Kılıçdaroğlu da katılmıştı... Balçova'da öğrencilere PC dağıtımı Sayıştay’a takıldı!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ – Balçova Belediyesi’nin 2021 yılı Sayıştay raporu belli oldu. Birçok maddenin yer aldığı raporda en dikkat çeken konu ise Balçova Belediyesi tarafından üniversiteyi kazanan öğrencilere verilen bilgisayar yardımı oldu.

BELEDİYE ŞİRKETİNE AYNİ SERMAYE OLARAK KONULAN TAŞINMAZ GİDERLERİNİN BELEDİYE BÜTÇESİNDEN KARŞILANMASI
Raporda dikkat çeken bir madde ise, Balçova Belediyesi tarafından İzmir Orman İşletme Genel Müdürlüğünden kiralanmış olan yerin işletme hakkının belediyenin hissesinin tamamına sahip olduğu Şirkete verilmesine rağmen yıllık sözleşme bedelinin yarısının Belediye bütçesinden ödenmesi oldu.

Belediye Meclisinin almış olduğu karar doğrultusunda şirkete sermaye olarak konulamayacak olan taşınmazın şirket sermayesine eklenmesine rağmen yıllık kira bedelinin Belediye bütçesinden ödenmesi mümkün olmadığı belirtilen maddede, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinin (f) fıkrasında; “Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri” belediyelerin gerçekleştirebilecekleri giderler arasında sayıldığı belirtildi. Bununla birlikte, söz konusu şirket, kuruluş ve birliklere ilişkin Belediye tarafından yapılabilecek giderler yalnızca o kuruluşlara ortaklıktan kaynaklanan pay ve aidat giderleri ile sınırlandırıldığı, mevzuat hükmü ve yapılan açıklamalar uyarınca taşınmaza ilişkin yıllık kira bedeli ve diğer giderler karşılığının Şirket tarafından ödenmesi gerekirken toplam 65 bin 587,50 TL’nin Belediye bütçesinden ödenmesinde mevzuata uyarlılık bulunmadığı vurgulandı.

BELEDİYENİN MÜLKİYETİNDE OLMAYAN TAŞINMAZLARIN AYNİ SERMAYE OLARAK BELEDİYE ŞİRKETİNE VERİLMESİ
Balçova Belediyesine, Konak Belediyesi tarafından tahsis edilen taşınmazın, Orman İşletme Müdürlüğünden kiralanan piknik ve mesire alanı üzerine inşa edilen kafeteryanın, kamuya terk alan üzerinde bulunan taşınmazların ve tapusu Belediyeye ait olmayan taşınmazların 6102 sayılı Türk Ticaret Kanun’u hükümlerine aykırı olarak ayni sermaye şeklinde belediye şirketine devredildiği tespit edildiğine dikkat çekildi.

DERNEK VE VAKIFLARA MEVZUATA AYKIRI OLARAK TAŞINMAZ TAHSİS EDİLMESİ
Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların mevzuata aykırı olarak dernek ve vakıflara tahsis edildiği tespit edildiği belirtildi.

Raporda ayrıca; “Diğer taraftan dernek ile imzalanan ortak hizmet projesi protokolüyle, proje konusu etkinliklere ilişkin giderlerin tamamen Belediye tarafından karşılanması bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, belediye tarafından derneğe yardım yapılması niteliğinde düşünülebilecektir. Ancak 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’ncu maddesinin birinci fıkrasında kamu kurumlarınca gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat sağlanamayacağı düzenlenmiştir. Aynı fıkranın ikinci cümlesinde genel yönetim kapsamında yer alan kurumların bütçelerinde öngörülmesi kaydı ile yukarıda yer alan hususa bir istisna getirilmiş ise de 6360 sayılı Kanun ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’nci maddesine eklenen ek fıkra ile belediyeler bu kapsamdan dahi çıkarılmış ve belediyelerin dernek ve vakıflara yardım yapmasının, menfaat sağlamasının tamamen önüne geçilmiştir. Gerek 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda gerekse 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelerin mülkiyetlerindeki taşınmazları tahsis edebilmeleriyle ilgili hususlar düzenlenmiş bu tahsislerin hangi kurum, kuruluşlara, hangi amaçla ve hangi koşullarda yapılabileceği belirlenmiştir. Mevzuat hükümlerine uygun olmadan yapılan tahsislerin iptali gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.

YÜKSEKLİK DÜZENLEMESİNİ YAP

Belediyenin yasal olarak değişiklik yapılması gereken imar planlarını revize etmediği görüldüğü belirtildi.

Mevzuat hükmünden açıkça anlaşıldığı üzere maddenin yürürlük tarihi olan 01 Temmuz 2020 itibarı ile yüksekliği serbest belirlenmiş imar planlarının revize edilmesi ve çevreye uygun olarak belediye meclisi kararı ile değiştirilmesi gerektiği belirtilen metinde, “değişiklik yapılırken de yükseklikler değiştirilecek ancak emsal değerleri aynı kalacaktır” denildi.

Ancak Belediyenin hâlihazırda bulunan imar planları incelendiğinde; 6165 ada 8 parsel, 1321 ada 3 parsel, 394 ada 15 parsel ve 1/1000 ölçekli Balçova arsaları imar planlarının revize edilmediği tespit edildiği vurgulanan raporda, yasal düzenlemenin amacının çarpık kentleşmeyi önleme gibi önemli bir konu olduğu göz önünde bulundurularak idarenin yasal zorunluluğunu ivedikle yapması gerektiğinin altı çizildi.

