İzmir’in işsizlik raporu: Neden kronikleşti?

TÜİK, 2015 yılı 'İşgücü İstatistikleri'ni açıkladı. İşsizlik ülke genelinde arttı. İşsiz sayısı 2015 yılında bir önceki yıla göre 204 bin kişi artarak 3 milyon 57 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0.4 puanlık artış ile yüzde 10.3 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye ortalaması 10.3 olurken İzmir'de bu oranın 2015 yılında bir önceki yıla göre 1.1 artarak, yüzde 15'e ulaşması kent ekonomisinin bir kez daha sorgulanmasına yolaçtı. İzmir'de kronikleşen işsizliğin nedenleri arasında Manisa'nın teşvikle yatırımda cazibe merkezi haline gelmesi, turizmde yaşanan kriz, tarımda emek yoğun ürünlerin ekiminden vazgeçilmesi, kadınların işgücü arzı ve genç mezunlar gösterildi.

GÖÇ ETKİSİ
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, işsizlik rakamının İzmir'de ülke genelinden yüksek olmasının kentin ticaret ve sanayide gerilemesinin bir göstergesi olmadığına dikkat çekerek, "İzmir’i izleyen dünyanın çeşitli bölgelerindeki tarafsız analiz yapan kuruluşlar, İzmir’in yükselen bir kent olduğunu ve dünyada ilk sıralarda olduğunu tablolarla ortaya koyuyorlar. Ancak buna rağmen kentimizde yüzde 15, Türkiye ortalamasının 5 puan üzerinde işsizlik olmasında en büyük neden dışarıdan gelen misafirimiz olan, işveren için çok ekonomik koşullarda, ihtisas istemeyen işlerde çalışanlardır. Bu nedenle oranı normal karşılıyoruz. Bunun yanı sıra İzmir, iş ve aş arayan kişilerin en fazla göç ettiği kentlerin başında geliyor. Dışarıdan gelip iş arayanların da İzmir’de işsizliğin yüksek çıkmasındaki etkisini unutmamak gerekiyor" dedi.

"İZMİR FABRİKASIZLAŞTI"
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, İzmir'de işsizlik oranının yüzde 15 olmasının nedenlerinin yatırım teşviği ile desteklenen Manisa'nın İzmir'den avantajlı duruma gelmesinden, Manisa'da nitelikli işgücünün artmasından, terör saldırıları nedeniyle önüne göremeyen turizimcinin istihdam yaratmaktan korkmasından ve mevsimlik tarım işçilerinin boşta olmasından kaynaklandığını söyledi. Memiş, şu değerlendirmeyi yaptı: "Teşvik sistemi nedeniyle Manisa yatırımda cazibe merkezi haline geldi. İzmir'deki önemli sanayi kuruluşları teşvikten yararlanmak için fabrikalarını Manisa'ya taşıdı. Bu fabrikalar daha önce işgücünü İzmir'den taşıyordu, ancak Manisa'da da nitelikli işgücünün oluşmasıyla köylerden alım yapıldı. Metal sektörü de İzmir'den Manisa'ya taşınmaya başladı. İzmir'in sanayi- üretim ilişkisi zayıfladı. Bu durumda istihdam talebi belediyeleri sardı ama onların da kapasitesi belli. OSB'ler ve küçük orta boy işletmeler dışında istihdam alanı yok. İzmir fabrikasız kente döndü. Bu aylar, mevsimlik tarım işçilerinin de boşta kaldığı aylar. Bombalı terör saldırılarının ardından turizmci önünü göremediği için bu aylarda yapması gereken istihdamı yapmadı. Bunlar da işsizliği körükledi."

"YIL SONUNA KADAR 500 BİN KİŞİ DAHA İŞSİZ KALABİLİR"
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği Başkanı Mehmet İşler, İzmir'in tarım ve turizm kenti olduğunu belirterek, Ankara ve İstanbul'daki bombalı saldırıların Brüksel'deki patlamanın ardından kentteki rezervasyonların yüzde 50 düştüğünü söyledi. İşler, Türkiye'nin terör ve mülteci sorununun, imaj ve İslamofobi (İslam korkusu) algısının turizmde mağduriyet yarattığını dile getirerek, şöyle konuştu: "Son terör saldırılarının ardından satışlarımız yüzde 50 düştü. Bu, işçi sayısını da yüzde 50 azaltmak demek. Devlet işten çıkardıklarımıza işsizlik maaşı ödeyecek. Bizim önerimiz, devlet bizden sigorta payı almasın, biz de işten çıkarmayalım. Aksi taktirde yıl sonuna kadar turizm sektöründe yaklaşık 500 bin kişi işsiz kalacak. Çarpan etkisiyle bu 1.5 milyon insanı etkileyecek."

