Vinç faciasına TMMOB’tan tepki... 'Kamusal denetim' çağrısı!

Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- 30 Aralık 2022 tarihinde Bornova Çamdibi’nde inşaatı süren 32 katlı Viven Tower Otel şantiyesinde kule vinç yükseltme işlemi sırasında vinç işçilerin kaldığı konteynerin üzerine devrilmiş ve 6 işçi hayatını kaybetmişti. Faciaya ilişkin İzmir Başsavcılığının başlattığı soruşturma kapsamında inşaat firmasının sahibi, şantiye şefi, İş Güvenliği sorumlusu ve vincin sahibi tutuklanmıştı.

TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu yaşanan iş kazasına ilişkin İzmir Mimarlık Merkezi’nde basın açıklaması gerçekleştirildi. Alınması gereken tedbirleri belirtildiği açıklamada, kule vinçlerin montaj bakım ve işletmelerine ilişkin ulusal mevzuat düzenlenmesi ve kamusal denetim çağrısı çağrısında bulunuldu.

‘DENETLENMEDİĞİ İÇİN…’
Açıklamada bulunan TMMOB İzmir İKK Dönem Sekreteri Aykut Akdemir, ruhsat alan yapılan takibinin bakanlıklar tarafından yapılması gerektiğini belirterek  “Mevzuat açık ve net. Bu süreçte bütün inşaat ruhsatı alan yapıların bakanlıklar tarafından takibinin yapılması gerekiyor. Bizim net talebimiz her kaza olduğunda iş güvenlik uzmanı ve şantiye şefinin tutuklanması değil oradaki çalışma koşullarının düzenlenmesi. Bir diğer husus ise iş güvenlik uzmanlarının bağımsız olmasıdır. Denetlenmediği için bu durumlar yaşanmaktadır.” dedi.

Açıklamayı okuyan MMO İzmir Şubesi Sekreteri Evrim Aksoy, maksimum rantı insan yaşamından daha değerli gören, işçilerin yaşam hakkını gözetmeyen politikalar var olduğu sürece iş cinayetlerinin artarak devam edeceğini vurguladı.

'İSG UZMANLARI GÜNAH KEÇİSİ İLAN EDİLDİ'
İSG uzmanlarının günah keçisi ilan edildiğini belirten Aksoy “Bunun bir kaza olduğunu söylemek eksikliktir. Bu bir iş cinayetidir. İş sağlığı iş güvenliği uzmanlarının günah keçisi ilan edilmesi en büyük sıkıntıdır. Bugün belediyeye başkanının başka bir siyasiyi sorumlu göstermesi yanlıştır. Kamusal denetimlerin tarafsız kurum ve kuruluşlar tarafından yapılması gerekmektedir. Buradan tekrar yetkililere siyasi olarak birbirinizi suçlamanız sorumluluğunuzu hafifletmez. İş cinayetleri artık son bulmalıdır.” ifadelerini kullandı.

Açıklama şu şekilde:

Bilindiği üzere, 2022’nin son günlerinde, 30 Aralık 2022 tarihinde Bornova’da bir otel inşaatında meydana gelen vinç kazasında 6 işçi yaşamını yitirdi. Olay, her ne kadar “kaza” olarak tanımlanıyorsa da Bornova’da göz göre göre gelen bir iş cinayeti işlendiği açıktır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, maksimum rantı insan yaşamından daha değerli gören, işçilerin yaşam hakkını gözetmeyen politikalar bu varlığını koruduğu sürece, iş cinayetleri artarak devam edecektir. TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu olarak, meslek alanlarımızdan yola çıkarak alınması gerektiğini düşündüğümüz bir dizi tedbiri şu şekilde sıralayabiliriz:

Mesleki eğitim kapsamında, kule vinç montajcısı ve kule vinç bakımcısı eğitimleri düzenlenmelidir. Kamusal denetim ilkesi ile bu eğitimlerin Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) gibi piyasalaşan bir alanın dışında kalması için kamu kurum, kuruluşları ve meslek odaları tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.

Tüm kule vinç üreticisi firmaların modellerine ilişkin kurulum, kullanım ve bakım bilgilerini içeren ve kesinlikle anlaşılır olabilmesi için üretici tarafından Türkçeye çevirisi yapılmış kullanım kılavuzlarını barındıran bir ulusal bilgi bankası oluşturulmalıdır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri tek elden yönlendirilmeli, işveren ile iş güvenliği uzmanı arasındaki ekonomik bağ koparılmalıdır. Bu süreç kamu kurum, kuruluşları veya meslek odaları tarafından yönetilmelidir. İş güvenliği uzmanlarının işvereni, kamu kurum, kuruluşları veya meslek odaları olmalıdır.

Kule vinçlerin montaj bakım ve işletmelerine ilişkin ulusal mevzuat düzenlenmelidir. Kule vinç bom (kol) çalışma ve şaryo (araba) çalışma aralığının tanımlanarak bunların şantiye içi yaşam alanları ve şantiye dışı meskûn mahalleri tehlikeye sokmayacak şekilde sınırlandırılması, montaj uygunluk değerlendirmeleri (kamusal denetim), zemin etütleri kontrolü ve ilgili meslek odalarından alınacak uygunluk değerlendirmesi raporlarına bağlı olarak inşaat ruhsatlarının düzenlenmesi sağlanmalıdır.

Bu sıralananlar, gerçekleştirilmesi çok zor öneriler değildir. Ancak kârlarından bir kuruş dahi feragat etmek istemeyen sermaye ve onların hamisi konumunda bulunan iktidar için atılmasından kaçınılan adımlardır. Bu tedbirler alınmadığı sürece; yaşamını yitiren, yaralanan, hayatını engelli olarak sürdürmek zorunda kalan her işçinin kanı, iktidarın ve patronların eline bulaşmış olacaktır. TMMOB İzmir İKK olarak, sıraladığımız ve ivedilikle gündeme alınması gereken adımların atılması doğrultusunda çabalayacağımızı ve bunun takipçisi olduğumuzu duyururken, tüm yurttaşlarımızı bu doğrultuda talepte bulunmaya ve kamuoyu baskısı oluşturmaya davet ediyoruz.