Birkaç yıl önce Artvin’in Macahel köylerinde bir iki gün kalmıştık. Gürcistan sınırındaki bu köylerde yaşayanların çoğu çifte vatandaştı. Köyde lüks Alman markalı arabalar dikkat çekiyordu. Çünkü aynı zamanda Gürcistan vatandaşı oldukları için, Batum’dan çok uygun fiyata gümrüksüz araba getirebiliyorlardı.

Diğer dikkat çekici bir görüntü, arabaların neredeyse tamamı İstanbul plakalı olmasıydı. Yani bu insanların büyük bölümü iki yerli yaşıyorlardı. Yaklaşık altı ay İstanbul, altı ay ise Macahel’de.

Kaldığımız pansiyonun sahibi olan ailenin büyüğü olan kişi, sohbet sırasında bize İstanbul’a ne zaman gideceğini, karşı dağın belli bir bölgesini işaret ederek tarif ediyordu. “Kar şu seviyeye inince gideriz, çünkü ondan kısa bir süre sonra yollar kapanır.”

Çanakkale’den Antakya’ya kadar bütün kıyı bölgesi köylerde, bir süredir 34 plaka arabalar var artık. Öyle transit geçişte değil, yılın belli bölümünde orada yaşayanların arabaları bunlar.

Büyük yaşamdan kaçış, olarak tarif edenler oluyordu bu yer değiştirmeyi. Ama emekli olanlar dışında birçoğu aynı zamanda metropolle bağlı işlerini de sürdürüyorlar tabi.

Birkaç hafta önce kendi köyümde arazide ot toplamaya çıkınca, yine benzer manzara ile karşılaştım. Tarla komşum bir küçük taş ev yaptırmıştı ama henüz kendisini görmemiştim. Orada görünce selamlaştık ve tanıştık.

İstanbul’dan kaçmış gelmiş buraya. “Virüs’ten kaçtık” diye tarif ediyordu durumunu.

Zaten ekolojik kaygılar ve büyükşehir hayatının zorlukları ve iticiliği nedeniyle köye yönelme eğilimi başlamıştı bir süredir. Şimdi de salgın bu trendi güçlendirecek gibi. Kalabalıklardan uzaklaşma, sakin ve doğal ortamda yaşama arzusuna, güvenli gıda gibi çeşitli ekolojik kaygılar ekleniyor.

Bu eğilim köylerdeki demografik yapıyı az çok değiştirici etki yapacaktır. En azından kıyı ve yayla köylerinde.

Köylere mekânsal etkileri de olacaktır şüphesiz. Tarım alanlarında inşaatların çoğalması ve eski köy evlerinin soylulaştırılması gibi. Şu anda Karaburun’un birçoğunda kentli orta sınıfların restore ettiği evleri görmek mümkün.

Yeni orta sınıfların, çok mekanlı yaşama eğilimleri önce köyde arazi rantını artırıp, bazı tarımsal ürünleri pazarlamayı kolaylaştırsa da, uzun dönemde, köyde yaşamanın maliyetini köylüler için de artıracak bir riski de içinde barındırmaktadır.

Şehirlerarası seyahat kısıtlaması kalkar kalkmaz sözünü ettiğimiz köylerde, ev ve arazi bakan 34 plakalı araç sahiplerinde bir artış olması sürpriz olmayacaktır.