"PAMUK YERİNE MISIR EKİMİ İŞSİZLİĞİ ARTIRDI"
Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, Ege'de pamuk ekiminden vazgeçilmiş olmasının yerine mısırın ekilmesinin işsizliği artırdığını belirterek, "Mısır, en fazla ekilen ürün. Mısır işçi emeğine ihtiyaç duymuyor. Pamuktaki çapalama, toplama ve bakım işçilikleri mısırda yok. Tarım işçileri Mayıs ve Ekim ayları arasında yoğun çalışıyor. Şu anda boşta olmaları da işsizilği yükselten nedenlerden biri" dedi.

"İZMİR'DE KADINLAR ÇALIŞMAK İSTİYOR"
Ege Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Mustafa Güçlü, İzmir'de işsizlik rakamlarının Türkiye ortalamasının üstünde çıkmasının yapısal bir sorun olduğunu vurgulayarak, "İzmir emekli kenti. Üniversite çok var. Yeni mezunlar yaşadıkları kentte iş arayışına giriyor. İzmir'de kadın işgücü arzı diğer illere oranla da oldukça fazla. İzmirli kadınlar çalışmak istiyor" dedi.

"GENÇLER TERÖR ODAKLARININ HEDEF İNSAN GÜCÜ HALİNDE"
MHP'nin ekonomi kurmayı, Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Kenan Tanrıkulu, genç işsizlik oranının 0.6 puan artışla yüzde 18.5'e çıktığına, bu oranın genç erkeklerde yüzde 16.5, genç kadınlarda yüzde 22.2 olduğuna dikkat çekti. Geniş tanımlı genç işsizlik oranı yüzde 28.9 olduğunu ifade eden Tanrıkulu, yüksekokul mezunu işsizlik oranının yüzde 11, işsiz sayısı 692 bin olduğunu anlattı. İstihdamda tarım sektörünün payının 0.5, sanayi sektörünün payının 0.7 puan azaldığını ifade eden Tanrıkulu, "Sanayi kan kaybediyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi işsizliğin en yüksek olduğu bölge, İzmir’de işsizlik yüzde 15, işsiz sayısı 264 bin. Reformların lafta kalması, artan terör olayları, jeopolitik riskler geleceğimizi karartıyor. İstikrar olmayınca güven olmuyor, güven olmayınca da beklenen yeni istihdam yatırımları gerçekleşmiyor. Geleceğimizin teminatı işsiz gençlerimiz, terör odaklarının hedef insan gücü halinde. Buna dikkat edilmeli. Öncelikli reformlar işsizliği azaltmak, yeni yatırım yaratmak, mevcut vergi, prim yükünü hafifletmek olmalı" dedi.

İZMİR ORTALAMANIN HEP ÜSTÜNDE
İzmir'de işsizlik, yıllardır ortalamanın üzerinde çıkıyor. 2011'de işsizlik ülke genelinde yüzde 9.8 olurken İzmir yüzde 14.7 oldu. 2012'de işsizlik oranı Türkiye'de yüzde 9.2 gerçekleşirken İzmir'de yüzde 14.8 ile yine yükseldi. 2013'te ise Türkiye genelinde işsizlik yüzde 9.7'ye, İzmir'de yüzde 15.4'e çıktı. 2014 Türkiye geneli işsizlik yüzde 9.9 iken İzmir'de işsizlik 13.9 oldu.

EGE BÖLGESİ'NDEKİ İŞSİZLİK ORANI
İzmir'de işsiz sayısı 264 bin işsizlik oranı yüzde 15. Balıkesir ve Çanakkale'de 34 bin işsiz var, işsizlik oranı yüzde 5.3. Manisa, Afyon, Kütahya ve Uşak'ta işsiz sayısı 50 bin, işsizlik oranı yüzde 4.1. Aydın, Denizli ve Muğla'da işsiz sayısı 85 bin, işsizlik oranı yüzde 6.9. (dha)