AK Partili Nasır'dan 'emsal' eleştirisi: Sorumlusu Büyükşehir!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında yer alan Samos Fay Hattı'nda 30 Ekim 2020 tarihinde yaşanan deprem sonrası kent genelinde binlerce bina için az, orta ve ağır olmak üzere çeşitli hasar kayıtları oluşmuştu.

Yaşanan felaket sonrasında 'kentsel dönüşüm' konusu kent genelinde gündeme gelirken, özellikle depremin ağır hasar verdiği Bayraklı için, Bayraklı Belediyesi yüzde 10 emsal kararını meclisinden geçirirken, İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne gönderilen önerge revizyon ile emsal, parselde yüzde 20, ada bazlı ise yüzde 30 artış olarak güncellenmişti.

AK Partili isimler plan değişikliği ile yapılan değişimlerin mahkemeye takılabileceğini söylerken, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'ne de plan tadilatı ile emsal sağlansın çağrısında bulunmuş ve önerge vermişti. Önerge CHP'li meclis üyelerinin oyları ile reddedilirken, iki grup arasında sık sık tartışma yaşanmıştı.

Emsal artışına karşı çıkacağını duyuran Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu da geçtiğimiz günlerde askı süreci tamamlanan Bayraklı'nın emsal artışı kararını mahkemeye taşımıştı.

Depremzedeler mahkeme hamlesine 'emsalime dokunma' sloganı ile eylem planı yaparken Ege'de Sonsöz'e konuşan AK Parti İzmir Milletvekili Necip Nasır'da mahkeme kararı ile ilgili hem TMMOB'u hem de İzmir Büyükşehir Belediyesi'ni eleştirdi.

TAM 1 YIL KAYBETTİ
TMMOB tarafından yapılan itirazlar hakkında kendilerinin daha önceden uyarıda bulunduklarını belirten Nasır, sonucun böyle olacaklarını bildiklerini dile getirirken şu ifadeleri kullandı:

 "Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir. Biz bu konuda en baştan beri uyarıyoruz. Burada palyatif çözümler aramanın anlamı yok. Bunlar sadece günü kurtarmaya yönelik düzenlemeydi. Kanuni dayanağı yoktur. Kanun der ki Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir ve hukuki dayanağı olması lazım. Plan değişikliği plan notları ile değil plan tadilatları ile olur. İzmir'in büyük sorunu; bütüncül planlarının olmaması. Merkez ilçelerin bile 1/5000'likleri yok. Benim zorumla yıllardır olmayan  1/1000'i ölçekli planları imzalattık gönderdik. Alt ölçekli planlar üst ölçekli planlarla uyumlu değil. Yüzde 70'i 80'i dönüşmesi gereken İzmir'de ilçe ilçe bütüncül planlar yapılmalı. Çok basit bu. Ben mali boyutunun da çıkarmıştım ve 1 yıl içinde çözülebilecek bir konuydu. İBB mevcut planlar üzerinden düzenlemeler yaparak ada bazlı, plan tadilatları ile o ilçelerin planlarını yenileyecek ve hukuki dayanakları ile evrensel planlama kriterlerine göre planlama yapacak ve buna kim dava açarsa açsın yasal olduğu için iptal edilmesi de mümkün olmayacaktır. Bu sorumluluk Büyükşehir Belediyesi'ne aittir. Burada tamamen yetki belediyeye aittir. Bakanlık gelip de İzmir'in yeniden planlanması ile ilgili bir düzenleme yapamaz. Belediyeler plan tadilatı ile sorunu çözebiliriler. Biz zamanında mahkemeye verilebilir diye uyarmıştık. Tam 1 yıl kaybettik. Yarın deprem olduğunda ne olacak? Yüzde 70 kenti dönüştüreceksin ancak planların yok."

ZAMANINDA GEREKENLERİ SÖYLEDİK
Dönüşümün sağlanması için parsel bazından öte ada bazlı dönüşümün önemine dikkat çeken Nasır, söylenen şekilde planlamalar yapılması halinde iptal edilemez olduğuna değinerek şunları söyledi:

"Bunun tek sorumlusu Büyükşehir'dir. Biz zamanında gerekenleri söyledik. Yeni yönetmelikler var. Yangın yönetmeliği, asansör yönetmelikleri… Yeni yapılacak yapılarda emsal kayıpları var bunlarla kimse binalarını yenilemez. Ancak siz kalkar ada bazlı planlama yaparsanız, evrensel planlama kriterlerine göre bir planlama yaparsanız gerekli düzenlemeler yaparak hem sosyal donatı alanları oluşturulur hem de asansör ve yangın merdiveni gibi kayıplar önlenebilir. Hukuki olarak olduğu içinde iptali mümkün değildir."

