Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) öğrencilerinin ağır ve tehlikeli iş kollarında çalıştırılması, oralarda ölmeleri gündemde öne çıkan konulardan biri oldu. Sivil toplum kuruluşları, çocuk işçi ölümlerinden dolayı tepkilerini dile getirirken, bir tepki de İzmir Aile Hekimleri Derneği’nden (İZAHED) geldi. Başkan Yardımcısı Dr. Volkan Altan, “Yasa, aile hekimleri, az tehlikeli iş gruplarında çalışacak kişilere işe giriş sağlık raporu verebilir, diyor; verir demiyor! Fakat çocuklar, bu raporla ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılıyor. Biz aile hekimleri olarak böylesine yasal olmayan bir yanlışa alet olmak istemiyoruz. Bundan sonra MESEM öğrencilerine işe giriş raporu düzenlemeyeceğiz” açıklamasında bulundu.
ÖĞRENCİLER 4 GÜN İŞYERİNDE, BİR GÜN OKUL SIRALARINDA
Çıraklık Eğitim Merkezlerinin 9 Aralık 2016 tarihinde Mesleki Eğitim Merkezi’ne (MESEM) dönüştürüldüğünü, örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alındığını hatırlatan İZAHD Başkan Yardımcısı Volkan Altan, “MESEM; Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak eğitim veriyor. En az ortaokul mezunu olan 14 yaşını doldurmuş öğrencileri kabul ediyor. Eğitim süre 4 yıldır. Bu okulu bitirenler hem lise diploması, hem de ustalık belgesi alıyor. Haftada 4 gün bir işyerinde ustanın yanında pratik eğitim alıyor, bir gün de okulda teorik derslere giriyor. 34 alan ve 184 meslek dalında eğitim veriliyor” bilgisini verdi. Aile hekimlerinin, MESEM öğrencilerine rapor vermek gibi bir yükümlülüğü olmadığının altını çizen Başkan Yardımcısı Dr. Volkan Altan, MESEM öğrencilerine neden rapor düzenlemeyeceklerini şu sözlerle açıkladı:
2025 YILI İÇİNDE 85 ÇOCUK AĞIR İŞ KOLLARINDA CAN VERDİ
“Ağır tehlikeli işyerleri ve 50’den fazla işçi çalıştıran işyerlerine giriş için zaten aile hekimleri rapor veremiyor. Her ne kadar ağır tehlikeli işlerde çalıştırılamaz, desek de o rapor verildiğinde işveren pekala o çocukları ağır işlerde çalıştırabiliyor. SGK bunun kontrolünü yapamıyor. Yasa gereği MESEM öğrencileri için rapor düzenleyemiyoruz. Kasım iyi içerisinde MESEM’li 17, yılbaşından bu yana da 85 çocuğumuz ağır ve tehlikeli işlerde çalışırken hayatını kaybetti. MESEM, eskiden Çıraklık Eğitim Merkezi olarak geçiyordu. Çıraklık Eğitim Merkezleri, bu yaş gruplarını almıyordu. Dolayısıyla ağır ve tehlikeli iş gruplarında çalıştırmıyordu. Milli Eğitim Bakanlığı’nın aldığı yeni kararla da çocuklar, ağır sanayide de çalıştırılmaya başlandı. Biz buna karşıyız.”
O RAPORU BİZİM VERMEMİZ ZATEN YASAL OLARAK MÜMKÜN DEĞİL
“Bakanlık sizden MESEM öğrencilerine bu raporu vermenizi mi istiyor?” sorusuna, Dr. Volkan Altan, şu yanıtı verdi:
“Yasa ne diyor? Aile hekimleri, az tehlikeli iş gruplarında çalışacak kişilere işe giriş sağlık raporu verebilir, diyor; verir demiyor! Ağır iş kollarında çalışacak kişilerin sağlık raporlarının devlet hastaneleri tarafından verilmesi gerekiyor, çünkü belli tetkiklerin yapılması gerekiyor; kan sayımları, solunum fonksiyonları, akciğer grafisi, işitme taraması gibi… 6331 sayılı işe giriş kanununa göre işyerlerinin bir OSG(Ortak Sağlık Güvenlik) ile anlaşması gerekirken, altı aylık süreyi uzatarak bugüne kadar gelindi. Bu ne demek oluyor? İşyeri, işyeri hekimi bulundurmuyor. Ya da gidip bir OSG ile anlaşma yapmıyor. Dolayısıyla raporlar hem aile hekimlikleri hem de diğer hekimliklerden alınabiliyor. Aile sağlığı merkezlerinde kan sayımları haricinde diğer tetkiklerin hiçbirini yapamıyoruz. Bu nedenle bizim o raporu vermemiz zaten mümkün değil. Çocuğun dediği yerde çalışıp çalışmadığının kontrolünü de yapmamız mümkün değil. Böyle bir durumda o çocukların sorumluluklarını alamayız. Dolayısıyla MESEM öğrencilerine rapor düzenlemeyeceğimizi ifade ediyoruz.”
AİLE HEKİMLERİ, ÇOCUK İŞÇİLİĞİNE ŞİDDETLE KARŞI ÇIKIYOR
İzmir Aile Hekimleri Derneği Başkan Yardımcısı Dr. Volkan Altan, açıklamasında ayrıca şu görüşlere yer verdi:
“MESEM ile 2024-2025 eğitim-öğretim yılında 15-18 yaş grubunda MESEM'e devam eden 392 bin 887 öğrenci varken, bu öğrenciler asgari ücretin yüzde 30-50 si arasında bir oranda ücret almaktadır. MESEM öğrencilerinin emeklilik primleri yatmazken, işyerlerindeki çalışma koşulları büyük ölçüde patronların insafına bırakılmıştır. Son bir yılda MESEM'lerde kayıtlı 17 ve toplamda 85 çocuk cinayeti işlenmesi, çocuk işçiliğin önünü açan sanayicileri zengin eden politikalardan vazgeçilmelidir. MESEM devlet politikalarıyla çocuk işçiliğinin kitleselleştirilmesinin aracıdır, bir gün okulda, dört gün işyerinde eğitim ile çocuk işçiliği meşrulaştırılmıştır. Çocuklar okulda olmaları gereken yaşta, üretim bantlarında yaşamlarını yitirmektedir. MESEM’lerdeki çocuk işçiliğine ve iş cinayetlerine derhal son verilmelidir. Bu alandaki tüm mevzuatlar, özellikle 3308 Sayılı Yasa, çocukların güvenliğini ve eğitim hakkını esas alacak biçimde yeniden düzenlenmelidir. MESEM uygulamasının çocuk işçiliğinin önünü açan, çocukların denetimsiz alanlarda eğitimden koparak hayatlarını tehlikeye atan bir düzenlemedir ve bu nedenle kaldırılması gerekmektedir. İzmir Aile Hekimleri Derneği olarak; MESEM'lere kayıt yoluyla çocuk işçiliğine, ağır ve tehlikeli işyerlerinde çalıştırılan ve bu sebeple meydana gelen iş kazalarında çocuk ölümlerine karşı çıkıyor ve işe giriş raporlarının tarafımızca düzenlenemeyeceğini kamuoyunu duyururuz.”
