Eski Başkan Özfatura anlattı: Tanzim satış noktaları neden özelleşti?

Mehmet İŞLER/EGEDESONSÖZ- Hükümetin 31 Mart yerel seçimleri öncesinde temel gıda maddelerini vatandaşa ucuz yoldan ulaştırmak amacıyla bazı büyük şehirlerde belediyeler eliyle hayata geçirdiği tanzim satış noktaları tartışılmaya devam ediyor.

Türkiye’deki ilk örneği 1973 yılında dönemin İzmir Belediye Başkanı Cumhuriyet Halk Partili (CHP) İhsan Alyanak iktidarında görülen tanzim satış noktaları Tansa adı altında faaliyete başlamıştı.

Kuruluş, daha sonra Anavatan Partisi’yle (ANAP) ile 1984 yılında seçimi kazanan İzmir Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Burhan Özfatura ile Tansaş olarak özelleşmiş ve bir kısım hisseleri devredilmişti.

Gelinen noktada açıklamalar yapan Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Özfatura 2019 yılında kısmen hayata geçirilmeye çalışılan tanzim satış noktaları hakkında konuştu.

TAMAMEN ŞOV!
İktidarın yıllar sonra yeniden uygulamaya koyduğu tanzim satış noktaları üzerinden açıklama yapan eski Başkan Özfatura, “Asıl yapılması gereken bir tarım planlamasıyla çok detaylı planlarla tarımı ve hayvancılığı teşvik etmek ve kalkındırmaktır. Tanzim satış neticede iki şehir ya da birkaç yerde yapılıyor ve bana göre tamamen şov! Tanzim satışlarla yapılan satışlar milyonda bir bile değil. Zarar belediyelerin sırtına yükleniyor. Personel, kira, nakliye gideri yok. Bu tamamen göstermelik!” dedi.  

BİZ TANSAŞ’LARDA ÇOK UCUZA SATIYORDUK AMA SÜRÜMDEN KAZANIYORDUK
Tanzim satışların kendisi döneminde Tansaş’a dönüştüğünü söyleyen Özfatura döneme ilişkin bilgiler verdi. Özfatura, “Tanzim satış olayı İhsan Alyanak zamanında çok az sayıda kaleme münhasır olmuştu. O dönemde satılanlar odun ve kömürdü, biz onu marketler zinciri haline getirdik. İzmir’de ve Ege Bölgesi’nde enflasyonla mücadelede başarılı oldu. Şimdi iktidarın yaptığı tamamen 31 Mart’a kadar milletin gözünü boyamak. Tanzim satışla birkaç ton satış yapılarak piyasanın dengelenmesi mümkün değil. Çok cüzi. Mesela biz Tansaş’larda çok ucuza satıyorduk ama sürümden kazanıyorduk. O günkü marketler içinde ticari kar ediyorduk. Hakikaten ortaklara çok ciddi kazançlar sağladık. Vatandaşın da hayır duasını aldık. Hala Tansaş olayı sitayişle bahsedilen bir konu” diye konuştu.  

BÜYÜK KANAL İÇİN BİR BÖLÜMÜNÜ SATTIK, TAMAMEN ÖZELLEŞTİRME YAPMADIK!
Görevde olduğu süreçte gerçekleşen özelleşmeye ve gerekçelerine değinen Özfatura, “Biz bugünkü gibi devletin yardımını görmedik. Büyük Kanal ve Metro projeleri için harcadığımız para 1 milyar doların üzerindeydi. Büyük Kanal Projesi’nin finanse etmek için belirli bir oranda Doğuş’a satıldı.  Ama altın hisseler belediyenin elindeydi. Ama benden sonra onu da sessiz sedasız satmışlar. Altın hisseler sizin elinizde olunca yönetimde ciddi bir etkinliğiniz oluyor. Tamamen özelleştirme yapmadık. Büyük Kanal Projesi İzmir için hayati bir projeydi. İzmir kokudan geçilmiyordu. İzmir sağlık açısından ciddi risk altındaydı. O güne kadar da kimse cesaret edememişti. Allah bize nasip etti ve Büyük Kanal’ın önemli bölümünü bitirdik. Yüksek hakem kurulu da işçi ücretlerine inanılmaz bir zam yapmıştı. İşçilerin de parasını ödemem gerekiyordu. O yüzden satmak zorunda kaldık” açıklamasını yaptı.

TANZİM SATIŞ NEDİR?
Tanzim, kelime manasıyla düzen verme ve yoluna koyma anlamı taşımaktadır. Tanzim satış ise Türkiye'de 1973 yılında Tansa adı ile satışa başlamıştır.

1976 yılına gelindiğinde, "Tanzim Satışlar Müdürlüğü" çatısı altında, İzmir Konak'ta ilk mağaza açıldı; mağaza sayısı, 1986 yılında 12'ye ulaştı. Bu gelişmeyle birlikte ortaya çıkan şirketleşme düşüncesi doğrultusunda, 15 Aralık 1986 tarihinde Tansaş İzmir Büyükşehir Belediyesi İç ve Dış Ticaret A.Ş. kuruldu.

1996 yılında, İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne ait Tansaş hisselerinin yüzde 32.98'i halka açıldı. 1999 yılında hisselerini Doğuş Grubu satın aldı. Tansaş, hizmet kalitesini yükseltmek ve verimliliği daha üst seviyelere çıkarmak amacıyla, 2002 yılı içinde, Macrocenter'ı kendi bünyesine kattı. Tansaş, 10 Kasım 2005'te Migros bünyesine satıldı. Sektör lideri ile birleşmenin etkisi ile sektördeki gücünü artırarak müşterilerine hizmete devam ederek büyümektedir. 2008 yılı sonunda Tansaş mağaza sayısını 270'e çıkartmıştır. 2016 yılında Migros ile birleşmiştir.