İzmir’de o afişler her yerde… Peki arka planında ne var?

EGEDESONSÖZ- İzmir Çankaya Elektronikçiler Çarşısı’nda bazı cep telefonu toptancıları tarafından otobüs durağı, İZBAN ve metro gibi yerlerde “Ev, cep ve İnternet faturalı hatlara 1000-3000 TL arası nakit sağlanır” şeklinde ilanlar asıldı. Vatandaşlara kullandıkları ev, cep veya internet hatlı faturalarından nakit para vaadinde bulunarak borçlanmanın yolu açılıyor.

NAKİT PARA İÇİN BORÇLANIYOR
Söz konusu hatlardan birini kullanan herhangi bir vatandaş kullandığı ve düzenli ödediği faturasının geçmişe dönük GSM şirketi tarafından verilen puan doğrultusunda Türk Telekom, Turkcell gibi hat sağlayıcılardan bir telefon alıyor. Aldığı telefonu cep telefonu toptancılarına satıp nakit para alırken telefonu aldığı Türk Telekom veya Türkcell ‘e 12, 24 ay gibi sürede taksitle ödeme yapıyor. Vatandaş nakit ihtiyacı durumunda aldığı telefonu toptancıya daha düşük fiyatla taksitleri sonra ödemek üzere karşılığında nakit para alıyor.

TAKSİTLE ALIP PEŞİN SATIYOR
Otobüs, metro ve İZBAN duraklarına asılan ilanlar üzerinde bulunan bir numarayı arayıp konuyu sorduğumuz bir toptancı “Cep, ev ve internet hat kullanan vatandaşlar kaç yıllık kullanıcı ise GSM şirketleri ona göre bir puan veriyor yeni telefon almaları için. Örneğin 10 yılık kullanıcı ise üst sekmen bir telefon, 2 yıllık kullanıcı ise orta fiyatta bir telefon veriyor. Tüketici bu telefonun aldığı GSM şirketine 12-24 aylık taksitlerle ödemesini yapmak üzere sözleşme yapıyor. Sonradan bu telefonu bize getiriyor. Biz de bu telefonu kendisinden peşin para ile satın alıyoruz” dedi.

Taksitle telefon alıp toptancılara peşin para ile satan tüketiciler böylelikle geçmişe dönük borçlanırken toptancılar söz konusu telefonları taksit fiyatının altında satın alarak böylelikle nakit para karşılığında kar ediyor.

İşlemlerin nasıl yapıldığı yönündeki sorumuza ise toptancı “ T.C. kimlik numaranız, kimlik bilgileriniz ve annenizin kızlık soyadı yeterli oluyor. Biz adınıza hattınızı kaç yıldan beri kullandığınızı, GSM hattınızın kaç puan olduğu ve bu  puana kaç TL değerinde bir telefon alabileceğinizi söylüyoruz. Siz de gidip telefonu taksitle alıyor ve getirip bize satıyorsunuz. Biz de sizden bu telefonu peşin para ile alıyoruz” şeklinde konuştu.

“ETİK DEĞİL”
Konuya ilişkin Ege’de Sonsöz’e konuşan Tüketiciyi Koruma Derneği(TÜKODER)İzmir Şube Başkanı Gülçin Tonguç, vatandaşın taksitle telefon alıp peşin satmasının etik bulmadığını belirterek, detaylı bakıldığında piyasada nakit sorunun yaşandığına işaret etti. TÜKODER Başkanı Tonguç “Öncelikle vatandaşın telefonu herhangi bir GSM şirketinden alıp Çankaya’da herhangi bir toptancıya peşin para ile satması geleceğe ilişkin borçlanması tüketici davranışı açısından doğru değil. İkincisi tüketici davranışı açısından etik değil. Ancak konuya derinlemesine bakıldığında vatandaşın nakit paraya ihtiyacı olduğu böyle bir davranışı sergilemek zorunda kaldığını da anlayabiliriz” şeklinde konuştu.

BORÇLU SAYISI ARTABİLİR
Geleceğe dönük borçlanma konusunda Türkiye’de, bankalara bireysel borçlanma sayısı 26 milyonu geçerken cep telefonu kuşanıcılarının nakit para ihtiyacı nedeniyle söz konusu yönteme başvurmaları sonucu borçlanma oranında ve bankalara kredi borcu olan tüketici sayısında bir artışın olacağı düşünülüyor.