Türkiye’de yeni ‘kimlik’ dönemi: Ne kadar olacak?

Türkiye, 1976 yılından bu yana kullandığı pembe ve mavi nüfus cüzdanlarına veda ediyor. Parmak, damar ve avuç içi izi gibi tanımlayıcı özelliklerin bulunduğu, 1 GB’ye kadar veri depolanabilecek akıllı kimlik kartları, 3 yıl içerisinde tüm ülke genelinde dağıtılmış olacak. Vize istemeyen ülkelere girişlerde pasaport yerine de geçecek olan polikarbonlu, temaslı ve temassız çip içeren kartlar, gelişmiş güvenlik ögeleri barındırıyor. Vatandaşa maliyeti 18 lira olacak akıllı kimlik kartlarının kullanım süresi ise 10 yıl olarak öngörüldü. Bugüne kadar 10 milyon adet basılan kartların bu yılsonuna kadar 2 milyon kişiye verilmesi planlanıyor.
 
İHALE İPTAL EDİLDİ
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, akıllı kimlik kartlarının ihalesini dağıtımının yapılacağı yeni binaya belediyenin ruhsat vermemesini gerekçe göstererek Ağustos ayında iptal etti. Firma ile yaşanan sorunların aşılmasından sonra yeniden kart basım ve dağıtımına Aralık ayında başlanacak. Vatandaşlar, kimlik kartlarını almak üzere mektup veya muhtarlık askı listeleri ile davet edilecek. 2017 yılına kadar tüm Türkiye’de dağıtımının tamanlanması hedeflenen yeni kimlik kartlarının ömrü 10 yıl olarak belirlendi.
 
ÖZELLİKLERİ
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün TÜBİTAK’a hazırlattığı “Akıllı Kimlik Kartı” olarak da isimlendirilen yeni kimlik kartları, kolay taşınabilir, taklit, tahrif ve sahteciliğe imkan vermeyen, biyometrik unsurlar da içeren, kredi kartı boyutlarında tasarlandı. Üzerinde 1 GB’ye kadar veri depolanabilecek olan yeni kimlik kartlarında banka hesap numaraları, ehliyet, maaş ve sağlık bilgilerinin olduğu şifreli bir çip de yer alacak. Hastaneler, okullar, bankalar, GSM operatörleri, emniyet işlemleri ve noterlerde kullanılması da öngürülen yeni kimlik kartları sayesinde birçok işlemde vatandaşa kolaylık sağlayacak. Sahte ya da çalıntı kimlikle hat çıkarma riski sona erecek. Kimlik kartı sahibinden başka birinin eline geçse dahi kullanılamayacak, anında bloke edilebilecek.
 
TEK KART DÖNEMİ
* Kimliğin içinde kişinin parmak, avuç içi ve damar izi gibi tanımlayıcı unsurlar bulunuyor.
* Kimlik kartı üzerindeki çip ile, vatandaşa verilecek hizmetin özelliğine göre görsel ve elektronik, farklı güvenlik yöntemleri ile kimlik doğrulama yapılabiliyor.
* Her kartın içinde kişiye özel sertifikalar yer alacak, bu çerçevede hem şifre istenebilecek, hem de kişinin parmak, damar ve avuç izi üzerinden biyometrik doğrulama yapılabilecek.
* Kimlik kartı sahibinden başka birinin eline geçse dahi kullanılamayacak, anında bloke edilebilecek.
* Vatandaşa ait nüfus bilgileri kartın üzerindeki yongaya güvenli bir şekilde kaydedilecek.
* Öncelikli olarak eczane, aile hekimliği, otomasyon sistemli hastaneler ve sağlık ocaklarında kullanılacak.
* Kartta, biri görsel, diğeri elektronik olmak üzere iki farklı bilgi tutma ortamı bulunuyor. (Bunlardan birincisinde; kart sahibine ait fotoğraf ve T.C. kimlik numarası, adı, soyadı ve doğum yerinin yer aldığı nüfus bilgileri, ikincisin de ise kart sahibine ait nüfus bilgilerinin elektronik olarak tutulduğu yonga bulunacak.
* Kimlik kartı ile vatandaş farklı belge, kart taşımak durumunda kalmadan kimlik doğrulaması yapılabilecek.
* E-Devlet kapsamında sunulan hizmetlere, internetin bulunduğu her yerden kimlik kartı ile erişilebilecek.
* E-imza olarak kullanılabilecek. Kamu hizmetlerinden yararlanan kişilerin hak sahipliği kolay ve güvenli yapılacak. Yetersiz kişi doğrulamasından kaynaklanan usulsüzlük ve yolsuzluklar asgariye inecek.
 
ÇİPLİ TAKİP TARTIŞMASI
İleriki süreçte kişinin, ev ve iş adresleri, iletişim bilgileri, sürücü ehliyet bilgilerinin de yüklenmesi hedeflenen yeni kimlik kartları ile ilgili özel hayatın ihlal edilebileceği gerekçesiyle tartışmalara neden olmuştu. (Hürriyet)