İntegral’den çarpıcı anket: İzmir Mansur Yavaş’ta ısrarlı!

İntegral Araştırma Şirketi, geçtiğimiz günlerde ekonomik kriz ve güven başlıklarını açıkladığı siyasi gündem araştırmasının beklenen 2. etap sonuç raporunu açıkladı. Katılımcıların 24 Haziran Seçim tercihlerinin de ayrı kota olarak uygulandığı ve 30 ilçeyi kapsayan araştırmaya göre; 4 kişiden 3’ü iktidarın değişmesi gerektiğini düşünüyor. Cumhurbaşkanlığı için geçen isimler arasında Mansur Yavaş’tan yana tercihini koruyan İzmirli seçmen; Ekrem İmamaoğlu’na yaklaşımında ise keskin bir geri adım atmış görünüyor. Kararsızlar dağıtılmadığında, AK Parti; 3 Kasım 2002 seçimlerindeki oy oranına doğru gerilerken; 3 kişiden 1’inin CHP demesi ve yaşanan kaymalar; tüm parti cephelerindeki tartışmaları alevlendireceğe benziyor.

YALDIZ: BELİRGİN DEĞİŞİKLİKLER YAŞANIYOR!
Yaşanmakta olan ekonomik kriz ortamı ve diğer etkenlerle birlikte İzmir’in siyasi gündemi ve tercihlerinde belirgin değişiklikler olduğuna dikkat çeken İntegral Araştırma Şirketi Genel Koordinatörü Ümit Yaldız, “Araştırmamızın bu ayağındaki bulgulara bakıldığında; ülkede siyaset kurumuna duyulan güven oldukça zedelenmiş görünüyor. İktidarın değişmesine yönelik iki açılı sorumuza verilen yanıtlar dikkat çekici. Çünkü iktidarın değişmesi gerektiğini düşünenlerin oranı oldukça yüksekken, değişeceğine olan inancın düşük olması; siyasi aktör ve parti boşluğunu vurguluyor. Özellikle AK Parti ve CHP açısından da çarpıcı sonuçlar doğuran araştırmamızın işaret ettiği bir diğer önemli sonuç da; olası Cumhurbaşkanı Adaylarına yönelik tercihler. Mansur Yavaş Kasım Ayı araştırmamızdaki oranını büyük ölçüde korurken, İmamoğlu’na desteğin belirgin biçimde erimiş olması dikkat çekiyor. Bugün olası bir seçimde, sadece iktidar partisi değil, ana muhalefet partisindeki ve dolayısı ile her ikisinin ittifak ortaklarına ilişkin tercih oranları da ayrıca dikkat çekici. ” diye konuştu.

İntegral’in son siyaset gündemi raporunun ayrıntıları şöyle:

‘İKTİDAR DEĞİŞİMİ ALGISI’ DİKKAT ÇEKİYOR…

YOKSUL KESİMİN YÜZDE 84’Ü İKTİDAR DEĞİŞMELİ DİYOR

SİYASET SAHNESİ BOŞ, AKTÖR YOK!
Araştırmaya katılanlara, “Sizce Türkiye’de İktidar Değişmeli mi?” ve “ Bu Pazar bir genel seçim olsa iktidar değişir mi?” şeklinde iki farklı soru yöneltildi. 4 İzmir seçmeninden 3’ünün, yani yaklaşık yüzde 75’in AK Parti iktidarının değişmesi gerektiğini ifade ettiği soruda; değişmemesi gerektiğini söyleyenler, sadece yüzde12’de kalmış, yüzde 12 ise “Emin değilim, Kararsızım” yanıtını verdi. Ekonomik seviyesini ‘ düşük ve orta altı’ olarak tanımlayanlarda,  değişmesi gerektiği düşüncesi ‘orta ve yüksek ‘kesimlere göre çok daha yüksek ölçülürken, düşük kesimde üzde84,2’ye yükseldiği saptandı.  24 Haziran’ın AK Parti seçmeni, yüzde 45; MHP seçmeni yüzde 65 oranında iktidarın değişmesi gerektiğini savunurken, bu oran CHP seçmeninde yüzde 90’a ulaştı.

