İzmir Tabip Odası detayları anlattı… ‘Acil çöküş’ün nedeni yoksulluk!

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 2023 yılında 804 milyon 131 bin 472 hastanın muayene edildiğini, acil servislere yapılan başvuru sayısının 150 milyon 423 bin 406 olduğunu açıklamıştı.

İzmir Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Süleyman Kaynak, bu rakamların övünülecek bir şey olmadığını, dahası, Türkiye’nin hasta bir toplum haline getirildiğinin itirafı olduğunu söyledi. Başkan Prof. Kaynak, her bir yurttaşın yıl içerisinde 9 kez doktora gitmesinin, yine ülke nüfusunun iki katı kadarının acil servislere başvuruyor olmasının mutlaka sorgulanması gerektiğinin altını çizdi, bu rakamları Egedesonsöz’e yorumladı.

ACİL RAKAMLARI DOĞRUDUR, ANCAK MUAYENE SAYISI ÇOK DAHA FAZLADIR
Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı rakamlardan muayene ile ilgili kısmının gerçeği pek yansıtmadığını, ancak acil rakamlarının kabul edilebilir olduğunu belirten İzmir Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Süleyman Kaynak, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Acil servislerle ilgili rakam kabul edilebilir ancak hasta muayene sayılarının çok daha yüksek olduğunu düşünüyoruz. Çünkü nüfusumuz her ne kadar 86 milyon olarak biliniyor olsa da Türkiye’de yaşayan insan sayısını bilmiyoruz. 90 milyonun üstünde, 95 milyona yakın insanın yaşadığı tahmin ediliyor. Kayıtlı nüfusumuzun dışındaki geçici sığınmacı nüfus da sağlık sisteminden yararlanıyorlar. Bu kesimin, söz konusu rakamların içinde olduğunu düşünmüyoruz. 1 milyar hasta bakıldığını öngörürsek, her vatandaşımız yıl içerisinde yaklaşık olarak 9-10 kez muayene oluyor. Ya da her ay, ya da 25 günde bir, Türkiye Cumhuriyeti nüfusunun sağlık anlamında elden geçirildiğini söyleyebiliriz. Bu, çok büyük bir rakamdır. Neden böyle oldu? Çünkü Sağlık Bakanlığı, 21 yıldır sağlık sistemini sayısallaştırdı. Sayılar üzerinden hep hesap kitap yaptı, sayısal hedefler koydu ve hiçbir zaman nitelikle ilgili bir hedef koymadı.  Her zaman daha fazla hasta bakılması, Şehir Hastanelerine daha fazla hasta garantisi verilmesi istendi. Sağlıkta olmazsa olmazımız, kalitedir, nitelik olmalıdır tabii ki. Sayıların önemi yoktur. Sağlık Bakanlığı verdiği bu rakamlarla övünüyor. Oysa bu rakamlar, övünülecek rakamlar değildir. Bakanlık, rakamlar ne kadar yüksekse, o kadar iyi olduğuna dair bir algı yaratma çabasında. Her ay, 25 günde bir Türkiye nüfusu tamamen sağlık çalışanlarının elinden geçiyorsa, burada çok ciddi bir sorun var, demektir.  Bunun sebebi organizasyon yetersizliği ve beceriksizliktir. Sağlıkta sayısal hedefler koyduğunuzda, nitelik kaybolur.”

5 DAKİKA İÇİNDE SAĞLIK HİZMETİ ALABİLMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR
Almanya’da 60 yaş üstü nüfusun, Almanya nüfusunun yüzde 40’ı ; Türkiye’de ise ülke nüfusunun yüzde 11’ini oluşturduğunu hatırlatan Başkan Kaynak, “Genç nüfusumuz yüzde 35 olduğu halde bu insanlar neden sürekli hasta?” diye sordu ve açıklamalarını şu sözlerle sürdürdü:

“ Hastaneye gidiyoruz, 3, 4; en fazla 5 dakikada ayrılıyor. Bu 5 dakika içinde sağlık hizmeti alabilmek mümkün değil. İçeriye girildiğinde hekimin hastanın şikayetini dinlemesi, muayene etmesi, sorular sorması, icabında tetkik yaptırması, reçete yazması, konsültasyon istemesi, ilaçlarını nasıl kullanması gerektiğini anlatması lazım.5 dakika içinde sağlık hizmeti alınmıyor. Yapılan iş, sağlık hizmeti değildir ve sadece Sağlık Bakanlığı’nın istatistiğine bir artı yazmaktan ibarettir. Uluslararası sağlık teşkilatları, bir hastaya en az 20 dakika ayrılmasını mecbur kılmıştır. Türkiye gibi bir ülkede bir yıl içerisinde 804 milyon 131 bin 472 hastanın muayene edilmiş olması çok yüksek bir rakamdır. Mesela Almanya ile ülkemizi karşılaştıralım. Almanya’nın nüfusunun yüzde 40’ı, 60 yaş üstüdür. Orada sağlık hizmetine yönelme normal karşılanabilir. Türkiye’de 60 yaş üstü nüfus, sadece yüzde 11’dir. Genç nüfusumuz yüzde 35 olduğu halde neden bu kadar hastayız, bunu sorgulamak lazım. Bu kadar çok hastamızın olmasının nedeni, sağlıkta dönüşüm programıdır. Bu program, sağlığı maalesef sayısallaştırmıştır, nitelikten uzaklaştırmıştır.”

ACİLLER, OLMASI GEREKENDEN 10 KAT FAZLA DOLUDUR
Acil servislere başvurunun 150 milyon 523 bin 406 olmasının, gerçekçi bir rakam olarak kabul edilebileceğini ancak bu sayının da çok yüksek olduğunu anlatan İzmir Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Süleyman Kaynak, “Her yurttaşım yılda iki kez acil servis gitmesi normal değildir” dedi ve ekledi:

“Dünyada acil servis kayıtları sağlıklıdır, ülkemizde de sağlıklı olduğunu düşünüyoruz. Çünkü acil servisler, kayıtları yapmak durumundadırlar. 150 milyon 523 bin 406 acil serviste hasta bakıldığı bilgisi doğrudur. Bu rakam, Türkiye Cumhuriyeti’nde her vatandaşın, yılda iki kez acil servisine gittiğini gösteriyor. Nüfusun iki katına yakın sayıda insan, acile gidiyor demektir. Gelişmiş ülkelerde acil servislere müracaat, toplam nüfusun ancak 15’ini geçmez. Eğer bir salgın falan varsa, kış mevsimiyse, 20 olur. Bizde ise nüfusumuzun tamamı neredeyse yılda iki kez acillik oluyor. Açıklanan rakamlar; acil servislerimizin, olması gerekenin 10 kat daha fazlasıyla dolu olduğunu gösteriyor.  Gerçek acillik durum, yurtdışındakiler kadardır ancak insanlar neden acil servislere gitme ihtiyacı hissediyor, bunu sorgulamak lazım.

Birinci neden;  acil servislerin ücretsiz olmasıdır. Türkiye, açlık ve yoksulluk sınırının altında yaşayan insanların ülkesidir. Nüfusunun çok büyük bir bölümü açlık ve yoksulluk sınırının altında yaşadığı için, sağlıkla ilgili masraf yapamamaktadır ve dolayısıyla en küçük sağlık sorunu olduğunda bile ücretsiz olduğunu bildiği acil servise gitmektedir. İkincisi, randevu alamıyor. İnsanlar özel hastanelere gidemiyorsa, randevu alamadığında, acile başvuruyor, sağlık sorununa çare arıyor. Üçüncüsü, vatandaş işyerinden gündüz saatlerinde hastaneye gitmek için izin alamıyor. Rapor yazılması gereken hastalar, rapor almak istemiyor, çalışmak zorundayım, yoksa maaşımdan kesilir, diyor. İnsanlar bıçak sırtında yaşadıkları için doktora giderek kazancının azalmasını istemiyor. Dolayısıyla mesai saatleri dışında sağlık kuruluşlarına gidiyor.  Kasım ayında açlık sınırı 15 bin liraya, yoksulluk sınırı da 45 bin liraya yaklaşmıştı. O zaman asgari ücret 11 bin 400 liraydı, bugün 17 bin lira oldu. Yenilenmiş rakam bile açlık sınırının bir tık üstünde. En geç Mart ayında asgari ücret, açlık sınırının altında kalacak. Açlık ve yoksulluk, hastalıkları artırır. İyi beslenemeyen insanlar, çok çabuk hastalanır. Direnci azalan insanların kronik hastalıklara yakalanma riski artar. Türkiye, bir hasta toplum haline getirilmiştir. Sebebi de açlık ve yoksulluğun bu kadar yaygın ve ağır seyretmesidir. İnsanlar ancak karınlarını doyurabilmek için uğraştıkları için sağlık gibi son derece önemli bir sorunu için para harcayamamaktadır. Hastaneye veya sağlık kurumlarına ulaştıklarında hem katkı payı, hem ilaçta katkı payı ödemeye mecbur bırakılmaktadır”