EGEDESONSÖZ - Karaburun’un Eğlenhoca Mahallesi Yukarıovacık mevkiinde Fırattekstil tarafından yapılmak istenen Güneş Enerji Santrali (GES) projesi yeniden tartışmaların odağında. İzmir 4. İdare Mahkemesi’nin ÇED iptal kararına ve devam eden dava sürecine rağmen firmanın alana kepçelerle girerek çalışmalara başladığı bildirildi. Karaburun Sivil İnisiyatif, Karaburun Yerel Fok Komitesi ve Eğlenhoca Muhtarlığı duruma sert tepki gösterdi.
MAHKEME ÇED'İ İPTAL ETMİŞTİ
FIRATTEKS Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından planlanan 2,376 MWm gücündeki GES projesine ilişkin verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararı, İzmir 4. İdare Mahkemesi’nin 2024/1686 Esas, 2025/1137 sayılı kararıyla iptal edilmişti. Ancak İzmir Valiliği kararı üst mahkemeye taşıdı ve dava süreci henüz sonuçlanmadı.
Mahkemenin iptal kararına dayanak oluşturan bilirkişi raporunda şu kritik tespitler yer aldı:
- Projenin Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) sınırları içinde yer aldığı,
- Alanda çok sayıda bitki ve hayvan türü bulunduğu, bazılarının endemik olduğu,
- Kümülatif su etkilerinin yeterince incelenmediği,
- Bitki örtüsünün yok edilmesiyle su erozyonunun artacağı,
- Kazı ve dolgu işlemleriyle yüzey suyu beslenmesinin bozulacağı,
- Yoğun panel yansımalarının atmosferik ısıl dengeyi etkileyeceği
- Proje tanıtım dosyasının bilimsel ve teknik olarak yetersiz olduğu.
Mahkeme bu gerekçelerle projede hukuka uyarlık bulunmadığına hükmetti.
Buna rağmen şirketin proje alanında fiili çalışmalara başlaması tepkileri beraberinde getirdi.
Karaburun Sivil İnisiyatif ve Karaburun Yerel Fok Komitesi tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
Projeye ilişkin 28.10.2024 tarihinde verilen “ÇED Olumlu / ÇED Gerekli Değildir” kararının iptaline yönelik dava süreci halen devam etmektedir.
ÇED Yönetmeliği Md. 6/(3): “Bu Yönetmeliğe tabi projeler için "ÇED Olumlu" kararı veya ÇED Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez”der. ÇED kararının kesinleşmesini beklemeksizin projeye ilişkin planların onaylanması ve askıya çıkarılması başta olmak üzere işlem yapılmaması gereklidir.Projeye ilişkin ÇED süreçlerinde ilgili birimlerle paylaşılan Karaburun Yerel Fok Komitesi tarafından hazırlanan değerlendirme raporu dikkate alınmamıştır. Proje alanının orman alanlarıyla çevrili olduğu, bu alanlar arasındaki açıklıkların canlı türleri açısından ekolojik bağlantı/koridor işlevi gördüğü ve habitat bütünlüğünün bozulma riski taşıdığı göz ardı edilmiştir. Her proje kendi etki alanı özelinde değerlendirildiğinde alanın ekosistemi üzerinde etkisinin ‘minimum’ olması gerekçesi ile onay verilmesi ‘koruma’ bölgesinde kontrolsüz ve plansız biçimde yatırımlar yapılmasına sebebiyet vermektedir.
Proje, yoğun ışık yansıması sebebiyle atmosferik ısıl dengenin bozulmasına neden olacak !.
Projeye ilişkin “ÇED Olumlu” kararının iptaline yönelik dava sonuçlanmadan imar planları onaylanmıştır. Yönetim Planları yapılmamış ve Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde yer alan projenin “Doğal Karakteri Korunacak Alan” ve “Hassas Alan B” kapsamında kalan alanlar üzerinde, kısmen ağaçlık olan, altyapısı olmayan ve orman alanları arasında kalan bir arazide önerilmesi birlikte ele alınmalıdır. Bu yönde, Fırattekstil GES Projesi imar planları askı süreci durdurulmalı, planların üst ölçekli plan kararları ve hukuka uygunluğu yeniden değerlendirilmelidir..” denildi.
Eğlenhoca Mahallesi Muhtarlığı tarafından yapılan açıklamada ise “..Eğlenhoca Mahallesi sınırları içinde ve Özel Çevre Koruma Bölgesi alanında önerilen Fırattekstil Güneş Enerji Santrali, proje önerisini yapan firmanın Kemalpaşa ilçesindeki fabrikası için üretim yapacaktır. Proje parselinin bitişiğinde Seyfeli Tekstil San. Ve Tic. A.Ş., Volt Elektrik Motor San. Ve Tic. A.Ş. ve Hiba Sportif San. Ve Tic. A.Ş. şirketlerinin lisanssız GES üretimi yapması planlanmaktadır. Bölgede, 4 GES projesinin faaliyete geçmesi yönünde yapılan müracaatlar, Yukarıovacık’ta bitme noktasına gelen hayvancılık ve tarımsal faaliyetleri tamamen ortadan kaldıracaktır. Bölgede ÇED Gerekli Değildir” kararları ve ÇED aşamasında olan GES projeleri Eğlenhoca Mahallesi ekolojisi üzerinde kümülatif etkisi öngörülemeyen ve telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açacaktır. Fırattekstil GES Projesinin imar planları iptal edilmelidir..” denildi.
NE OLMUŞTU?
Karaburun İlçesi Eğlenoca Mahallesi, 941 parsel’de FIRATTEKS TEKSTİL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan (2,376 MWm/1,98 MWe 2,41 Ha 4.320 Panel - 18 İnverter) GES Projesi ile ilgili olarak ÇED Sürecine Karaburun Yerel fok Komitesi ve Eğlenhoca Muhtarlığı tarafından (Aralık 2023) itiraz edilmişti.
Projeye ilişkin 28.10.2024 tarihinde verilen “ÇED Olumlu / ÇED Gerekli Değildir” kararının iptaline yönelik Karaburun Belediyesi tarafından İzmir Valiliği’ne açılan İzmir 4. İdare Mahkemesi 2024/1686 Esas’ta görülen davada Mahkeme, 2025/1137 Sayılı Karar ile Fırattekstil tarafından planlanan Güneş Enerji Santrali (GES) projesinin ÇED iptaline karar vermişti (01.10.2025). İzmir Valiliği kararı bir üst mahkemeye taşımıştı.
Bu arada Karaburun İlçesi, Eğlenhoca Mahallesi 941 parselde planlanan Güneş Enerji Santrali (GES) Projesine ilişkin 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ile 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 109. maddesi uyarınca Bakanlık Makamının 10.09.2025 tarihli ve 13512248 sayılı Olur’u ile onaylandı.