Araştırmanın aynı konudaki iki sorusu önemli sonuçlar ortaya koyuyor. Örneğin; “Bu Pazar seçim olsa ‘iktidar değişir’ diyenlerin oranı yüzde 48’de kaldı.’ Emin değilim’ diyenler yüzde 24 iken, yüzde 27,8’i bulan “Değişmeyecek ve Kesinlikle değişmeyecek”’ düşüncesi dikkat çekti. Bu değişim algısında ekonomik durum tanımlarına göre dağılımlar da tartışılmaya değer görülüyor.  Ekonomik seviyesini düşük olarak tanımlayanların yaklaşık yüzde 60’ı seçim yapılması halinde iktidarın değişeceğine inanırken, ekonomik seviyesini orta üstü ve yüksek olarak tanımlayanlarda bu inanç oldukça düşük kaldı. Bu Pazar seçim yapılsa iktidarın değişeceğine oransal olarak en fazla inanan kesimin HDP seçmeni (yüzde 72) olduğu saptandı. İktidarın değişmesi gerektiğini düşünenlerin yüzde 53,6’sı bu pazar seçim yapılması halinde iktidarın el değiştireceğine inanıyor. Değişmesi gerektiğini düşünenlerin yüzde 23,6’sı “Emin değilim” derken, yüzde 22,9’u “Değişeceğine inanmıyorum” cevabı verdiği görüldü.

İktidar değişmeli ve değişecek yanıtı, en yüksek ortalama oranıyla 24 Haziran 2018 genel seçimlerinde HDP, CHP ve İYİ Parti’yi tercih edenlerden gelirken, en düşük ortalama  AK Parti ve MHP seçmenlerinden geldi. AK Pati seçmeninin yüzde 45,3’ü ve MHP seçmeninin yüzde 65,7’si iktidar değişmeli cevabını verdi. AK Parti seçmeninin yüzde 29,7’si iktidarı değişeceğine inanırken, MHP seçmeninin yüzde 28,5’i iktidarın değişeceğine inandıklarını ifade etti.

Karşılaştırıldığında; katılımcıların yüzde 75,6’sı “Kesinlikle değişmeli, Değişmeli” cevabını verirken yüzde 48,3’ü “Kesinlikle değişecek, Değişecek” yanıtını verdi. Katılımcıların yüzde 12,4’ü “Kesinlikle değişmemeli, Değişmemeli” cevabını verirken, yüzde 27,8’i “Kesinlikle değişmeyecek, Değişmeyecek” cevabını verdi. İktidarın değişmesi gerektiği düşüncesi oransal olarak zirveyi görürken değişeceğine dair inancın yüzde 50’yi bulmaması daha çok muhalefetin yeterince güven verememesi ve özellikle CB adaylığı noktasındaki belirsizlik ve siyasi aktör boşluğuna bağlandı.

Rapordaki bir diğer önemli detay ise;  Kasım 2021’e göre iktidarın değişeceğine dair inancın düşmüş olması... Kasım 2021’de yüzde 53,5’i bulan ‘”Değişecek” yanıtı; Mayıs 2022’de yüzde 48,3’e geriledi. Bu düşüşte iktidar partisinin gücünü koruduğuna dair inanç kadar “Seçimle yani sandıkla değişmesinin mümkün görünmediğine” yönelik algının da rol oynamış olabileceği değerlendirildi.

BU PAZAR SEÇİM OLSA: AK PARTİ’DE GERİLEME… 4 CHP’LİDEN 1’İ KARARSIZ!

SEÇMEN, CHP – İYİ PARTİ ARASINDA …

Bu soruya gelen yanıtlarda; kararsızlar dağıtılmadan CHP yüzde 30,8 iken AK Parti yüzde 16,3, İYİ Parti yüzde 13,6 oranlarıyla ilk sıralarda yer aldı. Katılımcıların yüzde 12,7’si “Kararsız”, yüzde 7,4’ü “Oy kullanmam” dedi. Kararsızlar oransal dağıtıldığında ise İYİ Parti’nin yüzde 17’ye ulaştığı görüldü, AK Parti yüzde 20’lerde kaldı. İyi okunması gereken bu sonuçlarla ilgili en çarpıcı değerlendirme; iktidar partisinin 3 Kasım 2002 seçimlerindeki oy oranına gerileme ihtimali...

