Mahkeme kararı iptal etmişti… Ayrıntılar netleşti!

EGEDESONSÖZ- İzmir’de belediyecilik tarihinin en büyük yatırımı olarak kayıtlara geçen 3 milyar 921 milyon TL bedelli Buca Metrosu’nda alınan kararın İzmir 4’üncü İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesinin yankıları sürüyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in, “Biz her engeli aşmasını bildik, yine aşacağız. Başımız dik, kendimizden eminiz. Buca Metrosu çalışmaları en kısa sürede hız kesmeden devam edecek. O metro Buca’ya gidecek” sözleriyle kararlılık mesajı verdiği projede mahkeme sürecinin ayrıntıları netleşmeye başladı.

İzmir 4’ünü İdare Mahkemesi Başkanı Adnan Dikenli, Üyeler Hüseyin Ergen ve Hasan Hüseyin Yapıcı’nın “oybirliği” kararıyla iptal ettiği; projenin Gülermak A.Ş’ye verilmesine yönelik İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı Yatırımlar Denetim Şube Müdürlüğü işleminde tarafların savunmaları yaşanan süreci de ortaya koydu.

Mahkeme ilk olarak; müdahale isteminde bulunan Gülermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi'nin davaya müdahalede hukuki yararının bulunduğu gerekçesiyle “müdahale istemini” kabul etti.

-İZMİR’DE BUCA METROSU ŞOKU: MAHKEME İHALE KARARINI İPTAL ETTİ!

-İHALE İPTALİ İÇİN EGE'DE SON SÖZ'E KONUŞTU… BAŞKAN SOYER NELER SÖYLEDİ?

-AK PARTİ'DEN 'İHALE' TEPKİSİ!

-SOYER'DEN METRO KRİZİNDE YENİ AÇIKLAMA: DAVACI ŞİRKETLERDEN EVRAKLARI İSTEYECEĞİZ!

NARLIDERE METROSU ÖRNEĞİ
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen “İzmir Hafif Raylı Sistemi 5. Aşama Üçyol-Buca Arası (Hattı) Yapım İşi (İzmir Metro Projesi III)” olarak kayıtlara geçen işte davayla ilgili süreç şu şekilde anlatıldı:

“Davacı şirketlerin oluşturduğu iş ortaklığının teklifinin, yapılan değerlendirme sonucunda, makul şüphenin ötesinde, en düşük teklifi veren isteklinin teklif edilen bedel üzerinden sözleşmeyi ifa edemeyeceğinin ortaya çıktığı gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin 06/12/2021 tarihli İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı Yatırımlar Denetim Şube Müdürlüğü işleminin; ihalenin iki aşamalı yapıldığı, 28/05/2021 tarihinde yapılan 1. aşamada ihaleye katılanların teknik teklifleri ve yeterlilik detayları değerlendirmesi yapılarak, 16/07/2021 tarihli yazı ile ihaleye katılan 14 adaydan 13'ünün yeterli bulunarak 2. aşamaya (mali teklif vermeye) davet edildiği, 06/09/2021 tarihinde yapılan 2. aşamada söz konusu 13 adaydan 8'i tarafından mali teklif sunulduğu, davacı şirketlerin oluşturduğu iş ortaklığının ekonomik açıdan en uygun teklifi verdikleri, iş ortaklığına aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 77 iş kalemine ilişkin fiyat analizleri ve destekleyici belgelerin istenildiği, 14/09/2021 tarihli başvuru ile ek süre talep edildiği, davalı idarece ek süre talebinin kabul edilerek 27/09/2021 tarihine kadar süre verildiği, 24/09/2021 tarihli yazı ile, açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin fiyat analizlerini ve destekleyici belgelerin sunulduğu, tekliflerinin reddedildiği, tekliflerinin reddedilmesi üzerine, davalı idareye başvuruda bulunularak tekliflerinin reddedilme gerekçesinin istenildiği,