BORÇ STOK TUTARININ HATALI TESPİT EDİLMESİ VE BORÇLANMA LİMİTİNİN AŞILMASI
Belediyenin borç stok tutarının mevzuata uygun hesaplanmaması nedeniyle hatalı tespit edildiği, borçlanmada limit aşımı yapıldığı halde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınmadığı raporlara yansıdı.

Ayrıca; “Belediyenin 2021 yılı için mevzuat hükümlerine göre hesaplanmış borç limiti 89 milyon 827 bin 556,12 TL’dir. 2021 yılında 104 milyon 137 bin 787,30 TL borçlanılmak suretiyle, borçlanma limitinin 14 milyon 310 bin 23,18 TL aşılmış olduğu ancak bunun için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınmadığı tespit edilmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’nci maddesi uyarınca, borçlanma için belirlenen usûl ve esaslara aykırı olarak borçlanan Belediye yetkilileri hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun görevi kötüye kullanmaya ilişkin hükümlerinin uygulanacağı göz önüne alınarak, ivedilikle gereken tedbirlerin alınması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi

PC DAĞITIMI... MADDİ DURUM GÖZETİLMEDİ!
Raporda en dikkat çekici madde ise geçtiğimiz yıllarda Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da taktik törenine katıldığı Balçova’da ikamet eden ve üniversiteyi kazanan öğrencilere PC hediye edilmesi oldu. Belediyenin Balçova’da yaşayan, okuyan ve üniversiteyi kazanan öğrencilere, Balçova Belediyesi Sosyal Hizmet ve Yardım Esasları Yönetmeliği’ne aykırı olarak maddi durumları gözetilmeksizin taşınabilir bilgisayar dağıttığı görüldüğü belirtildi.

Belediye tarafından 2021 yılı içerisinde çeşitli ihale ve doğrudan teminler ile ödenek üstü harcama yapılarak alınan toplam 3 milyon 639 bin 532 TL tutarında 680 adet taşınabilir bilgisayar, sadece “Balçova’da yaşamak ve üniversiteyi kazanmak” kriterinin uygulanması suretiyle dağıtıldığı belirtilirken, Balçova Belediyesi Sosyal Hizmet ve Yardım Esasları Yönetmeliği’ndeki düzenlemeler göz önünde bulundurulmadığı vurgulandı. Belediyenin sosyal yardım niteliğindeki bu tür uygulamalarının Balçova Belediyesi Sosyal Hizmet ve Yardım Esasları Yönetmeliği’ne uygun olarak yapılması gerektiğinin de altı çizildi.

PERSONEL GİDERLERİNİN KANUN İLE BELİRLENEN SINIRI AŞMIŞ
Belediye bütçesinden ödenen personel giderleri toplamının Belediye Kanunu’nda ve İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’da belirlenen yasal sınırları aştığı tespit edildiği de Sayıştay Raporları’nda yer aldı. İki maddede belirtilen durumda şu ifadelere yer verildi;

“a) Personel Giderlerinin Bir Önceki Yıl Bütçe Gelirlerinin  yüzde 30’ unu Aşması
Belediyenin yıllık toplam personel giderlerinin, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunan tutarının yüzde otuzunu aştığı görülmüştür.

Belediyenin personel gideri toplamının, bir önceki yıl gerçekleşen bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı ile artırılması sonucu bulunan tutarın yüzde 30’u olan 26 milyon 955 bin 676,31 TL’yi aşmaması gerekmektedir. Ancak 2021 yılı personel giderleri toplamının 31 milyon 473 bin 567,16 TL olarak gerçekleştiği ve söz konusu tutarın 4 milyon 525 bin 300,33 TL aşılmış olduğu tespit edilmiştir.

b) Şirket Personeli Dahil Personel Giderlerinin Bir Önceki Yıl Bütçe Gelirlerinin yüzde 40’ını Aşması
Belediyenin şirket personeli de dâhil olmak üzere yıllık toplam personel giderlerinin, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunan tutarının yüzde kırkını aştığı görülmüştü.

Belediyenin 2021 yılında şirket personeli de dâhil personel gideri toplamının, bir önceki yıl gerçekleşen bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı ile artırılması sonucu bulunan tutarın %40’ı olan 35 milyon 931 bin 022, 44 TL’yi aşmaması gerekmektedir. Ancak 2021 yılı şirket personeli de dâhil olmak üzere personel giderleri toplamının 57 milyon 374 bin 993, 94 TL olarak gerçekleştiği ve söz konusu tutarın 21 milyon 443 bin 971, 50 TL aşılmış olduğu tespit edilmiştir.

Kanun ile öngörülen limitlerin aşılmasına rağmen 2021 yılında 1 memur ve 8 şirket personeli olmak üzere toplam 9 kişilik personel alımı yapılmıştır.

Bu itibarla cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri mevzuatta belirtilen oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılmaması gerekmektedir.”

SAYIŞTAY DENETİM RAPORLARININ MECLİSTE GÖRÜŞÜLMEMİŞ
“2020 yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporunun” bilgi ve gereğinin yapılabilmesi için Belediye Meclisinde görüşülmediği ve denetim sonuçları hakkında Meclisin bilgilendirilmediği de raporda yer aldı.

Raporda ayrıca “Mevzuat hükümlerine göre mahalli idarelerin denetimleri sonucunda düzenlenen denetim raporları, yapılmış olan denetim sonucundan bilgi edinmeleri ve gereğini yapabilmeleri için mahalli idarelerin meclislerine gönderilmektedir.Üst yönetici olan Belediye Başkanı tarafından Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporları Belediye Meclisine sunulmalı ve raporun maddelerinin görüşüldüğünün tutanaklarda yer alması sağlanmalıdır” ifadelerine yer verildi