Bugün 22 Nisan Dünya Günü

Dünyayı sevenlere, çocuklarını, torunlarını sevdikleri için dünyayı korumaya çalışanlara kutlu olsun

Dünyayı sevmeyenler beter olsun!

Dünya Günü, çevresel bilinç ve doğa koruma çabalarını artırmak için dünya çapında kutlanan bir etkinlik. Bu gün, insanları çevresel sorunlar hakkında farkındalık yaratmaya teşvik etmek ve doğal kaynakları korumak için eyleme geçmeyi teşvik etmek için düzenleniyor.

Dünya Günü'nün amacı, sürdürülebilirlik ve doğal kaynakların korunması konularında toplumsal bilinci artırmak.

22 Nisan 2024 Dünya Günü ve dünyanın dört bir yanındaki iklim aktivistleri, iklim değişikliğinin oluşturduğu artan tehditlere dikkat çekmek için mitingler ve başka etkinlikler planlıyor. Slow Food da değerli etkinliklere imza atmaya hazırlanıyor.

Bu gösterilerin çoğu, insanlığın hasarı körüklemeyi durdurmak için neler yapabileceğine odaklanacak. Ancak aktivistler bilim adamlarının korkunç bulgularını güçlendirirken, muhtemelen fosil yakıt destekçilerinin onlara sosyal medyada ve televizyonda saldırdığını göreceksiniz. Türkiye’de başladı bile…

Özellikle günümüzün kutuplaşmış siyasi ortamında, iklim aktivizmi hakkındaki mitlere kapılmak çok kolay. O halde gelin, bugün iklim aktivizmi ve iklim hareketi hakkında anlatılan üç büyük mit hakkındaki gerçeği keşfetmek için biraz zaman ayıralım.

Bu efsane doğru mu? İklim aktivistleri sadece gençlerdir. Tabii ki değildir…

Medya, dikkatinin çoğunu, Greta Thunberg'in iklim için yaptığı okul grevlerinden, uluslararası “Gelecek için Cumalar” (international Fridays for Future) dan veya ABD iklim eylemine odaklanan Gündoğumu Hareketi'nden  (Sunrise Movement)  ilham alanlar da dahil olmak üzere, iklim hareketindeki gençlere odaklama eğiliminde.

Bununla birlikte, bugün aktif iklim hareketinin önemli bir kısmı, “iklim büyükanneleri” ve “sallanan sandalye isyanı” olarak adlandırılanlar da dahil olmak üzere yaşlı yetişkinlerden oluşuyor.

Tıpkı gençlerin açık sözlü iklim liderleri olduğu gibi, bu yaşlı aktivistlerin çoğu da Jane Fonda ve Bill McKibben gibi uzun süreli aktivistlerden ve McKibben'in özellikle yaşlı Amerikalıları harekete geçirmek için kurduğu grup: ThirdAct'ten ilham aldı. Araştırmamın ortaya çıkardığı gibi, bu daha olgun aktivistler, çevre hareketinin daha önceki dalgalarının yanı sıra sivil haklar ve savaş karşıtı hareketlerde de dişlerini kesiyorlar.

Oyuncu ve uzun süredir aktivist olan Jane Fonda, Aralık 2022'de Washington D.C.'de düzenlenen bir iklim mitinginde konuşuyor.

Eylül 2023'te New York'ta 75.000 kişinin katıldığı Mart Sona Kadar Fosil Yakıtlar etkinliğine katılanlarla yapılan anket kalabalığın dörtte birinin 53 yaşında veya daha büyük olduğunu gösteriyordu.

İkinci efsane de “İklim aktivistleri çoğunlukla ünlü tablolara çorba atmak”gibi şeyler yapıyor.

Doğru ama çok eksik!

Ünlü tablolara çorba dökmek veya spor etkinliklerini engellemek gibi sivil itaatsizlik eylemlerine girişen aktivistler medyanın ilgisinden aslan payını alırken, iklim hareketi geniş bir yelpazede geniş bir taktik yelpazesi kullanan, çevreye duyarlı aktivistlerden oluşan geniş bir insan grubu da var. Aktivistler, iklim değişikliğini yavaşlatmaya yönelik diğer birçok çabanın yanı sıra, iklimle ilgili adayların seçilmesini sağlamak, şirketlere emisyonlarını azaltmaları için baskı yapmak, okulları ve belediyeleri elektrikli otobüslere geçmeye teşvik etmek ve ön saflardaki toplulukları iklim şoklarına karşı daha dayanıklı hale getirmek için aktif olarak çalışıyor.

