Üreticiden büyük iddia... Bayramda kıyma 400 lira!

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Kırmızı et fiyatları son üç aylık süreçte olağanüstü artarken, son bir aylık süreçte hız kazandı. 23 Aralık 2022 tarihinde bir kilo kıyma 200, kuşbaşı 220, biftek 265, bonfile 315 liraydı. Bugün ise kıymanın kilosu 285, kuşbaşı 340, biftek 365, bonfile ise 445 liraya yükseldi. Tüketicinin kasapları ziyareti iyice azalırken, besiciler önümüzdeki süreçte et fiyatlarının çok daha fahiş bir artışla inanılmaz rakamlara ulaşacağını öne sürüyor. Bayındır’da 37 yıldır besicilik yapan Mehmet Ece, Ramazan Bayramı’nda kıymanın kilosunun 400 lirayı bulacağını, çünkü kesime gönderilecek hayvan kalmadığını söyledi. Karkasın kilo fiyatının üç ay önce 120 lira olduğunu hatırlatan Ece, “Bugün net 195 lira. Eskiden kesim için alıma gelen tüccar, besiciyle fiyatta pazarlık yapardı. Artık fiyattan önce, hayvan var mı, diye soruyor. Hayvan kıtlığı varken, hiç kimse fiyatlar düşecek, hatta yerinde duracak diye beklemesin” dedi.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA 320 LİRALIK ETİKET GÖRECEKSİNİZ
Önümüzdeki hafta dana kıymanın kilosunun 320 lira olacağı iddiasında bulunan besicilik ve hayvan ticareti yapan Mehmet Ece, “Fiyatlar neden artıyor? Çünkü hayvan yok” derken, Bayındır’da faaliyet gösteren kendilerine ait mezbahada cumartesi günleri 200 hayvan kesimi yapılırken, bu sayının son üç haftadır 50’ye düştüğünü hatırlattı. Besici Mehmet Ece, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Kesilen hayvan sayısı, üç ay öncesine göre dörtte üç oranında azaldı. Böyle olacağını zamanında söylemiştik. 10 yıldır hükümete sesleniyoruz. Üreticiyi hor gören, yarını zor görür, dedik. Hayvancılığın desteklenmesi gerektiğini söyledik. Yine et fiyatlarının yükselişe geçtiği bir dönemdi. O zaman döviz düşüktü. Hayvan ithal edildi. İthalatla fiyat artışı durdurulmuştu. Şimdi dolar olmuş 19 lira. Dolayısıyla hayvan ithal edilemiyor. Böylece üreticinin eline düştüler. Bu fiyatların düşmesi mümkün değil, çünkü kese kese hayvan bırakmadık. Ramazan Bayramına kadar, yani beş hafta içinde bir kilo kıyma 400 lira olur. Bunu yılların bana verdiği tecrübeyle söylüyorum; bu gidişat, bizi 400 liraya götürüyor.”

İYİMSER RAKAMLA, KURBANLIK BİR DANANIN FİYATI EN AZ 140 BİN LİRA
Kurban Bayramı’nda kurban kesmenin pek mümkün olamayacağını belirten Mehmet Ece, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yedi bir danaya girip kurban keserdi.  Kişi başı 5 bin, 7 bin lira ödenirdi. Bu sefer kişi başı en az 20’şer bin lirayı gözden çıkarmış olsalar bile, toplamda 140 bin liraya bir dana bulup kesmek mümkün olmayacak gibi görünüyor. Ben iyimser rakamı söylüyorum. Bu yıl pek çok kişi kurban kesemez. Çünkü kurbanlık büyükbaş da yok. Avrupa’daki büyükbaş hayvanları Çin ve Rusya satın alıyor, bize kalmıyor. Aslında Avrupa’da da büyükbaş hayvan yok. Onlar et açıklarını domuzla kapatıyor. Bir inek bir tane doğuruyor, domuz 10 tane… Haliyle etsiz kalmıyorlar. Büyükbaş hayvan varlığımız 17 milyondan 7,5 milyona düşmüştü, şimdi herhalde 5 milyon civarındadır.

BARAK: KARKAS FİYATI 5’ER 10’AR ARTAR HALE GELDİ
Karkas et fiyatının eskiden 1 lira, 2 lira artarken son zamanlarda 5 lira, 10 lira artmaya başladığına dikkat çeken 25 yıllık kasap Cumali Barak ise fiyat tarifesi düzenlemekten yorulduğunu söyledi. Barak, artık fiyat değişikliği yapmadan iki, en fazla üç gün satış yapabildiklerini belirterek şunları söyledi:

“Artık insanların alım gücü kalmadı. Bugünkü listeye göre, bir kilo kıyma 285 lira. Yarın ne olacağını bilemiyoruz. Bir kilo kuşbaşı için 340 lira, biftek için 365, bonfile için 445 lira derken sıkılıyoruz. Biz de biliyoruz, fiyatlar çok yüksek. En düşük kar marjlarıyla çalışır olduk. Son bir ayda satışlarımız yüzde 70 oranında azaldı. Satış yapamayan kasaplar bir bir kapanıyor. Bu hayvan kıtlığı böyle devam ederse, çengele asacak et bulamayacağız.”