Soyer’den sonra mimarlar durdurdu: O plana yargı freni

İzmir'de son yıllarda gökdelenlerin yükseldiği Bayraklı İlçesi'nde, iki yıldan bu yana sürece uymayan ilginç bir planlama mücadelesi dikkatleri çekti. 2006 yılından itibaren 8 yıl çocuklara yönelik sanat merkezini işlettiği, değeri 40-50 milyon TL olan, içinde eski civata fabrikası bulunan arsaya, ailesinin diğer fertleri ve müteahhit firmanın 38 katlı gökdelen yapmasını 2014 yılında engelleyen işadamı Mehmet Refik Soyer, arsanın 14 kat ve özel hastane yapılmasına olanak sağlayan yeni planına da karşı çıktı. Soyer, şehrin Anayasası'na aykırı olduğu gerekçesiyle parsel bazında planlara tepki gösterdi. Bu kez Mimarlar Odası'nın açtığı davada yargı yeni planın yürütmesini durdurdu.

SOYER İTİRAZ ETTİ, İLK PLAN GERÇEKLEŞMEDİ
İzmir'de Yeni Kent Merkezi'nin çok yakınında yer alan, milyonlarca lira değerindeki, aile fertlerinin hissesi bulunan 10 dönümlük arazi içinde yeralan eski cıvata fabrikasını 8 yıl önce çocuklara sanat eğitimi verilen Soyer Kültür ve Sanat Fabrikası'na dönüştüren Mehmet Refik Soyer, aile fertlerinin hisseleri olan arsayı kat karşılığı müteahhite vermek yerine çocukların eğitimi için kullandı.

Soyer, işe başlarken arsanın kendisine ait olmayan bölümlerini kiraladığı aile fertleriyle, iyi bir teklif geldiğinde, 8 kata kadar yapı izni olan mevcut plana göre kat karşılığı projeyi değerlendirmek, ortak karara uymak için de anlaşma yaptı. Ancak daha sonra Soyer dışındaki aile fertleri, kendi arsalarına da çok katlı yapı yapılmasını istedi. Anlaşmazlık üzerine, arsanın 3'te 1'inin sahibi olan Cıvas Cıvata şirketinin 2012 yılı Kasım ayında yapılan genel kurulunda aile fertleri şirketin yüzde 47'sini elinde tutan Soyer'i daha 3 yıl görev süresi olmasına karşın, yönetim kurulu başkanlığından aldı. Arsanın paydaşı aile fertleri, daha sonra 2013 Ağustos ayında müteahhit firmayla anlaşma yaptı. Soyer, kendisinden gizli anlaşma yapıldığını açıkladı. Soyer Kültür ve Sanat Fabrikası ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün raporuyla kentsel dönüşüm kapsamına sokulunca, Ocak 2014'te yıkıldı. Fabrika arazisinde 38 katlı gökdelene olanak sağlayan planın önce Bayraklı Belediye Meclisi, ardından da Büyükşehir Belediye Meclisi'nde onaylanmasının ardından Soyer, Bayraklı Belediyesi'nde askıya çıkan plana itirazda bulundu. Planı daha önce onaylayan Bayraklı Belediye Meclisi bu kez Soyer'in yaptığı itirazı kabul etti. Soyer, Meclis'in itirazını, planın parsel bazında kat artışı getirdiği, kentin siluetini bozduğu ve bölgesel bazda değerlendirilmesi gerektiği gerekçeleriyle kabul ettiğini açıkladı.

İKİNCİ PLANA MİMARLAR ODASI DAVA AÇTI
Bu plan uygulanamayınca Bayraklı Belediye Meclisi'nden Ocak 2015'te aynı alanla ilgili ikinci plan geçti. Bu plana göre 14 katı geçmeyecek şekilde en çok 55.70 metre yükseklikte ticaret ve konut alanı olarak düzenlenmesi, ayrıca söz konusu parselde özel sağlık tesisi kullanımı plan notu getirilmesi kararı alındı. Bayraklı Belediye Meclisi'nde onaylanan yeni plan Büyükşehir Belediye Meclisi'nde de Mart 2015'de onaylandı. Gökdelen yapımını engelleyen Mehmet Refik Soyer, yeni plana da tepki gösterdi. Yeni plandaki 14 katın da kent silüetini bozacağını, parçacı planlama anlayışıyla kentin anayasasının bozulduğunu söyledi. Bayraklı Belediye Başkanı Hasan Karabağ, Mehmet Refik Soyer'in parsel bazında değişiklerle ilgili söylediklerinin genel anlamda doğru olduğunu, ancak bunun mevcut planların evrensel planlama değerlerine uygun olması koşuluyla geçerli olacağını söyledi. Karabağ, Soyer fabrikasının yıkıldığı alandaki yeni imar planında özel hastane plan notunun sosyal açıdan çok önemli olduğuna dikkat çekti.

İNŞAAT DURACAK
Soyer'in mücadelesiyle eş zamanlı Mimarlar Odası da plan değişikliğiyle ilgili harekete geçti. Yeni planın iptali için dava açıldı. İzmir 3'üncü İdare Mahkemesi 4 Nisan'da verdiği kararla planın yürütmesini durdurdu. Mahkeme, dava konusu plan değişikliğinin, kamu yararı gerekçelerine dayanmadan gerçekleştirildiğine, 'Merkez Etkilenme Geçiş Alanı' olarak planlanması gereken dava konusu parselin de içerisinde yer aldığı bölgenin, bütüncül olarak ele alınmak yerine imar adası ölçeğinde noktasal planlamasının plan bütünlüğü bozacağının anlaşıldığına dikkat çekti. Ayrıca 7 metrelik yaya yolunun sürekliliği sağlanan 12 metrelik taşıt yoluna dönüştürülmesinin planın bütününde bir değerlendirme yapılmadan gerçekleştirilmiş bulunduğunu belirten İzmir 3. İdare Mahkemesi, plan değişikliğinin yürütmesini durdurma kararı verdi. Mahkeme kararının tebliği üzerine Bayraklı Belediyesi, Ocak ayında ruhsat verdiği inşaatı durduracak.



SOYER: 'HAKLILIĞIM ORTAYA ÇIKTI'
Mehmet Refik Soyer, Mimarlar Odası'nın açtığı davada imar plan değişikliğinin yürütmesinin durdurulması kararıyla ilgili yaptığı değerlendirmede, meslek odasının doğru bir müdahalede bulunduğunu, yargının da kararını verdiğini söyledi. Kendisinin de açtığı iptal davasının sürdüğünü belirten Soyer, şöyle dedi: "Kent yönetiminde söz sahibi olması gereken sivil toplum ve meslek odaları, bilimsellik, hukuk çerçevesinde yasalara uygun yönetimin sağlanması için yeniden harekete geçtiler. Hukuk ve yargı sistemimiz de bu konularda duyarlı kararlar alıyor. Dilerim, kentimizin güzide yöneticileri de bu kararlara uygun uygulamalar yaparlar, şehrimizi daha yaşanılabilir hale getiriler. Benim başından beri yaptığım itirazların haklı olduğunun meslek odaları ve yargı tarafından da kabul edilmesi memnuniyet verici. Duyarlı İzmirlilerin bu ve benzeri eksiklikleri kendilerini yönetmek üzere seçtikleri yöneticilere duyurması çok elzem ve yerindedir. Böylelikle kenti hep birlikte iyi yönetilmiş olur." (dha)