Hava kirliliği raporu… İzmir’in üç ilçesinde kırmızı alarm!

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Havaların soğumasıyla birlikte İzmir’de pek çok noktada hava kirliliği de kendini hissettirmeye başladı. Doğalgazın olduğu yerlerde bile bu yakıtın aşırı pahalı olması nedeniyle kömürle ısınmaya geçiş yapanlar çoğalırken, düşük kalorili, kalitesiz kömürler ve sanayi bölgelerindeki fabrikaların bacalarından çıkan filtrelenmemiş dumanlar, insanların oksijen yerine zehir solumasına sebep oluyor. İzmir’in pek çok noktasında 2022 kirlilik oranlarının, ulusal sınır ortalamasının üzerinde olduğu öne sürüldü. İzmirliler, uzun süredir oksijen yerine zehir soluyor. Bu durumda insanların açık havada spor yapması bir yana yürümesi bile sakıncalı görülüyor. Çevre Mühendisleri Odası, hava kirliliğinin arttığı yerlerde çok ciddi önlemler alınması gerektiğine vurgu yaparken, İzmir Tabip Odası da hastalara ve yaşlılara maskesiz dışarı çıkmamaları tavsiyesinde bulundu.

TÜRKİYE’DE HAVA KİRLİLİĞİNDEN HER YIL 30 BİN KİŞİ ÖLÜYOR
Çevre Mühendisleri odası İzmir Şube Başkanı Serhat Tanyeri, Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre, dünyada her yıl yaklaşık 7 milyon insanın hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiği, Türkiye’de ise hava kirliliğine bağlı ölümlerin her yıl yaklaşık 30 bin olduğu bilgisini paylaştı. “Kentlerdeki plansız yapılaşma, yeşil alanların ortadan kalkması, ekonomik sorunlar nedeniyle kalitesiz yakın kullanımının artması, kirletici vasfı yüksek sanayi tesisleri, havanın kirlenmesinde önemli rol oynuyor” diyen Başkan Tanyeri, son zamanlarda İzmir’in pek çok ilçesinde hava kirliliğinin arttığına dikkat çekti.

Tanyeri, şu bilgiyi verdi:

TORBALI, KARŞIYAKA VE ÖDEMİŞ’TE PARTİKÜL DEĞERİ, SINIRIN İKİ KAT ÜSTÜNDE
“2022 Yıllık ortalama PM10 (Partikül) değerleri Aliağa, Bornova, Çiğli, Gaziemir, Karabağlar, Karaburun, Karşıyaka, Menemen, Ödemiş ve Torbalı’da ulusal sınır değerlerin üzerinde, Bayraklı ve Yenifoça’da ise sınır değerlere çok yakındır. Torbalı, Karşıyaka, Ödemiş istasyonlarında ulusal sınır değerlerin 2 katına yakın seviyededir. 2022 Yıllık ortalama PM 2,5 değerleri de çoğu ilçede sınırı aşmış, bazılarında ise sınıra yakın durumdadır. Dünya Sağlık Örgütü standartlarıyla karşılaştırıldığında, PM10 ve PM2,5 değerlerinin o değerlerin üzerinde olduğu görülüyor. İzmir’de 9 adet ölçüm istasyonunda 5 farklı parametre (NO2(azot dioksit), SO2 (kükürtdioksıt), CO (karbonmonoksit), PM10 (Partikül), O3 (ozon)) ölçülüyor. Soluduğumuz hava içerisinde bulunan toz, polen, küf, yanma sonucu oluşan parçacıkları, organik bileşikler gibi 10 mikron ve daha küçük parçacıklar PM10 (partiküler madde) olarak, 2,5 mikron ve daha küçük parçacıklar ise PM2.5 olarak adlandırılır. Doğrudan solunum yolu ile vücudumuza giren bu parçacıklar sağlık riskleri açısından oldukça önemlidir. Kış gelince azotdikotsit, kükürkdioksit, karbonmonoksit, partikül ve ozon değerleri, olumsuz yönde artıyor. Aliağa endüstri bölgesinde yer alan demir çelik ve petrokimya tesislerinin emisyonları, İzmir’in havası kirleten bir kaynaktır. Aliağa için çok acil önlemler alınmalıdır. Kirliliğin çok yüksek olduğu ilçelerde de ciddi denetimlerle kirliliğe yol açan yakıtların kullanılmasının önüne geçilmelidir.”