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası düzenlemeleri kapsamında 01/11/2017 tarihli "Avrupa İmar ve Kalkınma Bakası Satın Alma Politikaları ve Kuralları" ve 01/08/2019 tarihli "İş Sözleşmeleri İçin Anormal Düşük Tekliflerin (alt) Değerlendirilmesi Kılavuzu" bulunduğu, davalı idarece dava konusu işlemde 01/08/2017 tarihli kılavuz ifadesine yer verildiği, 01/08/2017 tarihli bir kılavuz bulunmadığı, iş ortaklığının anormal düşük teklif açıklamasının, ihale dokümanı ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası düzenlemelerine uygun olduğu, tekliflerinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğu, davalı idarenin bu konuda herhangi bir bilgi veya belge ortaya koyamadığı, aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılan fiyat analizlerindeki girdi miktarı ve fiyatların nasıl, hangi belgelerle tevsik edileceğine ilişkin olarak, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası düzenlemelerinde herhangi bir düzenleme bulunmadığı, dava konusu ihaleye ait dokümanda ve idare tarafından verilen anormal düşük teklif sorgulama yazısında da bu konuda herhangi bir düzenleme yapılmadığından, anormal düşük teklif açıklaması yapılacak isteklilere serbesti tanındığı, analiz formatında imalat girdilerine ve bu girdilere ilişkin miktarlara yer verilmediği, bu konuda da anormal düşük teklif açıklaması yapacak isteklilere serbesti tanındığı, bu kapsamda, açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin tüm fiyat analizlerinin, analiz formatına uygun şekilde ve destekleyici belgeleri ile birlikte davalı idareye sunulduğu, yapılan açıklamaların ihale dokümanına ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası düzenlemelerine uygun olduğu, davalı idare tarafından söz konusu açıklamaların ihale dokümanına ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası düzenlemelerine aykırı olduğunu ortaya koyan herhangi bir bilgi veya belgenin de ortaya konulmadığı,

Davalı idarece ihale dokümanı ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası düzenlemeleri uyarınca iki aşamalı yapılması gereken anormal düşük teklif sorgulamasının tek aşamada yapılarak hukuka aykırılık oluşturulduğu, davacı şirketlerin teklif fiyatının Gülermak AŞ'nin teklif fiyatından yaklaşık %15 oranında daha düşük olmasına rağmen davalı idarece, ihalede davacı şirketlerden oluşan iş ortaklığının teklifini reddederek fiyatı daha yüksek olan Gülermak AŞ lehine karar verildiği, dava konusu ihalede temel ihale ilkelerinden olan eşit muamele ilkesinin ihlal edildiği, davalı idarece gerçekleştirilen İzmir Hafif Raylı Sistemi 4 Aşama Fahrettin Altay-Narlıdere Kaymakamlık Arası Yapım İşi ihalesinde, ikinci sırada olan tekliften yaklaşık %20 daha düşük teklif sahibi olan Gülermak AŞ'ye, idare tarafından anormal düşük teklif sorgulaması yapıldıktan sonra ihale üzerinde bırakılarak sözleşme imzalandığı, analizleri ve proforma faturaları ihale dokümanına ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası mevzuatına uygun ve eksiksiz bir şekilde idareye sunan davacı şirketlerden oluşan iş ortaklığının teklifinin reddedilerek ihalenin yine Gülermak AŞ üzerinde bırakıldığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi istenilmektedir”

TEK TEK SIRALANDI!
Mahkemeye savunma yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi dava açan Nurol-Yapı Merkezi ortak girişiminin ihale sürecinden elenmesine ilişkin gerekçelerini ise tek tek sıraladı. Büyükşehir ‘aşırı düşük teklif sorgulamasından geçilememesini’ ana gerekçe olarak ortaya koyarken uluslararası bankanın tercihinin de önemine vurgu yaptı. Büyükşehir Belediyesi ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun şartlarına göre değil Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) kuralları kapsamında gerçekleştirildiğinin özellikle altını çizdi.

