JMO İzmir’den açıklama: Üç bölge taşınmalı ama imkansız!

EGEDESONSÖZ- Türkiye’yi derinden sarsan Kahramanmaraş merkezli ve Kilis, Diyarbakır, Adana Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay’da büyük yıkımlara neden olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki depremin yaralarını sarma çalışmalarına devam ederken, İzmir’de de kentsel dönüşüm meselesi gündemdeki yerini koruyor.

SonSöz TV’de yayınlanan programda Gazeteci, yazar Muhittin Akbel’in konuğu olan Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Koray Çetin Önalan, İzmir’de yaşanabilecek olan deprem felaketini değerlendirdi. Başkan Önalan, 2,5 sene önce Sisam’da meydana gelen depremin, İzmir Bayraklı’da felakete yol açmasını, utanç olarak nitelendirirken, “Kentsel dönüşüm olacaksa, Bayraklı, Bostanlı ve Alsancak, başka yere taşınmalı derim. Ancak bu ekonomik ve sosyolojik parametler nedeniyle imkansız” dedi.

JEOTERMAL ÇIKIŞLAR VARSA, AKTİF FAY VARDIR
Ege Bölgesi'nde jeotermal kaynakların çok olduğuna dikkat çeken Başkan Önalan, “Jeotermal kaynağı olan yerde ilk aklımıza gelen şey, burada diri bir fayın varlığını bilmek olacaktır. Bir bölgede fayların olduğunun en önemli belirtisi, jeotermal çıkışların olmasıdır. Balçova’da jeotermal tesislerimiz ve kaynaklarımız var; bu kaynaklar faylarla ilişkili. Depremin bize sağladığı marjinal faydalarından yararlanmak zorundayız. Ancak deprem bize felaket olarak geri dönüyor. Sadece Balçova tehlike altında değil ki. İzmir’in çevresinde yarıçapı 100 Km’lik bir daire çizerseniz, o alan İzmir’i etkileyecek depremin olma ihtimali olan bir bölgedir. Jeotermal kaynakların olduğu yerlerde gerekli önlemleri alırsanız oradan yararlanırsınız. Ancak siz diri fay üzerine bina koyarsanız, bu size felaket olarak geri döner. Balçova ilçe olarak da bakıldığında buradaki fayın tehlikesi altında. Sadece Balçova değil Seferihisar ve Tuzla fayının olduğu yerlerde de aynı tehlike söz konusu. Biz ne zenginliği kullanıyoruz nede afetten korunabiliyoruz” ifadelerini kullandı.

DEPREM DERS OLURSA BU YASA ÇIKAR
Depremin en büyük zararı, diri fay üzerinde ve ovalarda verdiğini aktaran Başkan Önalan sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Diri fay ne demek? Diri fay, 11 bin yılda, bir fay bir deprem ürettiyse, biz bu faya diri fay diyoruz. Diri fayların deprem üretme potansiyelinin belirlenmesi lazım. Hendekler açılarak fay izi sürülüyor. Fayın en zaman deprem üreteceği belirleniyor. Bunlar yapıldıktan sonra o fayın çok yakın zamanda deprem üretme ihtimali varsa, çevresinde bir tampon bölge oluşturuluyor. Kamu otoritesi de diyor ki, bu sakınım bandı üzerinde burası boş alan ise yapılaşmaya gitme!. Önceden bina varsa, kentsel dönüşüm yoluyla burayı boşalt ve daha güvenli yere binayı taşı! Fay yasası budur. Meclise sunduk ancak mecliste reddedildi. Son deprem bir ders olursa, bu yasa çıkar diye ümit ediyoruz.”

SİSAM DEPREMİ, BAYRAKLI AFETİ!
30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen deprem felaketinin Yunanistan merkezli olmasına rağmen Bayraklı’da yıkıma yol açmasını utanç olarak değerlendiren Başkan Önalan, “Depremin adını doğru koyalım. 2020 yılında 30 Ekim’de meydana gelen olayı Sisam depremi, Bayraklı afeti diyeceğiz. Adını doğru söyleyeceğiz. Orada bir deprem meydana geldi, Bayraklı’da binalar yıkıldı. Aslında Bayraklı’da meydana gelen afet bir utançtır. Bu kadar uzaklıkta bir fay kırılıp koskoca bir alanı geçiyor, geliyor ve Bayraklı’da yıkıma neden oluyor. Neden Bayraklı’yı yıktı? Çünkü Bayraklı ovadır. Çünkü burada yerleşimin olmaması gerekirdi. Sen bu ovayı yerleşim alanına dönüştürürken, ilk deprem yıkar geçer” ifadelerini kullandı.