İNSANLAR ARTIK NE BULURSA YAKAR HALE GELDİ
2022 ortalamaları hakkında açıklamalarda bulunan Başkan Serhat Tanyeri, PM10 değerlerinin Aliağa, Aliağa Bozköy, Bornova, Çiğli, Gaziemir, Karabağlar, Karaburun, Karşıyaka, Menemen, Ödemiş ve Torbalı’da ulusal sınır değerlerin üzerinde olduğunu söyledi. Başkan Tanyeri, “Bayraklı ve Yenifoça’da ise sınır değerlere çok yakın. Torbalı, Karşıyaka, Ödemiş istasyonlarında ulusal sınır değerlerin 2 katına yakın seviyededir. 2022 Yıllık ortalama PM 2,5 değerleri Bornova ve Konak’ta ulusal sınır değerlerin üzerinde, Çiğli, Karşıyaka, Kemalpaşa’da sınıra yaklaşmış durumda. Ortalama değerler, DSÖ standartlarının çok üzerindedir ve bu büyük bir tehlikeye işarettir. İnsanlar, ekonomik darboğaz nedeniyle doğalgaz yerine kömür veya odun yakmaya başladı. Hatta kömür ve odun bulamayınca, ne bulursa onu yakarak ısınır hale geldi. Belediyeler düşük kalorili, hava kirliliğine yol açan kömürlerle ilgili denetlemelerde bulunuyor ama yine de önüne geçilemiyor. Kömürün karbon emisyonu çok daha yüksek.  Kömür kullanımı arttıkça risk de artacaktır” diye konuştu.

KAYNAK: HAVA KİRLİLİĞİ SAĞLIKLI İNSANLAR İÇİN BİLE RİSKTİR
İzmir Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Süleyman Kaynak ise kentteki hava kirliliğinin sağlığı tehdit eder boyutlara geldiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Şu bir gerçek ki, doğalgaz faturaları insanların cebini yakıyor. İzmir’in pek çok ilçesinde, semtinde özellikle akşam saatlerinde sis  bulutu çöküyor. Bunun sis mi yoksa hava kirliliği mi olduğu konusunda tereddüde düşenler oluyor ancak hissedilen koku, kirlilik olduğunu ortaya koyuyor. İnsanlar oduna, kömüre, yani katı yakıtlara dönüş yaptı. Doğalgaz ucuz olsa, insanlar doğalgazla ısınsa, hiç olmazsa doğalgazın olduğu yerlerde hava kirliliği yaşanmaz. Hava kirliliği, akciğer hastalığı olanlar, özellikle yaşlı kişiler için büyük tehlikedir. Astımı, kalp yetmezliği olanların kesinlikle kirli havalarda dışarı çıkmaması gerekir. Eğer çıkmaz zorundaysa da maske takarak çıkmalı. Çocuklar, bebekler de kirli havadan çok etkilenirler. Hava kirliliği, sağlıklı insanlar için bile yaşamsal risk demektir.  Kirli hava, belki bir veya iki günde etkisini göstermese de ilerleyen günlerde insanların solunum sistemlerini olumsuz etkiler, oksijenlenmeyi kısıtladığı için. Maske takmak zorundayız.  Havanın çok kirli olduğu özellikle akşam saatlerinde olabildiğince dışarıda, kirli havalı ortamlarda bulunmamaya gayret etmek zorundayız. Mecbur değilseniz, dışarı çıkmayın. Maske dışında başkada tavsiye edeceğimiz anlamlı bir önlem yok”