Krizin ‘enstrüman’ hali… Bu fiyatlarla yeni Neşet Ertaşlar çıkmayacak!

Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – Ekonomik krizin direkt olarak vurduğu sektörlerden biri olan müzik aletlerinde fiyatlar katlanmış durumda. İlerleyen yıllar içerisinde müzisyen çıkma olasılığının artan fiyatlarla doğru orantılı olması beklenirken, yaşanan bu durumu Yissi Müzik Aletleri’nin 10 yıldır işletmecisi olan Uğur anlattı.

Okul açılış sezonunda normalde stokta çok daha fazla ürün olduğundan bahseden Uğur, fiyatların yükselmesinden ötürü eski sayılara ulaşamadıklarını, “Fiyatların çok yüksek olması bizi ve insanları etkiliyor. İşler yarı yarıya düşük. Normalde okul sezonunda 200 tane gitar, keman olurdu. 20 tane piyano olurdu. Şimdi o rakamlara çıkmıyoruz çünkü önerdiğimiz ürünler 1000 TL’nin üzerinde. Bu fiyatın altındaki ürünlerle bir çocuk eğitim alamaz. Gitar çalamaz. Önerdiğimiz piyanolar 10 bin TL’nin üzerinde, o fiyatın altındaki piyanoları hoca bile kabul etmiyor. Ben buna ders vermem diyor. Biz de daha az adetlerde çalışmaya çalışıyoruz” diyerek anlattı.

‘1000 TL OLAN GİTARI BİZ BİLE ÖNEREMİYORUZ’
En çok tercih edilen ürünlerden biri olan gitarlarda minimum fiyatın 3 bin TL’ye kadar çıktığından bahseden Uğur, “Bizim elimizdeki 1000 TL’lik gitar önermediğimiz gitarlar. Önerdiğimiz gitarlar 2 – 3 bin TL’den başlıyor. 1000 TL gitara verdiği zaman çocuk en fazla bir yıl kullanabilir. 1 yıl sonra değiştirecek, o para kalacak orada. 2-3 bin TL verdiği zaman belki yıllarca kullanacak o gitarı. Biz de elimizden geldiğince düşük tutmaya çalışıyoruz fiyatları” dedi.

‘TAMİR ETTİRMEK YENİ ENSTRÜMAN FİYATI KADAR OLDU’
Satın almak yerine eski enstrümanları yaptırmanın da neredeyse aynı fiyata geldiğinden bahseden Uğur, “Şimdilerde bir sazın tamiri de bir saz parası kadar oldu. Ören sazına 600 TL civarında istiyoruz. Tesfiye denilen işlem var, şu an 400-500 TL oldu. Tamir parası bile bağlama parasına oldu. Bazen yaptırmayın değmez diyoruz” diyerek gelinen durumu anlattı.

‘ÖĞRENCİ UD FİYATLARI 5 KAT ARTTI’
Daha çok Türk Müziği ve enstrümanları üzerine satış yapan Yissi Müzik Aletleri dükkanında öğrenci udu olan udların fiyatlarının 5 kat arttığını söyleyen Uğur, “Öğrenci udu pandemiden önce 400 TL idi, şu an 2 bin TL. Atölyede 7 kişi çalışıyor. En düşüğü 8 bin TL maaş alıyor. Ortalama 10 bin TL deseniz, 7 kişi ile 70 bin TL yapıyor. Bunun üzerine bir de malzeme parası var. Kaliteli burguların toptanı 2 TL’den 20 TL’ye çıktı. 11 tane takıyorsunuz, sadece burgu 220 TL yaptı. En kötü tel 100 TL. Üç kafes takıyorsunuz tanesi 80 TL’den 240 TL. Maliyetler çok yükseldi. Usta bulmak zorlaştı. Her şey en az 3-4 kat arttı” diyerek maliyet artış sebebinden bahsetti.

‘GİRİŞ SEVİYE PİYANOLAR 25 BİN TL OLDU’
Pandemi öncesinde giriş seviyesinde olan Yamaha marka piyanoların 4 bin TL’den 25 bin TL’ye çıktığından bahseden Uğur, “Yamaha piyanoları pandemiden önce 4 bin TL civarındaydı, giriş seviyesindeydi. Çok sattığımız bir piyanoydu, şu an 25 bin TL oldu aynı piyano. Hangi aile verebilir bu parayı? Çocuğun belki yeteneği varsa bu yüzden ilerletemeyecek. Benim 2 yaşında kızım var ben de ona almak istiyorum ama ben alana kadar belki bu fiyatlar 50 bin TL’ye çıkacak. Ne yazık ki kalite düşürmek zorunda bırakıldık” dedi.

‘YURT DIŞINDAN ALSANIZ BELKİ DAHA UCUZA GELEBİLİR’
Fiyat artışının sadece kur dengesizliğinden ziyade yüksek vergilendirme ile de olduğundan bahseden Uğur, “İnsan daha iyisini almak istiyor. Burada İspanyol gitarlarına bakıyorum, onlar 6 bin TL. Bizim burada alınan vergi çok yüksek. Yurt dışında 300 Euro olan ürün 5500 TL yapıyor ama satışa gelince 9 bin TL’ye yükseliyor. Avrupa’yı gidip gelsen belki daha ucuza gelecek. En azından orayı gezmiş olursun. Bununla alakalı bir yapılandırma yapılmalı. Çocuklar sanata doğru yönlendirilmeli” ifadelerini kullandı.

‘BU FİYATLARLA YENİ BİR NEŞET ERTAŞ ÇIKMAZ’
Fiyatların çok artmasından dolayı ailelerin çocuklarına enstrüman alamadığını söyleyen Uğur, “Çocuklar enstrümana yönelemediği için yeni bir Neşet Ertaş çıkmaz. Bu iş çocukluktan başlıyor. 6-7 yaşındaki çocuğa bir keman eğitimi aldırırsanız inanılmaz bir kemancı olur ama çocukluktan aldırmanız lazım. Romanlar, mesela çocuklarına hemen klarnet keman tutuştururlar ellerine. Alevilerde de mesela çocuklara kısa sap bağlama verilir. Şimdilerde dededen, babadan kalma enstrümanları vermeye çalışıyorlar. En kötü gitar 1000 TL’nin üzerinde. Her aile bu kadar para verip çocuğuna alamaz ki. Belki yeteneği var çocuğun ama okutamayabilir” diyerek hazin tabloya ortaya serdi.

‘ENSTRÜMANINI SATAN MÜZİSYENLER GERİ ALAMIYORLAR’
Son olarak pandemi döneminde enstrümanını çalan müzisyenlerden bahseden Uğur, artık satılan enstrümanların geri alınamayacak kadar pahalanmasından şu şekilde bahsetti:

Çok sevdiğimiz bir zurna, kaval çalan bir arkadaşımız var. Pandemi döneminde elinde iş olmadığı için müzik aletlerini sattı. 20 tane sattıysa belki 2 tanesini geri aldı. Tanesi 600-700 lira civarında, o 100 TL’den sattı. Bir daha alması için üzerine para vermesi gerekir.