Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, 23 Mart ve 10 Nisan tarihlerinde yaşanan iki büyük zirai don faciası nedeniyle kiraz ve şeftalide çok büyük ürün kaybı yaşandığı, açılan yaranın 6 Şubat depreminin yaralarından daha büyük olduğunu söyledi. Sadece Kemalpaşa’da lokal bir alanda değil, Türkiye’nin çok sayıda noktasında don olayı nedeniyle 16 çeşit meyvenin çok büyük hasar görmüş olması nedeniyle yaranın çok ağırlaştığını belirten Başkan Oray, çoğu üreticinin tarım sigortası yaptırdığını, ancak don teminatı alanların sayısının çok az olduğunu ifade etti.
AK PARTİ MİLLETVEKİLİ KIRKPINAR, DON VURAN BAHÇELERDE İNCELEME YAPTI
AK Parti İzmir İl Başkanı Yaşar Kırkpınar ile birlikte dondan etkilenen bahçeleri gezdiklerini anlatan Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, “Kemalpaşalı olan vekilimizin bahçesi de dondan etkilendi. Vekilimiz, TBMM’de, don olayından etkilenen tüm iller için Meclis Araştırma Komisyonu kurulduğunu, ekiplerin hasar tespit çalışmaları yapacağını söyledi. Vekilimiz ayrıca, kredilerin faizsiz bir şekilde ertelenmesi yönünde karar çıkabileceğini, ya da düşük faizli, uzun vadeli kredi sağlanmasının da söz konusu olabileceğini ifade etti” dedi. Oray, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Hasar tespit çalışmalarının uzamaması gerektiğini söyledik. Haziran ayında kredilerin geri ödemesi var. Eğer o tarihe kadar ödeme yapılmazsa, üretici, özel bankalardan kredi çekerek Tarım Kredi’den aldığı krediyi ödemek zorunda kalacak. Bu da ekstra mali külfet demektir. Mesela eksper, bir üzüm bağına gidiyor, hasar tespit yapıyor, Temmuz ayını bekleyeceklerini söylüyor. Neden? Asmalarda yeniden bir doğuş olursa, o zaman elde edilecek ürün kıstas alınarak hasar tespiti yapılacakmış. Bu kuralı bizim için de uygulamak istiyorlar. Oysa bizim kiramızda, şeftalimizde yeniden doğuş olmaz. Temmuzda yapılacak ödemelerin de bize faydası olmaz.”
SİGORTASI OLMAYANLARA, SADECE O AĞAÇLAR İÇİN YAPTIĞI MASRAFLAR ÖDENECEK
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın, 34 ilde, dondan zarar gören 16 çeşit meyve için ÇKS’ye kayıtlı çiftçilere sigorta kapsamında ödemeler yapılacağını, sigortası olmayan üreticilerin o ağaçlar için yaptığı harcamaların tutarında ödeme yapılacağını söylediğini hatırlatan Başkan Bülent Oray, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ekipler, yaptıkları tespitlerde don olayından etkilenen o ağaçlar için ne gibi çalışmalar yapılmışsa, onların maliyetini ortaya çıkarıyor. Çapası, budaması, gübreleme, ilaçlaması gibi. Tespit edilen rakamlar rapor ediliyor, bakanlığa da gönderiliyor. Kirazın dekar maliyeti ortaya çıkarılıyor. Bu da eksik bir çalışmadır. Neden eksik? Ben bugüne kadar yaptığım masraf karşılansa bile o bahçeyi önümüzdeki sezona hazırlamak için yeniden masraf yapacağım. Ağaçlarım dondan zarar gördüğü için geçen yıla göre daha çok besleme yapmam gerekiyor. Bu daha fazla masraf demektir. Bir birim kullanıyorsak, yaşanan felaket nedeniyle önümüzdeki sezona hazırlık anlamında bu sefer iki birim kullanacağız. Sulama sezonuna giriyoruz. Mevsim kurak geçerse, su çekmemiz lazım, o da elektrik masrafı demek. Elektriğe daha yeni zam geldi. Yaşar beye bunları da anlattı. Mutlaka bir mağduriyet olacak. Depremin ülkemize açmış olduğu maddi ve manevi çok büyük bir yara var. Bu don olayı, depremden beter yara açtı. Çünkü don olayı, lokal olarak sadece bizim bölgemizde değil, Türkiye’nin dört bir yanında yaşandı. Hala riskler devam ediyor.”
ÜRETİCİLERİN ÇOĞUNUN DON TEMİNATI ALMADIĞINI GÖRDÜK
23 Mart ve 10 Nisan’daki don olaylarından Kemalpaşa ve çevresinde binlerce çiftçinin etkilendiğinin altını çizen Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, çok sayıda çiftçinin sigortasında don teminatı olmadığını açıkladı:
“Tarım Kredi Kooperatiflerinden kredi kullanan çiftçinin, TARSEM’e sigorta yaptırma zorunluluğu var. Çiftçinin yarıdan fazlası, sigorta yaptırdı. Kredi çekmediği halde mecburiyetten değil, bilinçli olarak sigorta yaptıran çok az sayıda çiftçi var. Sigorta yaptırıp don teminatı koyduran çiftçi sayısı daha da az. 23 Mart’taki don olayından sonra 85 ihbar gelmiş TARSİM bölge müdürüne… Bunların don teminatlı olan, yüzde 15, yani 13 üretici… Şeftali üreticisi, don teminatı koydurmaz, çünkü şeftalinin don kurbanı olduğunu hiç görmedik bugüne kadar. Ben de üreticiyim, 48 yaşındayım ve şeftalinin don nedeniyle çiçek döktüğünü görmedim. Bu sene gördük. Üreticilere hep şunu söylüyorum, teminatlarınızı güncelleyin. Mesela, bir şeftali ağacında 80 kilo meyve vereceği tahminiyle yapıldığını varsayarsak, ağaçta 80 kiloluk meyve yok. Nektarda yüzde 100, şeftalide yüzde 80 don vuruğu var.”