Savunma özetinde ise şu ifadeler dikkat çekti:

“İhale ile ilgili şikayet süreçlerinin EBRD'nin kurallarında tanımlandığı, davacı şirket tarafından konunun EBRD Tedarik Şikayetleri Komitesi'ne taşındığı, şikayetin EBRD'de bağımsız olarak değerlendirilme aşamasında olduğu ve Tedarik Şikayetlerinin Gözden Geçirilmesi Direktifi'nde, EBRD'nin nihai kararının kesin olduğu ve temyize tabi olmadığı belirtildiğinden bahisle tesis edilen işleme ilişkin itirazların Mahkemece görülmesi mümkün olmadığından 2577 sayılı Kanun'un 15/1-a maddesi uyarınca davanın reddine karar verilmesi gerektiği; esasa yönelik olarak ise, 8 firmanın tüm tekliflerinin yer aldığı fiyat analizi tablosunun EBRD'nin Anormal Derecede Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu'na göre aşırı düşük oluşturulduğu, aşırı düşük tablosunda hesap edilen alt limit tutarının altında kalan tek teklifin davacılar tarafından verilen teklif olduğu, davacıların birim fiyat tekliflerinin idarenin belirlemiş olduğu yaklaşık maliyet ile kıyaslandığı, tabloda her kalemin yaklaşık maliyetteki fiyatı ile isteklinin birim fiyatının farkı ve yüzde olarak ne kadar düşük olduğunun görüldüğü, bu tablodan anormal derecede düşük teklif fiyatları içeren 77 kalemin belirlendiği ve ALT kılavuzu 1. adımda yer alan hükme istinaden 77 kalem açıklamasının firmadan talep edildiği, kılavuzun 1. adımda istekliden neler beklediğinin (inşaat ekipmanı, personel ve işçilik, malzemeler gibi kaynak girdilerinin farklı hacim, sıralama, zamanlama ve kombinasyonlarının tahmini vb.) açıkça belirtildiği, davacının sunduğu analizlerin 1. adımı karşılamadığını gösterdiği, 1. adım tamamlandıktan sonra, komisyonun ihale değerlendirme sürecinin EBRD kurallarına uygun işleyip işlemediğinin denetlenmesi için EBRD'nin, bağımsız bilirkişi olarak İngiliz vatandaşı bir mühendisi görevlendirdiği, bağımsız bilirkişi tarafından, komisyondan süreç ile ilgili bilgiler alındığı, görüşmeler yapıldığı, raporun nasıl oluşturulması gerektiği konusunda komisyona bilgi verdiği ve nihai değerlendirme raporunu inceleyerek süreci denetlediği ve raporunu bankaya sunduğu,