GELSİNLER KREDİYİ BİZ ÇIKARALIM
İzmir'in genelinde 30 ilçede de planlamanın yapılması gerektiğini belirten Nasır, Büyükşehir Belediyesi'ne de çağrıda bulunurken şu ifadeleri kullandı:

"Büyükşehir belediyesinin bu anlamda çalışma düşüncesi olmamasından kaynaklanıyor. Yoksa plan yapmanın önünde engel yok. Ben bunu şehir plancıları ile görüştüm. Orta boyutlu bir ilçenin yeniden planlaması için ihaleye çıkılması halinde 30 ilçeyi 40-50 milyon TL gibi bir tutarla planlama yapılabilirdi. İller Bankası'nın bu konuda belediyelere teşvik edici maddeleri var. Bu konuda gelsinler bize, krediyi biz çıkarttıralım. Desinler ki biz ilçemizi bütüncül planlar yapacağız biz hemen yardımcı olalım. Ancak bir ilçeyi yapalım diğerini yapmayalım demek de doğru değil. 30 ilçe bölgesi ile bütüncül planlarını yapacak yani biz şehrin anayasasını oluşturmalıyız. Bu neyi engelleyecek? Her isteyenin önüne geldiği yerde AVM açamamasını sağlayacak. Belediyeler son zamanlara kadar plan tadilatlarını revizyon planları ile gelir kapısı olarak görüyorlardı. Ancak bizim 2018 yılında yaptığımız düzenleme ile bunun önüne geçtik. Hastalık belli, reçete ortada. Geleceksin bütün ilçeleri Büyükşehir koordinasyonunda planlayacaksın ve ilçenin anayasasını belirlemiş olacaksın ve özellikle ada bazlı dönüşümü hedefleyeceksin."

MAHKEME SONUCUNU GÖRECEĞİZ
Kentsel dönüşümün İzmir'de sadece bakanlık eliyle yapılmasının mümkün olmadığını dile getirirken iş birliği çağrısında da bulunan Nasır, "Biz İzmir'de ilk defa kentsel dönüşüm başkanlığını kurduk. Burada vatandaşlar birleştip geldiğinde İBB'nin yapmadığını bakanlık yapmaya çalışacak. Ancak bakanlık nereye kadar yapabilir? İzmir'in tamamında yapabilmesi mümkün değil. Bütün dinamiklerin ortak çalışması lazım. Yerel yönetimlerin, hükümetin, vatandaşın ve özel sektörün… Bu dörtlü olmazsa olmaz. Biz ancak İzmir'i bu şekilde dönüştürebiliriz. Sadece bir ilçede düzenleme yaparak emsal artışı da versen oradaki sosyal donatı alanları olmadığı için mahkemeye başvururlar ve sonuçlarını göreceğiz" dedi.

Büyükşehir Belediyesi'nin kentte bir tane bile kentsel dönüşüm çalışması yapmadığını dile getiren Nasır, "Palyatif çözümler çarpık kentleşmenin devamını sağlayacaktır. İBB 6366 sayılı kentsel dönüşüm anayasası ile bir tane dönüşüm yapmamıştır. 73'ncü madde ile yaptığı Örnekköy ve Uzundere'de sadece 960 tane konut yapmıştır. Bakanlık 2012-2013 yıllarında  İBB'nin müracaat ettiği  6,5 milyon metrekare alanı kentsel gelişim alanı olarak yayınlamıştı. Örnekköy'e bakın ve kaç emsal vermiş… Yoğunluğu arttırmıştır, planlama kriterlerine bu da doğru değildir. Emsal için bir planlama yapılır, vatandaşın kayıplarını önlemek için artış verilir ve bilimsel verilere dayalı bir dönüşün yapılır" ifadelerini kullandı.

ZAMANINDA GEREKENLERİ SÖYLEDİK
Narlıdere'deki riskli alanlar hakkında hazırlanan kentsel dönüşüm planlarına da gerçekleştirilen itirazlar için  odalara 'mesleklerine uygun değil' yorumu yapan Nasır, "Narlıdere planlarının yapılmasını bizlerde destekledik. Bir dönüşümdü. Oradaki yapılarda talep edilen emsal daha yüksekti. Planlama kriterlerine uygun olarak  belediyenin hazırlamış olduğu planlar onaylandı. Narlıdere'de farklı durum vardı. Mülkiyeti 3'üncü şahısların mağduriyetine neden olacak alanlar vardı. Burada hazine ve belediye alanlarından da tavizler verilerek planlamaları yaptı. Planlamaya odaların itiraz etmeli Narlıdere'deki dönüşümde bir yerde kendi mesleklerine uygun gelmiyor" dedi.

OLUMLU HER ŞEYE DAVA AÇIYORLAR
Meslek odalarının her şeye dava açtığını da vurgulayan Nasır, "Odalar İzmir'de bu güne kadar olumlu her şeye dava açıyorlar. STK'lar, yarı kamu kurumu niteliğinde dava açabilir ancak önemli olan davayı açanın dava açmasına sebep olan unsurları ortadan kaldırmak. Siz bölgedeki bütüncül yapılanma ile gitmez ve alt üst ölçekli planlarda uyumsuz bulundurursanız ona meydan vermiş oluyorsunuz ve o da kendince iş yapmış durumuna giriyor. Burada tek sorumlu Büyükşehir Belediyesi'dir. Büyükşehir gerekeni yapmalıdır. Çok hızlı bir biçimde 30 ilçeyi de planlamalıdır. Buradaki tek sorumlu Büyükşehir Belediyesidir. Gereğini yapmalıdır" diye konuştu.