2019'da Novato, Kaliforniya'da düzenlenen Yeşil Yaşam Festivali gibi birçok iklim aktivisti eğitime ve oylama önlemleri için imza toplamak ve hükümet yetkililerine lobi yapmak gibi sosyal yardım çalışmalarına katılıyor.

Bir başka efsane de “Çatışmacı iklim aktivizminin işe yaramadığını”iddia ediyor.

Son aylarda protestocular diğer etkinliklerin yanı sıra Mona Lisa'ya çorba attı, ABD Anayasası'na pembe toz döktü ve bir Broadway gösterisini aksattı. Bu çatışmacı eylemler genel olarak popüler olmasa da daha önceki toplumsal hareketlerin radikal taktikleri de popüler değildi.

1961'de ABD nüfusunun yüzde 61'i, ayrımcılığa meydan okumak için eyaletler arası otobüslerle Güney'e giden Özgürlük Yolcuları'nı onaylamıyordu. Ve yüzde 57'si öğle yemeği tezgahlarında ve Siyah Amerikalılara hizmetin reddedildiği diğer yerlerdeki oturma eylemlerinin Sivil Haklar Hareketi'ne zarar verdiğini düşünüyordu. Geriye dönüp baktığımızda, araştırmalar bu çabaların Sivil Haklar Hareketi'nin başarısı için ne kadar önemli olduğunu gösterdi.

Yani iklim düşmanlarının dediklerine inanmayın.

SLOW FOOD VE DÜNYA GÜNÜ

Türkiye’de Slow Food hareketinin kurucu liderlerinden biri olarak hareketimizin Dünya Günündeki tavrını bu köşede anlatmasam olmaz.

Slow Food Yeryüzü Pazarları, gıda zincirinde plastik kullanımını azaltmaya ve çevreyi korumaya yönelik somut çözümler sunmaktadır.

2024 Dünya Günü, gezegene odaklanarak plastik konusuna dikkat çekmektedir.

Slow Food Hareketi Başkanı Edie Mukiibi, “Gıda sektöründe üretimden dağıtıma kadar aşırı plastik kullanımını bir kez daha eleştirmek gerekiyor. Aşırı plastik kullanımı çevre, hayvanlar ve insan sağlığı için son derece zararlıdır” yorumunu yapmaktadır.

Mukiibi şöyle diyor: “Bu yoğun plastik kullanımına alternatifler, yerel Slow Food Yeryüzü Pazarları tarafından zaten benimsenmiş ve uygulamaya konulmuş çözümler bulunmaktadır. Politikacıları ve lobileri, daha geniş ve daha sürdürülebilir bir vizyon benimsemeye, kişisel ekonomik çıkarları bir kenara bırakarak dünyanın geleceğine ve geleceğimize bakmaya çağırıyoruz.

Şu not da burada dursun: 2024 Dünya Günü'nün teması olan “Gezegene Karşı Plastik”, plastiklerin hayatımızda özellikle gıda üretimi ve tarım gibi alanlarda yoğun bir şekilde kullanımı konusunda düşünmemizi sağlıyor.  Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 2019 yılında küresel tarımsal üretimde yıllık en az 12,5 milyon ton plastik kullanıldığını tahmin ediyor.  Bu miktar, küresel plastik üretiminin neredeyse yüzde 3,5'ine denk gelirken, 37,3 milyon ton plastik de gıda ambalajlarında kullanılmış. Özellikle bitkisel üretim ve hayvancılık sektörlerinin toplamda 10 milyon ton plastik kullanımına katkıda bulunduğu tahmin ediliyor.  Bunun yanı sıra, balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği sektörünün 2,1 milyon ton, ormancılık sektörünün ise 0,2 milyon ton plastik kullandığı tahmin ediliyor.

Yazık değil mi bu dünyaya?