EBRD'nin, ihalenin değerlendirme aşamasında ihalenin hangi firmaya verilip verilemeyeceği ile ilgili herhangi bir yorumda bulunmadığı, yalnızca sürecin Banka'nın kurallarına göre yürütülüp yürütülmediğini izlediği ve onayını bağımsız denetçiden gelen raporu da değerlendirerek verdiği, teklif edilen fiyat üzerinden davacıların sözleşmeyi ifa etme kabiliyetine sahip olup olmadığını belirlemek için detaylı değerlendirme sürecinin uygulandığı, isteklinin fiyat cetvelinde yer alan 762 kalemin her biri için birim fiyatlar ve toplam tutarlarının incelendiği ve ikinci en düşük teklif veren tarafından teklif edilen birim fiyatlar ve toplam tutarların karşılaştırıldığı, bu birim fiyatlardan 420 kalemin, ilgili fiyat çizelgesi kaleminde gerekli olan işleri karşılamak için son derece düşük olarak değerlendirildiği, son derece düşük olan birim fiyatların, genellikle ikinci en düşük teklifi veren tarafından teklif edilen birim fiyatların %50'sinden az olan kalemler olarak değerlendirilerek, objektif bir süreç kullanılarak belirlendiği, değerlendirme sürecinin sonucunda oluşturulan tabloda, fiyat çizelgesinin her bölümünde son derece düşük birim fiyata sahip pozların toplam miktarını belirleyen değerlendirme ve açıklama sürecinin sonuçlarının bir özetini içerdiği, tabloda, fiyat çizelgesinde yer alan toplam bedeli 318.391.540,28-TL olan 420 ayrı kalemde son derece düşük birim fiyat bulunduğu, bu kalemlerin, ihale bedelinin toplam tutarının %9,9'unu ve toplam poz sayısının %55,1'ini temsil ettiği, fiyat çizelgesinde tanımlanan 12 bölümden 6'sında birim fiyatları son derece düşük olan kalemlerin toplam maliyetinin, toplam bölüm maliyetlerinin %40'ından fazlasını oluşturduğu, İnce İnşaat İşleri (Her istasyonda bina bitirme işleri), Yardımcı Tesisler (Her istasyona yardımcı program bağlantıları), Güç Kaynağı ve Çekiş Gücü Sistemi, İletişim ve Kontrol Sitemleri (Her istasyonda), Çevre ve Kontrol Sistemi (Her istasyonda) ve Yardımcı Tesisler (Tünelde ve her bir yeraltı istasyonunda havalandırma sistemi) bölümlerinin her birinde yer alan işlerin, farklı uzmanlık becerileri ve uzmanlık gerektiren, farklı, bağımsız proje bileşenleri olarak kabul edilebileceği, altı bölümün her birinde işleri yürütmek için ayrı uzman alt yükleniciler görevlendirileceği, bu altı bölümün her birinin metro bağlantısının çalışması için gerekli çalışmalar olduğu, davacılar tarafından verilen en düşük teklifin EBRD'nin Yapım İşleri Sözleşmeleri İçin Anormal Derecede Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu'nda yer alan metodolojiye göre anormal düşük olarak sınıflandırıldığı,

metro hattının tamamlanması için gerekli olan 12 proje birleşeninden 6'sında gerekli işlerin teklif edilen fiyatlarla inşa edilemediği, fiyat çizelgesinde toplam maliyeti 318.391.540,28-TL olan 420 pozun, son derece düşük birim fiyatlara sahip olduğu, teklif edilen birim fiyatlar üzerinden 420 pozun her birinde yapılması gereken işlerin inşa edilemediği, bu 420 kalemin toplam maliyetinin, ihale fiyatının toplam tutarının %9,9'unu temsil ettiği, ancak birim fiyat kırılımları, ihale fiyatının, bu 420 kalemde oluşan maliyet açığını kapatmak için yeterli bir marj içermediğini gösterdiği, EBRD Satın Alma Politikaları ve Kuralları'nın 3.27. paragrafına göre, en düşük teklifin, makul şüphenin ötesinde, isteklinin teklif edilen fiyattan sözleşmeyi şüpheye yer vermeyecek şekilde ifa edemeyeceğini gösterdiği sonucuna varıldığı ve davacıların teklifinin reddedildiği ve diğer tüm teklifler alt eşiğin üstünde olduğundan diğer tekliflere geçildiği, en düşük teklifi veren şirkete ihalenin verilmesine karar verildiği, 04/01/2022 tarihinde sözleşme imzalandığı belirtilerek davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır”

MAHKEMEDEN “GÖRECELİ YAKLAŞIM” VURGUSU
Tarafların raporlarını ve savunmalarını alan mahkeme ise kararında ayrıntılı olarak şu değerlendirmeyi yaptı:

“"İzmir Hafif Raylı Sistemi 5. Aşama Üçyol-Buca Arası (Hattı) Yapım İşi" ihalesi için davalı idare ile Avrupa İmar Bankası, Asya Altyapı Yatırım Bankası, Fransız Kalkınma Ajansı ve Karadeniz Ticaret Kalkınma Bankası ile kredi sözleşmesi imzalandığı,10/02/2021 tarih ve 48412 sayılı olur ile, ihalenin 4734 sayılı Kanun'un 3. maddesinin (c) bendi göre ihale edilmesine karar verildiği, 15/02/2021 tarihinde ihale onay belgesinin düzenlendiği, ihale ilanında, ihalenin Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) prosedürlerine göre iki aşamalı yapılacağının belirtildiği, ihalenin birinci aşamasında, gerekli kriterleri sağlamadığı gerekçesiyle bir firmanın elendiği, davalı idarenin 16/07/2021 tarihli yazısı ile gerekli kriterleri sağlayan aralarında davacı şirketlerce oluşturulan iş ortaklığının da bulunduğu 13 firmanın ihalenin ikinci aşamasına davet edildiği, ihalenin ikinci aşamasında 8 firma tarafından teklif verildiği, idarece tekliflerin ihale dokümanı ve ikinci aşama teklif sunma davetindeki istenilen tüm belgelerin sunulup sunulmadığı ve bireysel tekliflere dahil edilip edilmediğin kontrol edildiği ve ihale dokümanı veya ilgili ikinci aşama teklif sunma davetinin koşullarını esaslı ölçüde karşılamayan istekli bulunmadığının tespit edildiği, tekliflerde aritmetik hata olup olmadığının incelendiği, aritmetik hata bulunmadığının tespit edilmesinin ardından EBRD'nin 01/08/2019 tarihli İş Sözleşmeleri İçin Anormal Derecede Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu esas alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına geçildiği, en düşük teklif sahibi olan davacı şirketlerce oluşturulan iş ortaklığınca sunulan teklifin, anormal derecede düşük teklif olduğundan bahisle Yapım Sözleşmeleri İçin Anormal Derecede Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu Notunda yer alan metodoloji kapsamında yapılan değerlendirilmesi neticesinde, makul şüphenin ötesinde, en düşük teklif veren davacıların, teklif edilen bedel üzerinden sözleşmeyi ifa edemeyeceğinin ortaya çıktığı gerekçesiyle davacıların oluşturduğu iş ortaklığının teklifinin reddedilmesi üzerine, davacılar tarafından tekliflerinin reddedilmesi gerekçesinin açıklanması istemiyle 10/12/2021 tarihinde davalı idareye başvurulduğu,

Davacıların tekliflerinin reddedilme gerekçelerinin 13/12/2021 tarihli yazı ile davacı şirkete bildirilmesi üzerine, davacılar tarafından tekliflerinin reddedilmesine ilişkin 06/12/2021 tarihli İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı Yatırımlar Denetim Şube Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Uyuşmazlıkta, anılan Kılavuzda yer verilen yöntemlerden 'göreceli' yaklaşım benimsenmek suretiyle 3.754.700.767,08-TL'nin alt risk bölgesi sınırı olarak tespit edildiği ve ihalede teklif sunan 8 firmadan sadece davacıların oluşturduğu iş ortaklığının teklifinin alt risk bölgesinde kaldığının belirlendiği; idarece davacının teklif kalemlerinden 77 kalemdeki tekliflerin anormal derecede düşük olduğundan, 13/09/2021 tarihli yazı ile davacılardan, İsteklilere Talimat'ların 35.1 maddesi uyarınca, yazı ekindeki format kullanılarak 77 iş kalemine ait fiyat analizlerini ve destekleyici belgelerin (örneğin, tedarikçilerden proformalar) sağlanması istenildiği, aynı yazı ile, müdahil şirketten de aynı kalemlere ilişkin açıklama istenildiği, davacılar tarafından süre uzatımı talebinde bulunulması üzerine davalı idarece davacılara 29/09/2021 tarihine kadar süre verildiği ve davacılar tarafından 24/09/2021 tarihinde açıklamalar sunulduğu, davalı idarenin 06/12/2021 tarihli yazısı ile, ihalenin esaslı ölçüde koşulları sağlayan ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren Gülermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi tarafından kazanıldığı; davacıların ise, en düşük değerlendirilen teklifi sundukları, en düşük teklifin EBRD'nin 01/08/2019 (işlemde 01/08/2017 olarak belirtilmekle birlikte davalı idarece savunma dilekçesinde, bu tarihin sehven yazıldığı ifade edilmiştir)

