Yılbaşı zehir olmasın… Önce QR kod, sonra şerefe!

Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- Yılbaşına sayılı günler kala Türkiye’nin birçok noktasında sonu ölümlere varan sahte içki kaynaklı zehirlenmeler yaşanıyor.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı İbrahim Uğur Toprak konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, vatandaşların yılbaşı öncesi sahte içkiden kaynaklı sorun yaşamamaları için uyarılarda bulundu.

Toprak açıklamasında “Tamamen adli bir vaka ve kayıt dışı ekonominin bir ürünü olan merdiven altı üretimin halk sağlığını nasıl tehdit ettiğini daha önceki yıllarda çarpıcı örnekleri ile sıkça gördük. İçilebilir nitelikte alkol olmasının çok ötesinde sanayi tipi alkollerden veya hiç olmayacak bir şekilde insan sağlığı için son derece zararlı olan metil alkol türü çok daha ucuz alkol kullanılarak yapılan bu kaçak üretimlerin insan hayatını nasıl sonlandırdığına ne yazık ki birçok kez tanık olduk” ifadelerini kullandı.

TÜKETİCİLERİ RİSKE ATIYOR
Gıdanın insan sağlığı ile doğrudan ilgili, ihmal edilemeyecek ve ertelenemeyecek bir konu olduğunu belirten Toprak, “Mevzuat hazırlamak, kurallar koymak, bu kuralların uygulamasının takip edildiği ve yeterince denetim yapıldığı sürece önemlidir. Bu denetimler yeterince yapılamazken, bir de alkollü içkilerde çok yüksek oranlarda vergi uygulanması kayıt dışını ve sahteciliği körüklemekte, tüketicileri riske atmakta. Ayrıca ülkemizde gelir dağılımındaki adaletsizlikler, asgari ücret nezdinde alım gücünün düşmesi, tüketicilerin yeterince bilinçli olmaması gibi olumsuzluklar da gıda güvenliğine tehdit oluşturmaktadır. Unutulmamalıdır ki; güvenli gıdaya erişim bir insan hakkıdır ve gıda güvencesi yoksa gıda güvenliği de yoktur. Vatandaşın ekonomik yönden zayıflığını fırsat bilen bu kriminal kimselerin kendi karlarını artırmak için insan yaşamını bile nasıl hiçe saydıklarını herkese göstermişlerdir” diye konuştu.

KAÇAK ALKOLDEN ÖLMEK İNSANIN KADERİ OLMAMALI
Alkoldeki yüksek ÖTV’ye de dikkat çeken Toprak, ”Bütçe açıklarını kapatmak için, alkollü içkilere yapılan yüksek zamların ve vergilerin sahtecilik ve kaçakçılığı tetiklediği açık. Rakı dışındaki diğer distile alkollü içkilerde de sahteciliğin olmadığını söylemek olası değil. Bugünlerde rakıda yaşanan sorun, yarın diğer distile içkilerde de görülebilir. Bu bağlamda, alkollü içkilerdeki yüksek vergi baskısının, sahtecilik cazibesini düşürecek oranlara çekilmesi, tüketicinin uygun fiyatlarla alkollü içkilere ulaşmasını sağlayıcı bir fiyat düzeyinin belirlenmesi gerekmekte” ifadelerine yer verdi.

ÖLÜM VE SAKAT KALMALAR DEVAM EDECEK
Uygun fiyatlı ürünlere ulaşamadıkların vatandaşların farklı arayışlara yöneldiğini aktaran Toprak, “Devlet üretimine ve tüketimine izin verdiği tüm gıdaların (buna alkollü içkiler de dahil) yurttaş tarafından sağlıklı ve güvenilir bir şekilde tüketilmesinden sorumludur. Bu sağlanmadığı sürece yurttaşın sağlığı tehlike altında olacaktır. Yüksek vergi sebebiyle giderek artan sahte içki kaynaklı ölüm, sakat kalma vakaları bu gibi yasaklarla da artmaya devam edecektir. Çünkü;  insanlar uygun fiyatlara ulaşamadığı için farklı çözüm yolları üretmeye çalışmaktadır” dedi.

QR KOD ile KONTROL EDİLMELİ
Toprak konuşmalarını şöyle sürdürdü:

“Tüketicilerimiz bilmelidirler ki, ürünün dış görünüşünden sahte olup olmadığını anlamak mümkün değildir. Dökme içki tüketmemek veya tükettikleri noktalarda orijinal ambalajı görmeyi talep etmek yetersiz de olsa bir önlem olarak görülmelidir. Alışveriş sırasında kapak, etiket, barkod ve seri numarası kontrollerini yapmaları ve olabildiğince güvenilir buldukları yerlerden içki satın almaları önemlidir. Akıllı telefonlarda kullanılabilen GİB BÜİS uygulaması ile ürünlerin bandrolünde bulunan QR kodu okutup orijinalliğinin kontrolünü sağlayabilirler. Şüpheli gördükleri durumları yetkililere bildirmekten kaçınmamalıdırlar. Genel bir ilke olarak, piyasadaki eşdeğerlerinden çok daha ucuz olan gıda maddelerinde sahtecilik ve aldatma riski yüksektir.

Metil alkol endüstriyel kullanımı olan bir üründür. Gıda maddelerinin üretiminde girdi olarak kullanılması kesinlikle yasaktır ve kullanılamaz. Türk Gıda Kodeksi'ne göre rakıda bulunmasına izin verilen metil alkol miktarı en fazla 150 gr/hektolitredir. Bu miktardan daha yüksek oranlarda metil alkol içeren ürünler insan sağlığı açısından riskli olarak değerlendirilir. Mevzuatta izin verilen dozların üzerinde tüketildiğinde zehirlenmelere neden olur. Zehirlenme belirtileri 12-24 saate kadar görülmeyebilir. Metil alkolün bir diğer özelliği zehirleme dozunun değişkenlik gösterebilmesidir. Zehirlenme mide bulantısı, karın ağrısı, baş dönmesi, güçsüzlük gibi belirtilerle başlar ve merkezi sinir sisteminde çökme, körlük, koma ve ölüm, bu olumsuz tablonun ciddi sonuçları olarak ortaya çıkar”