PAYDASINDA CHP ADAYLARININ MUTLAK OYLARI – 2009 YEREL SEÇİMLERİ

Bu tablo, 2009 yılında Büyükşehir Belediye sınırlarında kalan 21 ilçede, belediye sınırları payda alınarak oluşturulmuştur. Yani bu 21 ilçede İl Genel Meclisi ve Büyükşehir'e oy kullanan belde ve köyler dışarıda bırakılmış, 21 ilçede belediye sınırlarına dahil olan 578 mahalle dikkate alınmıştır.
2009 yılında İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir'e oy kullanan ortak mahallelerdeki seçim sonuçlarına göre seçmen CHP özelinde en büyük desteği Büyükşehir Belediye Başkan adayına vermiştir. Ancak 744 muhtarlık bölgesinden oluşan tüm büyükşehir sınırı esas alınsaydı, CHP'nin 1.107.960 oy aldığı görülecekti. Çünkü CHP kırsal alanlarda en büyük desteği Büyükşehir seçimlerinde görmüştür. İlçe Belediye Başkanlığı ve Belediye Meclis Üyeliği oyları, İl Genel Meclisi oylarının altında kalmıştır. Bu nedenle kimi ilçelerde adayların kişisel özellikleriyle partilerine ne kadar oy kattığı yahut götürdüğü ayrıca incelenmelidir. CHP Belediye Meclis Üyeliği listesi ise seçmenden en az tasvip gören listedir.

Artık ilçeleri tek tek incelemeye geçebiliriz; görüşmek üzere…