Büşra ÇETİNKAYA / EGEDESONSÖZ – Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, 2024 yılı değerlendirme toplantısı düzenledi. Toplantı, EYMSİB Yönetim Kurulu üyelerinin de katılımıyla EİB Konferans Salonunda yapıldı.
Yaş meyve sebze sektörü 2024 yılında ihracatlarını 6 milyar doların üzerine çıkarırken, EYMSİB, Türkiye’nin ihracatından yüzde 22 pay aldı. Ege’de en çok ihracatı yapılan ürün ise 319 milyon dolar ile turşular oldu.
“2024’TE 1 MİLYAR 314 MİLYON DOLARLIK İHRACAT GERÇEKLEŞTİ”
EİB Koordinatör Başkan Yardımcısı ve EYMSİB Başkanı Hayrettin Uçak, yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“2024 yılı, hem üyelerimiz hem de tüm ihracat camiası için oldukça meşakkatli ve yorucu bir şekilde geçti. Ancak tüm bu zorlukların üstesinden gelerek Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2024 yılında 1 milyar 314 milyon dolarlık ihracata imza attık. Bu başarıda emeği geçen tüm üyelerimizi üstün çabalarından dolayı gönülden tebrik ediyorum. Birliğimiz ihracatındaki ürün ve ülke detaylarını inceleyecek olursak, en çok ihracatı yapılan ürünler 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları, 55 milyon dolar ile kiraz, 44 milyon dolar ile domates, 41 milyon dolar ile üzüm olmuştur. Birliğimizin en güçlü olduğu ürünlerde turşular, kuru domates, kestane gibi ürünler önemlerini korumuşlardır. En çok ihracat yapılan ilk 6 ülke sırasıyla; 239 milyon dolar ile Almanya 197 milyon dolar ile ABD, 101 milyon dolar ile İngiltere, 95 milyon dolar ile Rusya, 71 milyon dolar ile Hollanda, 63 milyon dolar ile İtalya olmuştur.
“TARIMSAL VE HAYVANSAL ÜRÜN İHRACATI 7 MİLYAR 600 MİLYON DOLARA ULAŞTI”
Ege İhracatçı Birliklerince 2024 yılında gerçekleşen tarımsal ve hayvansal ürün ihracatı da 7 milyar 600 milyon dolara ulaşmıştır.
Türkiye genelindeki yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri ihracatımız, 2024 yılı itibarıyla tarihinde ilk kez 6 milyar doları aşarak 6 milyar 131 milyon dolara ulaştı. Bu rakam, 2025 yılına dair umutlarımızı pekiştirdi. Ama yine de 2025 yılında bizleri bekleyen zorlukların da farkındayız.”
“EN ÇOK İHRACAT MEYVE SULARINDA”
Uçak, Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan ürünlerden bahsederek “Türkiye genelinden çok ihracatı yapılan ilk 6 ürün sırasıyla 574 milyon dolar ile meyve suları, 475 milyon dolar ile mandalina, 428 milyon dolar ile turşular, 426 milyon dolar ile domates, 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça grubu, 357 milyon dolar ile limon olmuştur. Türkiye genelinde 2024 yılı tarımsal ve hayvansal ürün ihracatı 36 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye’nin tarım ürünü ihracatının yüzde 25’e yakını Ege İhracatçı Birlikleri üyeleri tarafından gerçekleştirilmiştir” şeklinde konuştu.
“ÇİFTÇİ SAYISINDA GÖZLE GÖRÜLÜR BİR AZALMA VAR”
2025 yılında önceliklerinin üretim kalitesini artırmak olduğunu dile getiren Uçak, 2024 yılında kuraklığın etkilerinin olumsuz bir şekilde tarım ürünlerine yansıdığını söyledi. Uçak, çiftçi sayısında ciddi bir azalma yaşadığını vurgulayarak şöyle devam etti:
“İklim değişikliği artık doğrudan yaşamımıza müdahale ediyor. Üreticilerimiz ve ihracatçılarımız adına, mevcut sınırlı kaynakları en etkin şekilde kullanmak artık bir tercih meselesi değil, zorunlu bir gereklilik haline geldi. Dünyanın her köşesinde övünç kaynağımız olan ürün çeşitliliğimizi korumak ve kalıntısız üretimi yaygınlaştırmak adına, biyoteknik mücadele yöntemlerini üreticilerimize tanıtmayı ve teşvik etmeyi sürdüreceğiz. Ege İhracatçı Birlikleri olarak Ege bölgesinde yer alan ürünlerin sezonluk kalıntı durumlarını kontrol etmek için 4 yıldır “Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz Projesi”ni yürütüyoruz. Bu proje ile Mandalina, Limon, Üzüm, Kiraz, Domates, Mandalina, Portakal, Asma Yaprağı, Şeftali, Çilek, Biber gibi ürünlerin yoğun olarak üretildiği bölgelerden numuneler alarak analiz ettirdik ve sorunlu gördüğümüz bölgelerde çalışmalar yürütmeye devam ediyoruz. Sürdürülebilir tarım ve ihracatın geleceği için gençlerimize büyük değer veriyor ve onların potansiyelinden büyük umutlar besliyoruz. Özellikle büyük şehirlere olan göçlerin artmasıyla birlikte tarım sektöründe faaliyet gösteren çiftçi sayısında gözle görülür bir azalma yaşanmıştır. Gelecek nesillere, tarımın yalnızca hayati bir sektör değil, aynı zamanda doğru yapıldığında son derece kazançlı bir uğraş olduğunu anlatmayı ve bu bilinci aşılamayı hedefliyoruz.”
