‘İzmir’in Çernobili’ne korkutan görüntü: Tel örgü iptal, koyunlar otluyor…

Ender ALDANMAZ / EGEDESONSÖZ - Gaziemir’in Emrez Mahallesi’nde bahçesinde bulunan gömülü radyoaktif maddeler nedeniyle ‘İzmir’in Çernobil’i olarak adlandırılan eski kurşun fabrikasından korkutan görüntüler ortaya çıktı.

NE OLMUŞTU?
Aslan Avcı Döküm Sanayi Şirketi tarafından yıllarca kurşun üretilen fabrikada atıkların fabrika bahçesine gömüldüğü 2012 yılında ortaya çıkmıştı. Tehlike ortaya çıkar çıkmaz Türk Atom Enerji Kurumu (TAEK) ve İzmir Valiliği ile yürütülen eş güdüm doğrultusunda çevre güvenliğinin alınması için bir dizi çalışmalar yapılmıştı. Radyoaktif tehlikenin bulunduğu bölgede topraklama çalışmaları yapılırken arazinin vatandaşlardan izole edilmesi için de tel örgüler çekilmişti.

Konu ile ilgili çevreciler ve yurttaşlar tarafından kamu davasının açılırken İzmir Valiliği arazide yapılacak olan ayrıştırma faaliyetleri ile ilgili “ÇED Gerekli Değildir” raporu vermişti. “ÇED Gerekli Değildir” kararına açılan karşı dava, Danıştay tarafından kabul edilirken geçtiğimiz yıl yeniden ÇED süreci başlatılmıştı. Geçtiğimiz Aralık ayında yapılan İnceleme ve Değerlendirme Kurulu toplantısının ardından nihai karar halen verilmedi.

TEL ÖRGÜLER BÜROKRASİYE DAYANAMADI
Yaklaşık 5 yıldır devam eden bürokratik süreçler nedeniyle çalışmalara başlanamazken bu yıllar içerisinde yapılan tel örgü ve topraklama önlemleri de ihmal edildi. Arazinin izole edilmesi için yapılan tel örgülerden geriye bir şey kalmazken önlem alınmaması sebebiyle çevre sakinlerinin tehlike saçan arazide çocuklarıyla birlikte girip çıkması ve hayvanlarını otlatması dikkat çekiyor.



TAEK’in denetiminde olan alanda geçtiğimiz Eylül ayından temizleme çalışması yapmak için başvuru yapan yüklenici firma, süreç tamamlanmadan radyoaktif maddelerin olduğu bölgede kepçe ve dozerle kazı çalışmasına başlayınca çevre sakinleri ve çevrecilerin müdahalesi sonucunda çalışmalar durdurulmuş ve firma tarafından açılan hendekler olduğu gibi bırakılarak alan terk edilmişti. Diğer yandan yıllar geçtikçe yıpranan tel örgülerden geriye hiçbir şey kalmadığı ortaya çıktı.

‘KORKUNÇ BİR GÖRÜNTÜ VAR’
Radyoaktif atıkların kaldırılması için en başından beri yoğun mücadele veren Avukat Arif Ali Cangı, alana gittiklerinde gördükleri manzara karşısında şaşkına döndüklerini belirtti. Cangı, “tel örgü diye bir şey kalmamış. Radyoaktif tehlikenin olduğu alanda omuzlarında çocuk gezdiren insanlar gördüm. Koyunlar ve inekler burada otluyor. Kazılar yapılmış ve üstü örtülmemiş. Korkunç bir görüntü var. Tehlikeli atıkların koruma altına alınmamış olması ve insan ve hayvan geçişine açık olmasının bir izahı yok. Tel örgüler derhal sağlamlaştırılarak bu bölge insan ve hayvanlardan izole edilmeli” dedi.

‘TAHMİNİM YENİ ÇED SÜRECİ BAŞLAYABİLİR’
Temizleme çalışmaları ile ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın süreci yavaş işlettiğini belirten Arif Ali Cangı, “hazırlanan ÇED Raporu’nda temizlik yapılacak olan yerin yaşam alanlarına yakın olması nedeniyle kırma ve ayrışma ünitesinin bu bölgede kurulmasını istemedik. Çünkü bu uyuyan canavarın yeniden uyanmasını sağlayacak ve halk sağlığını etkileyecek. Halkın katılım toplantısında da konuyu açtık. İnceleme Değerlendirme Kurulu toplantısında da aynı görüşlerimizi dile getirdik ve ÇED dosyasının değerlendirmesini içeren bir dosya hazırladık. O toplantıdan ne karar alındı bilmiyoruz. Ancak ÇED nihai kararı henüz verilmiş değil. Yaptığımız itirazların değerlendirildiğini düşünüyoruz. Tahminim yeni bir ÇED süreci için hazırlık yapılıyor” dedi.

BİLGİ EDİNME İSTEĞİ ÖZEL YAŞAMA AYKIRI BULUNDU
İDK toplantısında alınan kararın kendilerine bildirilmediğini söyleyen Cangı, toplantıda alınan kararların “özel yaşamın gizliliğine aykırı” bulunduğu gerekçesiyle kendilerine verilmediğini belirtti. Cangı, “Bu bir kamu görevi. Özel hayat diye bir şey yok. İsteğimiz rededilince bu kez bilgi edinme yasası gereğince tarafımıza bilgilendirme istedik. Biz yine bilgi verilmedi. Burada İzmirlilerin sağlığı konusu. Alınan kararlar halkın denetiminden uzak tutuluyor. Tarafımıza bilgi verilmesi için tüm hukuki yolları deneyeceğiz” dedi.     

KAYMAKAMLIK EL KOYDU
Radyokaktif tehlikenin olduğu alana vatandaşların ve hayvanların çok rahat girip çıkması endişelere yol açıyor. Konu ile ilgili konuşan Emrez Mahallesi Muhtarı Ramazan Arslanalp İSE “tel örgülerden geriye hiçbir şey kalmadı. Buraya vatandaşlar girip çıkıyor. Can güvenliği yok. Alanın yakınında da Mustafa Kemal Paşa Ortaokulu bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde buradan geçen bir vatandaş hendeğe düşünce de bacağını kırdı. Burası kendi kaderine terk edilmiş durumda” dedi. Konuyu Gaziemir Kaymakamlığı’na taşıdıklarını belirten Muhtar Arslanalp, “Kaymakamımız konu ile yakından ilgileneceğini söyledi. Umarız en kısa sürede çalışmalar başlar” dedi.