'Manidar kanun': Döviz ve TL ihracatının önü açıldı

Nisan ayında yapılan düzenleme ile vatandaşlar limitsiz bir şekilde Türkiye’ye döviz sokmasının önü açılmıştı. Bu kararla birlikte artık Türkiye’den ihracat yoluyla yurtdışına döviz çıkışının da hızlanması bekleniyor. Ani hareketlerin kur üzerinde önemli etkisi de olması bekleniyor. Hazine Müsteşarlığı yurt dışına çıkarılacak paralar için ise lira için 25.000 TL döviz için ise 10 bin euro sınırı koydu. Bundan daha fazla bir miktar yurt dışına çıkarılacağı zaman ‘bakanlıkça belirlenen esaslar’a bakılacak.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın Kanunu’nun 3. maddesinin a bendi değiştirildi. Daha önce Türk Lirasının ithal edilmesi mümkün olmadığı gibi  ihraç edilmesi de bankalar vasıtasıyla yapılması gerekirdi ancak yapılan değişiklikten sonra Türk Lirası’nı da bankalara gerek olmadan yurt dışına  ihraç etmek serbest oldu. 4. Maddenin de a bendi de değiştirildi. Buna göre Türkiye’den döviz ihracatı da bankalara gerek kalmadan serbest oldu. Çünkü yeni düzenlemede ihracat için herhangi bir şart aranacağı belirtilmedi.

YOLCU SIFATI KALDIRILDI
Önceki yıllarda vatandaşlar 5 bin dolar veya dengi efektifi ‘yolcu’ sıfatı ile yurt dışına çıkarabiliyorlardı. Şimdi bu da değişti. Kararın Kanunun ilgili kısmı, “10.000 euro veya eşitini aşan efektifin yurt dışına çıkarılması Bakanlıkça belirlenen esaslar dahilinde yapılır” olarak düzenlendi.

EKONOMİ BAKANLIĞI’NA DA BİLDİRİLECEK
Türkiye’den yurt dışında yatırım yapmak için sermaye ihracında bulunan kişilerin isimleri önceden işlemlerinden 30 gün içerisinde Hazine Müsteşarlığı’na bildiriliyordu. Kararın Kanun değişen yeni halinde ise Hazine Müsteşarlığı ile birlikte Ekonomi Bakanlığı da bu sermaye hareketinden haberdar edilecek.

HANGİ KURUMA GİDECEĞİNE HAZİNE KARAR VERECEK
Hazine Müsteşarlığı ise sermaye bildirimine ilişkin olarak istenecek bilgi ve belgeleri düzenleme hakkına sahip. Yeni eklenen madde ile Hazine Müsteşarlığı kendilerine gönderilen sermaye kayıt bilgilerinin başka kurumlara gönderilip gönderilemeyeceğine de karar verecek. Böylece Hazine’nin izin vermediği şüpheli bir işlem bildirimi örneğin kurumun izin vermemesi dahilinde MASAK’a bildirilemeyebilecek.

YOLCUDA SINIR KALDIRILMIŞTI
Gümrük Bakanlığı’nın 15 Nisan tarihli yeni genelgesi, Türkiye’ye gümrük giriş noktalarından hiç bir beyanda bulunmadan serbest biçimde nakit para getirilmesinin önünü açtı. ‘Bu nakdin beyan edilmesi zorunlu değildir, yolcu beyana zorlanamaz” denilen yeni genelge ‘terörün finansmanı’, ‘kara para aklama’ ve ‘Türk Parasını Koruma Kanuna Muhalefet’ şüphesinde savcılığı devreden çıkarıyor. Para yakalanırsa, sözlü beyan ikna edici olmazsa devreye sadece MASAK girecek.

ZAMANLAMASI OLDUKÇA MANİDAR
Anadolu Ajansı'nın haberine göre Öztrak, yazılı açıklamasında, iktidarın seçimlerden hemen önce 15 Nisan'da gümrük kapılarından nakit yabancı para girişinde beyan zorunluluğunu kaldırdığını, seçimlerin hemen ardından da "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararname"de değişiklik yaptığını ifade etti.

Bu değişikliklerle Türkiye'den dışarı döviz ve Türk lirası ihracına imkan tanınırken, kişilerin yurtdışına giderken, gerek efektif gerekse Türk lirası cinsinden yanlarında taşıyabilecekleri para sınırlarının da gevşetildiğini savunan Öztrak, "Müstafi 62. Hükümetin, 11 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 32 Sayılı Karar'da yaptığı değişikliklerin zamanlaması oldukça manidardır" iddiasında bulundu. Bu düzenlemenin yapıldığı gün açıklanan Nisan ayı ödemeler dengesi rakamlarının da oldukça dikkat çekici olduğunu öne süren Öztrak, 2015'in ilk dört ayında Türkiye'ye 7 milyar dolar kaynağı belirsiz para girişi olduğunu savundu.

İlk dört aylık dönemler itibarıyla bunun Cumhuriyet tarihinin rekoru olduğunu ifade eden Öztrak, "AKP'nin 13 yıllık iktidar döneminde ülkeye giren kaynağı belirsiz net para miktarı ise 36,3 milyar dolardır. İktidar, 32 Sayılı Kararname'de yaptığı değişikliklerin ve muazzam kaynağı belirsiz para girişlerinin nedenlerini kamuoyuyla derhal paylaşmalıdır" görüşüne yer verdi.