EBSO İzmir’in 100 büyüğü açıkladı: Zirvede yine…

Sinan DOĞAN / EGEDESONSÖZ - Ege Bölgesi Sanayi Odası, 2013 yılında İzmir'in 100 büyük sanayi kuruluşunu açıkladı. İzmir'in en büyük sanayi kuruluşu yine Tüpraş oldu.  Tüpraş, Türkiye geneli 39 milyar 776 milyon 721 bin lira, Ege Bölgesi'nnde ise 14 milyar 531 milyon 918 bin lira üretimden satış ile birinci sırada yer alırken, Petkim 3 milyar 862 milyon136 bin lira üretimden satışla ikinci oldu. Üçüncü sırada yer alan Philsa Philip Morris Sabancı ise bu yıl rakamlarının açıklanmasını istemedi.

İzmir Demir Çelik Sanayi 1 milyar 629 milyon 300 bin lira ile dördüncü sırada yer alırken, Abalıoğlu A.Ş. Kemalpaşa Şubesi 1 milyar 396 milyon 692 bin lira ile beşinci oldu. Altıncı sırada yer alan firma isminin açıklanmasını istemedi. Küçükbay Yağ A.Ş. 841 milyon 914 bin lira ile yedinci, JTI Tütün Ürünleri 754 milyon 968 bin lira ile sekizinci, Kocaer Haddecilik Aliağa Şubesi 750 milyon 263 bin lira ile dokuzuncu, Özkan Demir Çelik ise 679 milyon 705 bin lira ile onuncu sırada yer aldı.



DÖVİZ DARBESİ
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 100 büyük listesini EBSO Sanayiciler Lokali'nde düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı. EBSO Yönetim Kurulu Üyeleri Kamil Porsuk ve Ateş Demirkalkan ile beraber açıklama yapan Yorgancılar,  ABD'deki likidite azaltım kararının, derecelendirme kuruluşlarının kırılgan ülkeler arasında Türkiye'yi almasının, Ortadoğu'daki olumsuz gelişmeler gibi etkenlerin ekonomiyi olumsuz etkilediğini söyledi. Yorgancılar, "Döviz kurundaki dalgalanma nedeniyle kambiyo zararları arttı. Faiz oranlarının 2013'te yüzde 14-15 bandına oturması maliyetleri artırdı. Sanayici 'kurlar artmayacak, buna göre yatırım yapalım' diyor. Ancak kur bir yılda yüzde 20 artınca böyle bir zarar ortaya çıkıyor" dedi.

FAİZ YAVAŞ İNMELİ
Merkez Bankası'nın faiz artışları nedeniyle bankaların da faiz artırdığını dile getiren Yorgancılar, "MB'nin elinde bazı enstrümanlar var. Onları çok iyi kullanması gerekiyor. Sonsuz bir finans kaynağı yok. MB faizi artırdırdığı oranda aşağıya indiremez. Çünkü Amerikan Merkez Bankası, Avrupa Merkez Bankası var. Faizi yüzde 0.75 artırıyorsa, yüzde 0.25 azaltabilir. Zaten şu anda onu uyguluyorlar" şeklinde konuştu.

İmalat sanayi büyüdüğü zaman ekonominin büyüdüğüne dikkat çeken Yorgancılar, özel sektörün binde 7 gibi yatırım yaptığı bir dönemden geçildiğini, 2013'te düşük olsa bile sanayi üretiminin arttığını kaydetti.

SEÇİM EKONOMİSİ OLMASIN
Yorgancılar, Cumhurbaşkanlığı seçiminin zamanında yapılmasının önemli olduğunu belirterek, "Demokrasilerde seçimler olmak zorunda. 2015'te genel seçimler olacak. Her ortamda seçimler zamanında yapılsın. Seçim ekonomileri olduğu takdirde maalesef ekonomi konuşulamıyor. Türkiye ağustos ayında seçimi yapacak. Yeni Cumhurbaşkanını seçip herkes işine gücüne bakacak" dedi.

İzmir'in teşvik sorununa vurgu yapan Yorgancılar, şöyle konuştu: "Bir insan yatırım yaparken teşviği vermeli. Ama kazandıktan sonra vergisini ödemeli. TOKİ toplu konut yerine fabrika yapsın. Sanayiciye taksitle versin. Bizim altyapısı bitmiş organize sanayi bölgesinde 7 milyon küsür metrekare arsa var. Ama sanayici teşvik nedeniyle başka illere gidiyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci yeni bir teşvik hazırlığı yapmamı istedi. Sektör bazlı, ilçe bazlı bir teşvik sistemi hazırlayıp yeni baştan hayata geçirilerek devreye alınması gerekiyor."

KOMŞUDAKİ SAVAŞ ETKİLEDİ
Türkiye'nin komşularında yaşanan iç savaşın ihracatı olumsuz etkilediğini belirten Yorgancılar, "Suriye ile ihracat 2.7 milyar liradan 350-400 milyon dolara kadar düştü. Çok enteresan bir coğrafyadayız. Irak ve Suriye'de iç savaş var. Ermenistan ile ilişkimiz yok. Irak bizim için son derece önemli bir pazar. İnşaat ve enerji sektörüyle ilgili yatırımlar var. Bu ülkelerin bir önce normale dönmesini temenni ediyoruz" diye konuştu.

Türkiye'nin cari açığına yol açan en önemli nedenlerden biri enerji olduğunu ifade eden Yorgancılar, Türkiye'nin 2023'te 10 büyük ekonomi içine girmesi için 160 milyar dolarlık enerji yatırımı yapması gerektiğini söyledi.  Ar-ge harcamalarının çok düşük olduğunu belirten Yorgancılar, eğitim sisteminin uygulamalı sınıf geçme sistemini temel alacak şekilde revize edilmesi gerektiğine dikkat çekti.

Kapatılan İl Özel İdare Malları'yla ilgili bir soruyu yanıtlayan Yorgancılar, "Özel İdare Malları ile ilgili Büyükşehir Belediye Başkanımız bir toplantıda Türkiye'deki örnekleri anlattı. Vali Bey'e gidip anlattık. Kendisi bir daha değerlendirmekten ziyade daha farklı görüşte olduğunu ifade etti. Bu konuda yapacak bir şey yok. İlgili kurumlar yapması gerekeni yapacak" dedi.

ZARAR ARTTI, KAR AZALDI
EBSO'nun 100 büyük listesi, özellikle ihracat ve borçlardaki olumsuz durumun firmaların performanslarını olumsuz etkilediğini ortaya koydu. Firmaların ciroları reel olarak yüzde 1 arttı. Firmaların zararı yüzde 213 artarken, net karı yüzde 25 oranında azaldı. 100 büyük firmanın üretimden satışları sadece yüzde 5.5 arttı. Faiz giderleri yüzde 15.5 oranında yükselirken, borçlar yüzde 33.5 arttı. İstihdam yüzde 6.4 arttı. İhracat rakamı yüzde 18.7, net katma değer ise yüzde 5.2 azaldı.

PETKİM İHRACATTA BİRİNCİ
İlk 100 büyük sanayi kuruluşu listesinde ihracat birincisi ise Petkim oldu. Tüpraş ikinci, İzmir Demir Çelik üçüncü sırada yer aldı. En çok istihdam sağlayan firma ise Soma'da kömür işletmeciliği yapan İmbat Madencilik oldu. İkinciliği Hugo Boss, üçüncülüğü ise Delphi Automotive aldı. En çok Ar-ge yapan firmalar ise DYO, Petkim ve Pınar Süt oldu.

İŞTE İZMİR'İN EN BÜYÜK 100 FİRMASI