YERLEŞİM YERİMİZDE SIKINTI VAR
İzmir’in henüz, İzmir Merkezli bir deprem felaketi yaşamadığını anlatan Başkan Önalan, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Ben tüm antik kentleri gezdim, hiçbir antik kentte ovalar yerleşim yeri olmamış. Bizim yerleşim kültürümüzde bir sıkıntı var. İzmir’e uydu fotoğrafından bakın, halimize bakın. İzmir depremini henüz biz yaşamadık. Umarım yaşamayız ancak bu kent bir gün mutlaka bu gerçekle karşı karşıya kalacak. Bilim insanları fay üzerinde çalışıyor. Hala çalışıyorlar. Evet İzmir’de, İzmir’i tehdit eden faylar var. 17 tane fay var. Bu faylar da kırılacak diyoruz. Bunu dedikten sonra ötesinin aranmaması lazım. Bu fay ne zaman kırılacak, sorusu yanlış sorudur. Sorulması gereken soru şudur: Bilim insanları fay hatlarını önümüze koymuş… Kendi kendime yerel yönetici olarak bu fayların kırılacağı söyleniyor. İlçeleri ve mahalleri güvenli bir yer yapmak için uğraşırım. Neden fay üzerine bina yapıyoruz? Yurttaşlar bizlere İzmir’de deprem olacak diyoruz, uzakta ya da yakında, mutlaka bir deprem yaşayacağız. Bizler de ona göre plan yapacağız. Sorulması gereken sorular bunlar. Diğer sorular bilim insanlarının işi.”

ARA SOKAKLARDA BİNALAR BİRBİRİNE YASLANARAK DURUYOR!
İzmir Büyükşehir Belediye’sinin depreme hazırlıklı olmak için çalışmalar yaptığını belirten Başkan Önalan, “2014 yılı ve daha öncesinde bir sürü sempozyum ve paneller düzenlendi. 2014 yılında kent sempozyumu yaptık. İzmir’in afet riskleri hakkında sunum yaptık. İzmir derhal mikro bölgeleme sorununu aşması lazım demiştik. Biz o zaman yapmış olaydık, çok büyük yol kat emiş olacaktık. İzmir Büyükşehir Belediye’si bir çalışma yapmaya başladı. Ancak şu an da bile, Alsancak’ta ara sokakları geziyorum, binalar birbirine yaslanarak duruyor. Felaket durumdayız. Bir yerel yönetimin, biz risk altındayız demesi güzel bir şey tabii ki. Kentin sadece deprem sorunu yok ki, çevre sorunu da var. Bu çalışmalar sürüyor. Sonuçlarını merak ediyoruz” şeklinde konuştu.

BAYRAKLI, BOSTANLI, ALSANCAK’I TAŞIMAK LAZIM, ANCAK…
Jeoloji mühendisi olarak İzmir’e baktığında Kentsel dönüşüm yapılırken İzmir’in bazı mahallerinin taşınması gerektiğini söyleyen Başkan Önalan şunları söyledi:

“Kentsel dönüşüm çok boyutlu bir olay, işin birçok boyutu var. Her yönü ile ele alınması gerekiyor. Ben bir jeoloji mühendisi olarak şunu söylerim, riskli alanlarda kentsel dönüşüm olmaz. Buraların, başka alanlara taşınması gerekiyor. Ancak bu tekil bir söylem olur, aynı zamanda da sosyologlara sorulması gerekiyor. Benim görüşüm, benim açımdan bakıldığında Bayraklı, Bostanlı ve Alsancak kentsel dönüşüme uğrayacaksa, bu alanları taşıyın derim. Bu alanları da, yeşil alan olarak kullanın, derim. Ancak ben bunu derken, başka parametreler var. İşin birde sosyolojik durumları var. İşin sosyolojik ve ekonomik boyutlarını dikkate aldığınız zaman, o bölgeleri başka yerlere taşımak imkansız. Riskli alanları asla tercih etmemek lazım aslında.”