Kararsızlar oransal dağıtıldığında ise İYİ Parti’nin yüzde 17’ye ulaştığı görüldü, AK Parti yüzde 20’lerde kaldı. Kararsız ve protest seçmenin daha çok Cumhur İttifakı seçmenlerinde yoğunlaştığı görülürken, kararsızlara “Hangi partiler arasında kararsızsınız?” sorusu yöneltildiğinde; 3 kararsızdan birinin “Oy kullanıp kullanmama” konusunda kararsız olduğu, diğer kararsızlar içinde ise “CHP İYİ Parti arasında kararsızlığın yüksek olduğu görüldü.

24 Haziran tercihleri ile çapraz analiz alındığında en yüksek oranda seçmenini koruyan partinin yüzde 77 ile HDP, yüzde 71,9 ile İyi Parti olduğu saptanırken, en yüksek oy kaybının MHP ve AK Parti’den olduğu görüldü.

İZMİR, YİNE “YAVAŞ” DEDİ! İMAMOĞLU’NA KARADENİZ DALGASI…
Araştırmada, İzmirli seçmenin, açık uçlu soruda Cumhur İttifakı Erdoğan’a rakip olarak uzak ara Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı gördüğü Kasım 2021 araştırmasından sonra bir kez daha ortaya çıktı. Yavaş ismi; Kasım 2021 araştırmasındaki gibi neredeyse her üç İzmirliden birinden geldi. Ana Muhalefet Lideri Kılıçdaroğlu’nu Erdoğan’ın karşısında görmek isteyenlerin oranı ise aynı kaldı. En çarpıcı sonuç;  İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu isminde in karşısında elde edildi. Kasım 2021 ile karşılaştırıldığında İmamoğlu’na yönelik desteğin yüzde 5,7 puan birden azalmasının Ramazan Bayramı’nda Karadeniz’e yaptığı gezi sırasında ve sonrasında yaşanan tartışmalardan kaynaklı olduğu değerlendirildi.

Bu soruya İzmirli seçmenden 20 farklı isim gelirken; Mansur Yavaş” diyenler, ağırlıklı olarak dış ilçelerden, 35 yaş altı seçmen ve erkek katılımcılardan oluşmakta.

ERDOĞAN, YAVAŞ, KILIÇDAROĞLU VE İMAMOĞLU KARŞILAŞTIRMASI
EN ZOR SEÇENEK KILIÇDAROĞLU!

Katılımcılara “Erdoğan ile Kılıçdaroğlu, Yavaş ve İmamoğlu Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 2. tura kalsa hangisine oy veririsiniz?” sorusu Kılıçdaroğlu, Yavaş ve İmamoğlu açısından ayrı ayrı sorular olarak yönetildi. Bu üç isim Erdoğan’la seçime girerek 2. tura kaldığında; en yüksek oranda tercih edilen isim yüzde 65,1 ile Mansur Yavaş oldu. En düşük oranise yüzde 49 ile Kemal Kılıçdaroğlu olarak tespit edildi.

