Büşra ÇETİNKAYA / EGEDESONSÖZ – 2024 yılında Kınıklı çiftçiler, büyük bir kriz yaşadı. Salçalık domates üreten çiftçiler, kiloda 5 TL olarak belirlenen fiyatın fabrika tarafından 2 TL'ye indirmek istenmesiyle karşı karşıya kalmıştı. Batmanın eşiğine gelen çiftçiler isyan etmiş ve Kınık başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanındaki domates üreticileri olarak yol kapatma eylemleri düzenlemişti.

2025 yılında ise çiftçiler zarar etmemek için hangi ürünü ekeceğini şaşırmış durumda…

Kınık Ziraat Odası Başkanı Halil Yılmaz, domates üreticisinin son durumunu Egedesonsöz’e anlattı.

“GEÇEN YILIN YARASI SARILMADAN ÇİFTÇİ BU YIL DA YARA ALACAK

Yılmaz, açıklamasında şunları söyledi:

“Kriz devam ediyor. 2024 yılı bütün çiftçiler için kötü bir yıldı. Çiftçiler hiçbir üründen para kazanamadı. Domates için bir iki firmanın önümüzdeki sene sözleşme için 4,2 TL bir fiyat açıklamasında bulundular. Domatesin kilogramdaki maliyeti 3,75 TL. 10 ton domates alan bir kişi kiloda 50 kuruş bir para kazanabilecek.  Eğer 10 ton altında bir domates üretimi yaparsa ve verim  kaybı yaşarsa bu kez cepten para ödeyecek. Geçen senenin yarasını sarmadan çiftçi bu yıl da yara alacak.”

“ÇİFTÇİ KAZANMIYOR”

Çiftçinin ürettiği hiçbir mahsulün para kazandırmadığını dile getiren Yılmaz, “Domates fidelerinin fiyatları geçen sene 1,8 TL idi şimdi ise 3,2-3,5 TL gibi bir fiyat. Onların ürettikleri, çiftçiye sattıkları her şey yüzde 200 gibi bir artış gösterirken çiftçinin ürettiği mahsul hala aynı yerde saymaya devam ediyor. 2025 yılı geçen yılı aratacak gibi bir yıl olacak” ifadelerini kullandı.

“YEMLİK MISIR VE PAMUK ÖNERDİK”
Yılmaz, bu yıl çiftçinin ekim konusunda kararsızlık yaşadığını söyleyerek “Çiftçinin şu an ne ekeceği belirsiz. Çiftçi, ne ekeceğine karar veremiyor. Biz ziraat odası olarak daha az masrafsız, çok para kazanmasa da çok para kaybetmeyeceği ürünleri öneriyoruz. Yemlik mısır, pamuk önerdik. Önümüzdeki yıl domatesin çok kötü olacağını söyledik” şeklinde konuştu.

Aliağa'dan üreticilere can suyu! Aliağa'dan üreticilere can suyu!

“ÇİFTÇİYİ UYARMIŞ OLSALARDI BUĞDAY EKERLERDİ”

Çiftçilere ekim-dikim süreçlerinde yönlendirilmesinin gerektiğini söyleyen Yılmaz,  “Geçen sene zaten almış oldukları domates fazla fazlaydı. Fabrikalar  çok ucuza domates aldı. Ellerinde de bildiğim kadarıyla stok domatesleri var. 1 yıl domates ekilmez ise de kendilerini garantiye aldılar. Ancak 1 yıl domates ekimi olmazsa önümüzdeki yıl illa ki domates fiyatları farklı olacak, sözleşmeler farklı olacak. Keşke çiftçilere daha önceden uyarıda bulunmuş olsalardı, çiftçiler o zaman buğday ekerdi. En masrafsız ekim buğday... Buğdayın kilosunun 14 TL olduğunu görüyoruz. Mısır, domates gibi dekarından 14-15 bin TL kazanılacak hiçbir mahsul yok. Buğdayda biraz hareketlenme var. Salça fabrikaları, ilçe tarıma ya da ziraat odalarına bildirsin. Benim elimde bu kadar domates var önümüzdeki yıl şu kadar domates işleyeceğim desin. Biz de bunları çiftçiye duyuralım. Hiç olmazsa fazla bir ekim olmasın, çiftçi de zarar etmesin” dedi.