“ÜRETİCİ TOPLANTILARINA AĞIRLIK VERECEĞİZ”
Uçak, projelerden bahsederek “Geçen yılki basın toplantımızda Ege Üniversitesi ile gıda kayıplarının önlenmesine ilişkin bir proje yürüttüğümüzden bahsetmiştik. Projemiz nihayet sonuçlandı ve sonuç raporunu aldık. Nisan ayından itibaren üretici toplantılarına yeniden ağırlık vermeyi planlıyoruz, bu raporda görülen eksiklikler konusunda üreticilerimizi bilgilendirmeyi ve kayıpların önüne geçmeyi hedefliyoruz.
Üretim süreçlerimizi iyileştirmenin yanı sıra, yeni pazarlara açılma hedeflerimizi 2025 yılında daha da ileri taşımayı planlıyoruz. Bu amaç doğrultusunda, 44 firmamızın katılımıyla başlatılan yeni URGE projemiz, bizlere yol gösterecek. Ticaret Bakanlığımızın desteğiyle, bu projede yer alan firmalarımızın ihtiyaçlarına uygun olarak yeni pazar ve müşteri bağlantıları kurmayı hedefliyoruz. İnşallah bu yılın ilk yarısında ilk yurtdışı pazarlama faaliyetimizi de gerçekleştirmiş olacağız. Bir diğer projemiz olan ve Gıda Birlikleri ile birlikte yürüttüğümüz Turquality projemiz kapsamında, ABD’de oldukça başarılı etkinlikler düzenliyoruz. Tanıtım faaliyetleriyle başlayan bu girişim artık meyvelerini vermeye başladı ve firmalarımız ihracat anlaşmaları imzalamaya koyuldular. Bu projelerin üyelerimize son derece faydalı olduğuna inanıyorum. Ayrıca, bu tür destekleri bizlere sunduğu için Ticaret Bakanlığımıza da teşekkür ediyorum. Bununla birlikte, 2024 yılında İzmir’de ilk kez düzenlediğimiz ve sektörümüz için büyük bir önem taşıyan Interfresh Fuarı’na, bu yıl daha güçlü bir katılım sağlayarak İzmir’imizin ve sektörümüzün tanıtımında öncü bir rol üstlenmeyi amaçlıyoruz” dedi.
BALIK: NİHAİ ÇÖZÜM İÇİN ÜRETİMDE DENETLEME OLMALI
İhracattan dönen kalıntılı ürünler ile ilgili konuşan EYMSİB Başkan Yardımcısı Cengiz Balık, ürünlerin Bulgaristan’da analiz edildiğini ve Avrupa Birliği standartlarına göre yapıldığını ifade etti. Türkiye’ye dönen ürünlerin süreci ile ilgili “Analiz bu kez AB’ye göre değil Gıda Kodeksi’ne göre yapılıyor. Uygunsuzluk çıkarsa kesinlikle çöpe gidiyor. Orada ayrıştırılarak ambalaj ve ürün başka bir yere gidiyor. Kabul edin ki bu ürün temiz çıktı, bazen Bulgaristan’da çıkan uygunsuzluk tam anlamıyla doğru olmayabiliyor, sapmalar olabiliyor. Uygun çıkarsa geri çekebiliyorsunuz. Raf ömrü 20 gün geçmiş oluyor ve arkadaşlarımız da zarara uğruyor. Hep ihracatçı üzerinden konuşuyoruz bunu. Artık ürün paketlenmiş ihracata gelmiş. Nihai çözümü için üretimde denetlenmenin olması lazım. Ödül ve ceza bir arada olmalı. Ödül yoksa cezanın anlamı yok. Ceza yoksa ödülün anlamı yok. Tüketicilerin de sorgulamasıyla bu işin daha hızlı çözülebileceğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.
TÜRKMENOĞLU: EGE’DE EN ÇOK İHRAÇ EDİLEN ÜRÜN TURŞU
TİM Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Türkmen Türkmenoğlu, yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“2024 yılında, Türkiye’nin meyve ve sebze mamulleri ihracatından elde ettiği gelir 2 milyar 728 milyon dolara ulaşmıştır. Bu ihracatın yüzde 37’sine denk gelen 1 milyarlık ihracatı Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği tarafından gerçekleştirilmiş ve bölgenin sektördeki önemi bir kez daha kanıtlanmıştır. 2024 yılında Türkiye genelinde ne çok ihracatı yapılan ilk 3 ürün 574 milyon dolar ile meyve suları, 428 milyon dolar ile turşular 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça grubu olmuştur. Ege’de ise en fazla ihracatı gerçekleştirdiğimiz ilk üç ürün 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları olmuştur. 2024 yılında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği mamul toplam ihracat birim fiyatımız 1,59 USD olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam 2023 yılı ile karşılaştırıldığında ortalama fiyatımızın yüzde 1 oranında artığını göstermektedir. Türkiye genelinde ise 2024 yılı ortalama ihraç fiyatı 1,27 USD olmuştur. Yine 2023 yılına göre Türkiye genelinde de ortalama birim fiyatta yüzde 3’lük bir artış yaşanmıştır.”