İş Sözleşmeleri İçin Anormal Derecede Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu notunda yer alan metodolojiye göre anormal derecede düşük olarak sınıflandırıldığından, ayrıntılı bir değerlendirme yapıldığı, yapılan detaylı değerlendirme sonucunda, makul şüphenin ötesinde, en düşük teklif veren isteklinin teklif edilen bedel üzerinden sözleşmeyi ifa edemeyeceğinin ortaya çıktığının bildirilmesi üzerine, davacılar tarafından 10/12/2021 tarihinde davalı idareye, en düşük teklifi sunmalarına rağmen, sözleşmenin taraflarına ihale edilmeme nedenlerinin açıklanması istemiyle başvuruda bulunulduğu ve davalı idarece 13/12/2021 tarihli yazı ile davacıların tekliflerinin reddedilme gerekçesinin açıkladığı, bahse konu yazıda, davacıların en düşük teklif sahibi oldukları, İş Sözleşmeleri İçin Anormal Derecede Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu notunda yer alan metodolojiye göre davacıların teklifinin anormal derece düşük olarak sınıflandırıldığı, diğer isteklilerin tekliflerinin ALT risk bölgesinin üzerinde kaldığı, bundan dolayı davacıların teklif kalemlerinin tek tek incelendiği, iş kalemleri içerisinden teklif edilen en düşük kalemler seçilerek bu kalemlere ait fiyat analizleri ve destekleyici dokümanların talep edildiği, ALT risk bölgesine girmeyen ve ikinci en düşük teklif sahibi Gülermak AŞ'den de davacıların teklifleri ile karşılaştırmak üzere belirlenen iş kalemleri için fiyat analizleri ve destekleyici dokümanların talep edildiği, davacılar tarafından teklif edilen fiyat üzerinden sözleşmeyi ifa etme kabiliyetine sahip olmadığını belirlemek için, fiyat cetvelinde yer alan 762 kalemin her biri için birim fiyatlar ve toplam tutarlarının incelendiği ve ikinci en düşük teklif veren tarafından teklif edilen birim fiyatlar ve toplam tutarlarının karşılaştırıldığı, son derece düşük birim fiyatların, ilgili fiyat çizelgesi kaleminde gerekli olan işleri karşılamak için çok düşük olarak değerlendirildiği, son derece düşük birim fiyatların,

Genellikle ikinci en düşük teklif veren tarafından teklif edilen birim fiyatların %50'sinden az olan kalemler olarak değerlendirilerek, objektif bir süreç kullanılarak belirlendiği, değerlendirme sonucunda, fiyat çizelgesinin her bölümünde son derece düşük birim fiyata sahip pozların toplam miktarını belirleyen değerlendirme ve açıklama sürecinin sonuçlarının bir özetini içeren tablonun, fiyat çizelgesinde yer alan toplam bedeli 318.391.540,28-TL olan 420 ayrı kalemde son derece düşük birim fiyat bulunduğu, bu kalemlerin ihale bedelinin toplam tutarının %9,9'unu ve toplam poz sayısının %55,1'ini temsil ettiği, fiyat çizelgesinde tanımlanan 12 bölümden 6'sında birim fiyatları son derece düşük olan kalemlerin toplam maliyeti, toplam bölüm maliyetinin %40'ından fazlasını oluşturduğu, İnce İnşaat İşleri, Yardımcı Tesisler, Güç Kaynağı ve Çekiş Gücü Sistemi, İletişim ve Kontrol Sistemleri Çevre Kontrol Sistemleri ve Yardımcı Tesisler bölümlerinin her birinde yer alan işlerin, farklı uzmanlık becerileri ve uzmanlık gerektirdiği ve farklı, bağımsız proje bileşenleri olarak kabul edilebileceği, altı bölümün her birinde işleri yürütmek için ayrı uzman alt yükleniciler görevlendirileceği, bu 6 bölümün her birinin metro bağlantısının çalışması için gerekli çalışmalar olduğu, metro hattının tamamlanması için gerekli olan 12 proje bileşeninden 6'sında gerekli işlerin teklif edilen fiyatlarla inşa edilemediği, fiyat çizelgesinde toplam maliyeti 318.391.540,28-TL olan 420 pozun, son derece düşük birim fiyatlara sahip olduğu, teklif edilen birim fiyatlar üzerinden 420 pozun her birinde yapılması gereken işlerin inşa edilemediği, bu 420 kalemin toplam maliyetinin, ihale fiyatının toplam tutarının %9,9'unu temsil etiği, ancak birim fiyat kırılımları, ihale fiyatının, bu 420 kalemde oluşan maliyet açığını kapatmak için yeterli bir marj içermediğini gösterdiği, ihale değerlendirme komisyonunca, EBRD Satın Alma Politikaları ve Kuralları'nın 3.27. paragrafı hükmüne göre, en düşük teklifin, makul şüphenin ötesinde isteklinin teklif edilen fiyattan sözleşmeyi ifa edemeyeceğini gösterdiği sonucuna varıldığı ve davacıların teklifinin reddedildiğinin ifade edildiği görülmektedir. Uyuşmazlıkta, davacı şirketlerce oluşturulan iş ortaklığı teklifinin, İş Sözleşmeleri İçin Anormal Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Kılavuzu'ndaki göreceli yaklaşım modelinde ALT risk bölgesine giren teklifleri tanımlamaya çalışmak amacıyla geliştirilen matematiksel formül uygulanmak suretiyle hesaplanan alt risk eşik değerinin altında olduğu açıktır.

