Dünyanın geleceği için kaygı duyan gazetecilerin oluşturduğu bir WhatsApp grubu üyesiyim. Gözlemimi aktarayım: COP27 başladığında yani bundan 10 gün önce umutlu olan dünyanın her yerinde yaşayan ve COP27’yi yerinde veya uzakta izleyen arkadaşlarımızda şimdi ciddi kaygılar var.

Çünkü bizler dünyadaki bütün sorunların içinde iklim krizinden daha önemli bir şey görmüyoruz.

Sonuç bildirgesi üzerine geçici taslaklar ortaya çıkıyor, ancak bazı ülkeler geçen yıl kararlaştırılan taahhütleri sulandırmaya çalışıyor gibi görünüyor.

Dün (15 Kasım Salı) Çeşme’de Balığa Gel etkinliği biter bitmez zoom üzerinden dünyadaki gazeteci arkadaşlarla önemli potansiyel kararların ilk geçici taslakları değerlendirmeye başladık.

Aslında beklenen Hükümetlerin geçen yıl Glasgow'daki Cop26'da verilen taahhütleri geliştirmesi gerekiyor. Bunlar arasında, küresel ısınmanın sanayi öncesi seviyelerin 1,5C üzerinde sınırlandırılması, yoksul ülkelerin aşırı hava koşullarının etkilerine uyum sağlamaları için mali yardım miktarının iki katına çıkarılması ve iklim krizi kaynaklı felaketlerden etkilenen ülkeler için mali yardım anlamına gelen kayıp ve hasar konusunun ele alınması yer alıyor.

COP26 sırasında da görmüştük. Taslak metinler, Taraflar Konferansı tarafından nihai olarak kabul edilmeden önce birçok tartışmaya yol açıyor, önemli öneriler birçok kez iptal edilebiliyor, eski durumuna getirilebiliyor veya değiştirilebiliyor. Bazı ülkeler, diğerlerini pozisyon değiştirmeye zorlamak için gazetecilere hoşlanmadıkları taslakları sızdırabiliyorlar.

Neler oluyor özetleyelim: Küresel ısınmayı 1.5C ile sınırlamaya yönelik merkezi vaat, bunun yerine Paris anlaşmasının 2C'lik bir üst sınır hedefini vurgulamak isteyen Çin ve Hindistan tarafından hedef alındı. Cop26'ya ev sahipliği yapan İngiltere, güçlü bir şekilde geri adım attı. Cop26 başkanı Alok Sharma konferansta şunları söyledi: "Cop26'da sıcaklık artışını 1,5C ile sınırlandırma çabalarını sürdürmek için toplu olarak karar verdik. Her zaman Glasgow ve Paris'te anlaştığımız şeyin hırsımızın temeli olması gerektiğini söylemişimdir. Bu taahhüde sadık kalmalıyız. Herhangi bir geri adıma izin veremeyiz.”

İsveç iklim bakanı Romina Pourmokhtari, kayıp ve hasar konusunda, iklim felaketinden etkilenen zengin ülkelerden fakir ülkelere para yönlendirmek için yeni bir fon ihtiyacını sorguladı. İsveçli gençlik aktivisti Greta Thunberg hemen bir tweet attı: “İsveç, iklim zararları için bir fon oluşturulmasına karşı çıkıyor ve bu nedenle Cop27 müzakerelerini karmaşık hale getiriyor. Bu fon, en çok etkilenenler için çok önemli bir destek sağlayacak - bu, sayısız insan için bir ölüm kalım meselesi.”

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, AB'nin zarar ve ziyan için finansman sağlamayı hâlâ desteklediğini, ancak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında herhangi bir yeni finans mekanizmasının nasıl bir biçim alması gerektiği konusunda geniş bir mutabakat bulunmadığı konusunda ısrar etti ve “Bugün yeni bir tesis üzerinde anlaşmaya varıldığını görmüyorum, ancak AB diğer ülkelerle köprüler kuruyor” dedi.

Guardian muhabirlerinin ulaştığı taslak metin “Gelişmiş ülke taraflarını, uygunsa, uyarlama finansmanını ikiye katlamayı düşünmek de dahil olmak üzere, uyarlama finansmanını iyileştirmeye ve ölçeklendirmeye devam etmeye çağırıyor”  diyor. Bu sözler en hafif deyimle sulandırma olarak kabul ediliyor. Global Citizen'den Friederike Roder, bu sulandırma girişimlerinin “son derece endişe verici ve kabul edilemez” olduğunu söyledi. Roder, "100 milyar dolarlık söz üst üste ikinci yıl yerine getirilmedi, ancak yeni para sözü vermek yerine, 2023'te nihayet hedefi tutturma çabası artık tamamen ortadan kalktı" diyor.

COP 27’nin sonuç bildirgesi için kaygılı insanlar haksız mı?