Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Zirai ilaç kullanımını kayıt altına almayı amaçlayan B-Reçete Sistemi, 1 Ocak’tan itibaren hayata geçirilecek. Yapılan yasal düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanırken, Mersin, Kırklareli, Ankara ve Samsun, pilot il ilan edildi. 1 Temmuz 2026 tarihi itibariyle de tüm yurtta uygulanmaya başlanacak.
Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, yaklaşık 4 ay önce Egedesonsöz’e verdiği röportajda, reçeteli sisteme geçilmesi gerektiğini vurgulamış, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu konu üzerinde çalıştığını duyurmuştu. Pek çok tarımsal ihraç ürünümüzün iade edilmesine sebep olan pestisitin normal dozunda ve zamanında ürüne verilmesi gerektiğini hatırlatan Başkan Çakıcı, “Bu düşünce, çıkış anlamında doğrudur. Hem doktorduk, hem de eczacı… Hem ilacı tavsiye ediyorduk, hem de satıyorduk. Yeni sistemle birlikte bitki koruma ürünlerine ilişkin tüm kayıt ve izleme işlemleri online yapılacak. Bu sistemle aşırı dozda ve zamansız kullanımın önüne geçebiliriz. Ancak piyasada halen bulunan illegal ilaçların kullanımına engel olamaz. İşin bu boyutuna da önlem almak gerekir” dedi.
ÇİFTÇİ, İLACI NEDEN FAZLA KULLANMAK ZORUNDA KALIYOR?
Reçeteli sistemin başarıya ulaşmasını dilediklerini ancak düzenlemene bazı eksikler olduğunu belirten Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Hangi ilaç, ne zaman kullanılacak? Ne zaman alınabilecek? Bunlar bilinmiyor. Sistemin sıkıntıları da var. İlaçlarda doz konusunda sorun yaşanıyor. Çiftçi neden ilacı fazla kullanmak zorunda kalıyor? Çünkü ilacın üzerinde yazdığı dozda kullandığında sonuç alamıyor, yani ilacın etki gücü zayıf olduğundan dozu artırıyor. İlaç ne zaman alınacak? Hastalık görüldüğünde mi alınacak? Yoksa hastalık başlamadan uygulanabilecek mi? Bu konuda net bir açıklama yok. Sistem, online olarak işletilecek. Reçete yazma yetkisine sahip olanlar reçeteyi yazacak ve sisteme işleyecek. İlaç bayileri, o reçeteye göre ilaç çıkışı yapacak.”
REÇETEYLE SATILMAYACAK İLAÇLAR DA TAKİBE ALINMALI
B-Reçete uygulamasıyla aşırı dozda ve zamansız ilaç uygulamasının önüne kısmen de olsa geçilebileceğinin altını çizen Başkan Çakıcı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu sistem, bir şekilde kontrol sağlayacak ancak bizim bir başka sorunumuz da illegal ilaç kullanmak. Reçete ile satılmayan ilaçlar var, onları da kullanıyor çiftçiler. Kayıt dışı, yasaklı ilaçlardan bahsediyorum. Çiftçi o ilaçları da kullanıyor. Sistemin dışında da ilaç alıp kullanma işini denetlemek ciddi bir sorun. Bu durumu, reçeteyle engelleyemeyiz. Reçeteli dönemde aşırı doz kullanmayı, zamansız ilaçlamaya engel olunabilir fakat kayıt dışı ilacı kullanmasına engel olamaz. Çiftçi, ruhsatlı bir başka ilacı ilaveten kullanabilir. Bunu nasıl önleyeceğiz. Bu işi başarmak zorundayız. Çünkü ihraç ürünlerimiz, pestisit kalıntısı yüzünden sık sık geri gönderiliyor. İç piyasada insanlar, yeterli denetim olmadığı için yüksek pestisitli ürünleri tüketmek zorunda kalıyor. Bu arada, reçete yazma yetkisi, Ziraat Fakültelerinin bitki koruma bölümü mezunlarına verilecek. Bu bölümden mezun olmadığı halde reçete yazma yetkisini almış arkadaşlar var. Bu konuda eğitimler verilerek reçete yazma yetkisine sahip yetkili sayısını çoğaltmak lazım.”
REÇETELİ SATILACAK ÜRÜNLER, VERİ TABANINDA YAYIMLANACAK
Yeni düzenlemeye, ruhsatlandırılmamış bitki koruma ürünlerinin satışı yasak olacak. Piyasaya verilecek ilaçların üzerinde bakanlık onaylı etiket ve karekod bulunacak. Bakanlığın reçeteli satılmasına karar verilen ürünlerin, reçetesiz satışı mümkün olmayacak. Reçeteli satılması zorunlu hale getirilen bitki koruma ürünleri, Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanında yayımlanacak.