 “Boş oy atarım, sandığa gitmem“ yanıtları CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun adaylığında öne çıkarken; kararsızlar; Yavaş’ın adaylığında yoğunlaştı. Araştırmanın her isim için ayrı ayrı dikkat çekici bulguları söz konusu: “Kılıçdaroğlu, Yavaş ve İmamoğlu’na oy veririm.” cevabı en yüksek oranda merkez ilçelerden gelirken, “Erdoğan’a oy veririm.” cevabı en yüksek oranda dış ilçelerden geldi. Kadınlar, erkeklere oranla Kılıçdaroğlu’na ve İmamoğlu’na daha fazla oy verme eğiliminde. “Erdoğan’a oy veririm ve Kararsızım” diyenler arasında ise kadın seçmen daha fazla... Ayrıca; daha detaylı irdelendiğinde, 24 Haziran genel seçimlerindeki CHP seçmeninin yüzde 74,5’i Kılıçdaroğlu derken; yüzde 88’i Yavaş’ın ismini verdi. HDP’ye oy verenlerin yüzde 62,3’ünün, İYİ Parti’ye oy verenlerin yüzde 91,2’sinin de “Yavaş” demesi dikkate değer... Ayrıca, MHP’ye oy verdim diyenlerin yüzde 51,4’ü ve AK Partiye oy verdim diyenlerin  yüzde 26,4’ü de tercihini aynı isimden yana kullandı...

PARLAMENTER SİSTEME DÖNÜŞ KARARINA BAKIŞ
Araştırmada ayrıca; katılımcıların CHP, İYİ Parti, Saadet, DEVA, Gelecek, DP’nin oluşturduğu 6’lı masanın toplantılarından sonra kamuoyuna yaptıkları güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönüş kararı hakkındaki görüşleri de soruldu.

İzmir seçmeninin yüzde 49,1’i bu açıklamayı “Çok olumlu, Olumlu”, yüzde 23,3’ü “Çok olumsuz, Olumsuz”, yüzde 13,7’si “Kısmen olumlu” bulurken, yüzde 13,7’si bu konuda fikirlerinin olmadığını ifade etti. “Fikrim yok” yanıtı ve katılımcıların “güçlendirilmiş parlamenter sistem” içeriği hakkında bilgisinin olmaması dikkat çekti.

 24 Haziran genel seçim tercihleri bazında bakıldığında; en yüksek oranda destek İYİ Parti, HDP ve CHP seçmenlerinden gelirken, en düşük oranda destek AK Parti ve MHP seçmeninden geldi. En yüksek oranda “Fikrim yok” cevabı ise 24 Haziran seçimlerinde oy kullanmayan seçmenden, AK Parti seçmeni ve CHP seçmeninden geldi.

YALDIZ: DOĞRU DEĞERLENDİRMEK GEREKLİ…
İntegral Araştırma Şirketi Genel Koordinatörü Ümit Yaldız;  araştırmanın bir bütün olarak ele alınması gerektiğini; dönemsel ve kısa vadede çok çarpıcı sonuçlar ortaya koyduğunu belirterek şunları söyledi:

“Sonuç itibariyle ortaya çıkan İzmir fotoğrafı, tüm partiler açısından bir değerlendirme yapılmasını gerekli kılıyor. Özellikle ekonomik krizin etkileri, bu etkilerin siyasi yaklaşım ve tercihlere yansıması iyi okunmalı. AK Parti’nin gerileme eğilimi, İyi Parti’nin CHP ve diğer partilerden devşirdiği tercih oranı;  seçmenin iktidarın değişmesini istese de yerine bir alternatif bulamaması, iktidar kadar muhalefete de duyulan güvensizliği ortaya çıkarması bakımından oldukça önemli. Bu sonuçlar, hem genel hem de yerel seçimlere yönelik çıkarılacak yol haritası için öncü nitelikte. Bilhassa yoksul ve düşük gelir grubunun iktidarın değişmesi gerektiğini yüzde 80’in üzerinde istiyor olması, İmamoğlu’na yönelik toplumsal desteğin anlamlı oranda gerilemesi, AK Parti’nin oylarında 2002 seçimlerini hatırlatan rakamlar son derece önemli. Fakat iktidarın değişeceğine dair inancın düşüklüğü de ciddi bir muhalefet ve siyasi aktör boşluğunu işaret ediyor. İntegral araştırma olarak; başta İzmir olmak üzere siyasi gündemi, toplumsal ve ekonomik gelişmeler ışığında ölçmeye devam ediyoruz. Genel Seçimler için geri sayımın başladığı ve içinden geçilen bu olağanüstü süreç dikkate alındığında, elde ettiğimiz sonuçların değeri daha da artıyor.”