Anılan Kılavuza göre alt risk bölgesine giren teklifin, Kılavuzun 4. bölümünde detaylandırılan ALT değerlendirme ve açıklama sürecine tabi tutulması gerekmektedir. Anılan 4. bölüme göre yapılacak değerlendirmede ise, ihale ciddi şekilde dengesiz veya önden yüklenmişse veya anormal derecede düşük olduğu tespit edilmişse, teklif sahibinden teknik teklifinde sağlanan bilgilerle bu fiyatların iç tutarlılığını göstermek için teklif sahibinden fiyat çizelgelerinin herhangi bir veya tüm kalemleri için ayrıntılı fiyat analizleri ve ek kanıtlar üretmesinin isteyebileceği, fiyat analizlerinin değerlendirilmesinden sonra ve sözleşme nakit akışı tahmini göz önünde bulundurarak, ihalenin hala ciddi şekilde dengesiz olduğunu veya önden yüklendiğini düşünmesi durumunda idarece bu endişelerin teklif sahibine yazılı olarak bildirmesi, teklif sahibi tarafından teklif edilen fiyat için sözleşmeyi yerine getirme kabiliyetini makul şüphenin ötesinde gösterememesi durumunda ise, teklifin reddedilebileceği açıktır. Olayda, davalı idarece davacılardan teklif fiyat içerisindeki 77 iş kalemine ait fiyat analizlerini ve destekleyici belgelerin istenildiği, sonrasında ise davacılara endişelerini yazılı olarak bildirmeksizin ve davacılara teklif edilen fiyat için sözleşmeyi yerine getirme kabiliyetinin ortaya konulması imkanı tanınmaksızın, davacıların oluşturduğu iş ortaklılığının teklifinin reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde belirtilen yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Öte yandan, idarece anormal derece düşük teklif fiyatları içeren 77 kalem belirlendiği ve ALT kılavuzunun "1. Adım" bölümü hükmüne istinaden bu 77 kalem açıklamasının firmadan istenildiği ve 1. Adımda istekliden inşaat ekipmanı, personel ve işçilik, malzemeler gibi kaynak girdilerin farklı hacim, sıralama, zamanlama ve kombinasyonlarının tahmini vb. beklenildiğinin belirtildiği, davacının sunduğu analizlerin 1. Adımı karşılamadığının savunulduğu görülmekle birlikte, Kılavuzun bahse konu "1. Adım" bölümünde en düşük fiyatlı teklifte sunulan ön çalışma programının incelenerek ve proje sahasının özel koşullarını dikkate alarak gerçekten gerçekçi olup olmadığını belirlemesi gerekirken, ön çalışma programının incelendiği ve proje sahasının özel koşullarının dikkate alındığına ilişkin de somut bir bilgi ve belgenin ortaya konulamadığı görülmektedir”