İzmir'de ekonomik kriz çıkmazı... Moto kuryeler eylem hazırlığında!

Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Türkiye'deki enflasyon, hayat pahalılığı ve yoksullaşma pek çok kesim gibi pandeminin kasklı kahramanları moto kuryeleri de derinden etkiledi. Pandeminin başladığı günden bu yana salgının yükünü sırtlayan moto kuryeler yoğun çalışıp hayatlarını pek çok anlamda riske attılar. Kapanma sürecinde elimiz kolumuz oldular, tüm ihtiyaçlarımızı ayağımıza kadar getirdiler.

Ancak pandemi sonrasında derinleşen ekonomik kriz ve bunun piyasalara etkisi ile birlikte ilk gözden çıkarılanlar arasında oldu moto kuryeler. Pandemi sürecinde talep doğrultusunda sayıları artan moto kuryeler şu anda işsizlik ile karşı karşıya kalmış durumda.

Egedesonsöz’e açıklamalarda bulunan İzmir Motosikletli Kuryeler Derneği Başkanı Burhan Akgün, pandemi sürecinde işsiz kalan ya da daha fazla maaş alacağını düşünen farklı meslek gruplarından insanların moto kurye olarak çalışmaya başladığını ifade etti. Krizle birlikte işverenlerin kurye sayısını azaltma yoluna gittiğini belirten Akgün, “Önceden 5 kurye çalıştıran işyerleri işlerin azalmasını ve artan maliyetleri gerekçe göstererek 3 kurye çalıştırmaya başladı. 3 kuryeye 5 kişinin yükünü yüklediler. Birçok kurye arkadaşımız bizden iş istiyor” dedi.

‘ÜÇ MOTO KURYEDEN BİRİ İŞSİZ’
Büyük firmaların da azalan talepleri gerekçe göstererek şahıs şirketi kuran kuryelerle yaptıkları sözleşmeleri tek taraflı fesh etme yoluna gittiğini dile getiren Akgün “Bu arkadaşlarımız da hiçbir hak talep edemiyor... 15 bin moto kuryenin olduğu İzmir’de şu anda her 3 moto kuryeden 1’i işsiz durumda” diye konuştu.

‘MOTO KURYELER DE AÇLIK SINIRININ ALTINDA’
Ekonomik krizin yansımalarını anlatan Akgün şunları söyledi:

“Bir yıl önce günde 40 lira benzin yakan arkadaşımız şu anda 170-180 lira benzin yakıyor. Parça başı çalışan kuryelerin de işlerinde azalma var. Önceden günde 250 paket atan bir işyeri ortalama 70-80 pakete düşmüş durumda. Bu da kuryelerin aldığı ücretlere yansıyor. Kuryeler sisteme paket düşmeyince de kendisi iş bırakıyor. Bir kurye arkadaşın maaşı asgari ücrete çok yaklaştı. Günde 8 saat çalışan bir kurye için bizim belirlediğimiz fiyat 6 bin lira. Kuryeler de açlık sınırının altında çalışıyor. Taşıdığımız yiyeceklerin hiçbirini yiyecek durumda değiliz, en az 80-100 liralık yiyecekler taşıyoruz bunları almaya gücümüz yetmez.”

‘ÇOCUĞUMUZA BAYRAMLIK BİLE ALAMADIK’
Moto kuryelerin büyük bir kısmının bayram tatillerinde çalışmak zorunda kaldığını ifade eden Akgün, “Bayramda çalışan arkadaşlara şirketlerin kendi uyguladıkları bir uygulamaları olabiliyor. O gün çift yevmiye veren yerler var ama işverenler bu fazla çalışma ücretini vermiyorum dediği zaman kuryeler bayramda çalışmak isteseler bile çalışamıyorlar. Bayramda çoğu kurye arkadaşımız çocuklarına, kendilerine bir bayramlık bile alamayacak durumda” şeklinde konuştu.

‘İŞ BIRAKMAYI DÜŞÜNÜYORUZ’
İş bırakmayı düşündüklerini de belirten Akgün “Benzin fiyatları inmezse verilen ücretlerin güncellenmesi gerekiyor. Biz de artık iş durdurmayı düşünüyoruz. Benzin yüzünden büyük bir eylem yapmayı düşünüyoruz. Ama şirketler kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettiği için bizler çok umurlarında değiliz. Gerekirse yolun ortasında durararak benzin ücretlerindeki artışa tepki göstereceğiz. Bazı işverenler bu krizlerden etkileniyor ama her zamlarda işverenler de kendi sattıkları ürünlere zam yapıyor. Dün 15 liraya sattıkları ürünleri bugün 35-40 liraya satıyorlar. Kuryelerin hakları görmezden geliniyor” dedi.